Zakon o energetici
Zakon je objavljen u "Službenom listu CG", br. 5/2016, 51/2017, 82/2020, 29/2022 - Odluka US CG i 152/2022, 84/2024 i 84/2024-II - drugi zakon.
I OSNOVNE ODREDBE
Predmet
Član 1
Ovim zakonom određuju se energetske djelatnosti, uređuju uslovi i način njihovog obavljanja radi kvalitetnog i sigurnog snabdijevanja krajnjih kupaca energijom, podsticanja proizvodnje energije iz obnovljivih izvora i visokoefikasne kogeneracije, način organizovanja i upravljanja tržištem električne energije i gasa, kao i druga pitanja od značaja za energetiku.
Izuzeci od primjene zakona
Član 2
Ovaj zakon ne primjenjuje se na:
1) istraživanje i eksploataciju uglja, osim eksploatacije za proizvodnju električne i toplotne energije;
2) istraživanje i eksploataciju nafte i gasa, razvoj, proizvodnju ili rafinisanje sirove nafte ili gasa; i
3) na energetsku efikasnost u finalnoj potrošnji energije.
Energetske djelatnosti
Član 3
(1) Energetske djelatnosti, u smislu ovog zakona, su:
1) proizvodnja električne energije;
2) prenos električne energije;
3) distribucija električne energije;
4) snabdijevanje električnom energijom;
5) organizovanje i upravljanje tržištem električne energije;
6) skladištenje gasa;
7) prenos gasa;
8) distribucija gasa;
9) snabdijevanje gasom;
10) organizovanje i upravljanje tržištem gasa;
11) transport nafte naftovodima i drugi oblici transporta nafte koji nijesu uređeni posebnim propisom;
12) transport naftnih derivata produktovodima;
13) transport naftnih derivata transportnim sredstvima, osim produktovodima;
14) trgovina na veliko naftnim derivatima;
15) trgovina na malo naftnim derivatima;
16) skladištenje nafte i naftnih derivata;
17) proizvodnja toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje;
18) distribucija toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje;
19) snabdijevanje toplotnom energijom za daljinsko grijanje i/ili hlađenje;
20) trgovina, posredovanje i zastupanje na tržištu energije koji nijesu uređeni posebnim propisom;
21) transport i skladištenje tečnog prirodnog gasa (u daljem tekstu: TPG);
22) upravljanje postrojenjem za TPG;
23) upravljanje postrojenjem za tečni naftni gas (u daljem tekstu: TNG);
24) trgovina na veliko i snabdijevanje krajnjih kupaca TPG;
25) kombinovana proizvodnja električne i toplotne energije;
26) proizvodnja biogoriva i biotečnosti;
27) transport biogoriva i biotečnosti;
28) trgovina na veliko biogorivima i biotečnostima;
29) trgovina na malo biogorivima i biotečnostima;
30) skladištenje biogoriva i biotečnosti.
(2) Energetski subjekat, u smislu ovog zakona, je privredno društvo, pravno ili fizičko lice, odnosno preduzetnik koji obavlja jednu ili više djelatnosti iz stava 1 ovog člana, osim krajnjeg korisnika energije.
(3) Energetski sektor čine energetske djelatnosti iz stava 1 ovog člana i energetski subjekti koji obavljaju te djelatnosti.
Javni interes
Član 4
(1) Obezbjeđivanje dovoljnih količina energije koje su potrebne za život i rad građana i poslovanje i razvoj privrednih subjekata i njihovo snabdijevanje na siguran, bezbjedan, pouzdan i kvalitetan način, kao i energetski razvoj su od javnog interesa.
(2) Javni interes iz stava 1 ovog člana ostvaruje se obavljanjem energetskih djelatnosti iz člana 86 ovog zakona, na principima:
1) efikasnog i ekonomičnog korišćenja prirodnih resursa koje zadovoljava energetske potrebe i strateške ekonomske interese Crne Gore;
2) zaštite životne sredine;
3) efikasnog korišćenja energije i korišćenja energije iz obnovljivih izvora;
4) unapređenja konkurencije na tržištu električne energije i uspostavljanja konkurentnog tržišta gasa;
5) zaštite krajnjih kupaca električne energije i gasa;
6) dobitnog poslovanja;
7) podsticanja učešća privatnog sektora;
8) ugovaranja korišćenja prenosnih i distributivnih sistema električne energije i gasa i drugih sistema gasa, snabdijevanja električnom energijom, gasom i toplotnom energijom za daljinsko grijanje i/ili hlađenje ili industrijsku upotrebu i učestvovanja na tržištu električne energije i gasa;
9) usklađivanja organizacije i funkcionisanja energetskog sektora Crne Gore sa organizacijom i funkcionisanjem energetskih sektora evropskih država;
10) poštovanja prava svojine prostora.
Funkcionisanje energetskog sektora
Član 5
(1) Organizovanje, upravljanje, funkcionisanje i razvoj tržišta električne energije i gasa vrši se na način kojim se obezbjeđuje sigurnost snabdijevanja, pouzdanost i kvalitet usluga, po cijenama koje odražavaju kretanje cijena na tržištu i/ili su rezultat transparentnih tenderskih postupaka, kao i integracija tržišta električne energije i gasa Crne Gore u regionalno i evropsko tržište.
(2) Uređenje i funkcionisanje energetskog sektora, u skladu sa ovim zakonom, vrši se u cilju obezbjeđenja efikasnog i kvalitetnog obavljanja djelatnosti iz člana 3 ovog zakona na transparentan i nediskriminatoran način.
Značenje izraza
Član 6
Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) biogoriva su tečna ili gasovita goriva za saobraćaj, proizvedena iz biomase;
2) biotečnost je tečno gorivo proizvedeno iz biomase, namijenjeno za energetske svrhe, uključujući proizvodnju električne energije i toplotne energije za grijanje i hlađenje, osim za saobraćaj;
3) balansno tržište električne energije je skup institucionalnih, komercijalnih i operativnih aranžmana kojima se uspostavlja tržišno upravljanje funkcijom balansiranja;
4) bilateralno tržište električne energije je tržište na kojem se kupovina i prodaja električne energije obavlja bez posrednika, zaključivanjem bilateralnog ugovora o kupoprodaji električne energije između dva učesnika na tržištu;
5) cijena sa prekidom je cijena energije koja je unaprijed dogovorena između energetskog subjekta i kupca, kojom se uzimaju u obzir prekidi u snabdijevanju električnom energijom ili gasom;
6) daljinsko grijanje ili daljinsko hlađenje je distribucija toplotne energije u obliku pare, tople vode ili rashladnog fluida iz centralnog proizvodnog izvora preko distributivnog sistema do više zgrada ili lokacija za grijanje ili hlađenje prostora ili za tehnološke procese;
7) dispečiranje električne energije ili gasa je upravljanje tokovima električne energije ili gasa u sistemu, uključujući i razmjenu sa drugim sistemima;
8) distribucija električne energije je prenošenje električne energije kroz elektroenergetske distributivne sisteme, radi isporuke krajnjim kupcima, koje ne uključuje snabdijevanje električnom energijom;
9) distribucija gasa je prenošenje gasa kroz lokalne ili regionalne gasovodne sisteme radi isporuke krajnjim kupcima, koje ne uključuje snabdijevanje gasom;
10) distribucija toplotne energije je prenošenje toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje ili industrijsku upotrebu pomoću pare, tople vode ili rashladnog fluida kroz distributivne sisteme;
11) distributer toplotne energije je energetski subjekat koji vrši distribuciju toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje;
12) distribuirana proizvodnja električne energije je proizvodnja električne energije u energetskom objektu koji je povezan na distributivni sistem;
13) ekonomski opravdana potražnja je potražnja koja nije veća od potreba za toplotnom energijom ili hlađenjem, od potražnje koja se u tržišnim uslovima može zadovoljiti postupcima proizvodnje energije koji ne obuhvataju kogeneraciju;
14) ekonomsko prvenstvo je rangiranje ponuda prema ponuđenoj cijeni po rastućem redosljedu;
15) energetski objekat je objekat u kojem se vrši jedna ili više tehnoloških funkcija proizvodnje, prenosa, distribucije električne energije i/ili gasa, skladištenja nafte, naftnih derivata ili gasa i proizvodnje ili distribucije toplotne energije;
16) garancija porijekla je elektronski dokument koji ima isključivu funkciju da snabdjevač dokaže krajnjem kupcu daje određeni udio ili količina energije proizvedena iz obnovljivih izvora ili visokoefikasne kogeneracije;
17) gas je prirodni gas, tečni prirodni gas, biogas ili drugi gas, bez obzira na porijeklo, ako se može tehnički i bezbjedno prenositi kroz gasili sistem;
18) gasni sistem je prenosna mreža, distributivna mreža, postrojenja za TPG i/ili postrojenja za skladištenje, koja su u svojini i/ili kojima upravlja subjekat za prirodni gas, uključujući operativnu rezervu u sistemu gasa (linepack) i njegova postrojenja koja obezbjeđuju pomoćne usluge i usluge povezanih subjekata neophodne za obezbjeđivanje pristupa prenosnim, distributivnim, skladišnim i postrojenjima za TPG;
19) horizontalno integrisani subjekat za električnu energiju je subjekat koji obavlja najmanje jednu od djelatnosti: proizvodnju za prodaju, prenos, distribuciju ili snabdijevanje električnom energijom i drugu djelatnost koja se ne odnosi na električnu energiju;
20) horizontalno integrisani subjekat za gas je subjekat koji obavlja najmanje jednu od djelatnosti: proizvodnju, prenos, distribuciju, snabdijevanje ili skladištenje prirodnog gasa i drugu djelatnost koja se ne odnosi na gas;
21) interkonektovani sistemi su prenosili ili distributivni sistemi međusobno povezani sa jednim ili više interkonektora;
22) interkonektor je prenosni vod električne energije ili prenosni gasovod koji prelazi granicu između dvije države radi povezivanja prenosnih sistema tih država;
23) infrastruktura za priključenje je skup vodova, opreme i uređaja između postojećeg prenosnog ili distributivnog sistema električne energije ili gasa i mjesta priključenja;
24) kontrola je posredni ili neposredni uticaj na odluke energetskog subjekta na osnovu svojine ili prava na korišćenje cjelokupnih ili dijela osnovnih sredstava, odnosno odlučujući uticaj na sastav, glasanje ili odlučivanje organa energetskog subjekta;
25) korisna toplotna energija je toplotna energija koja je proizvedena u kogeneraciji za zadovoljavanje ekonomski opravdane potražnje za grijanjem ili hlađenjem;
26) korisnik sistema je fizičko ili pravno lice koje isporučuje u sistem ili iz njega preuzima električnu energiju ili gas;
27) kupac je pravno ili fizičko lice koje kupuje električnu energiju ili gas za sopstvenu potrošnju ili za dalju prodaju;
28) kupac iz kategorije domaćinstva je kupac koji kupuje električnu energiju ili gas isključivo za potrošnju u svom domaćinstvu, koja ne obuhvata potrošnju za poslovne ili profesionalne aktivnosti;
29) kupac koji ne pripada kategoriji domaćinstva je fizičko ili pravno lice koje kupuje električnu energiju ili gas, osim za korišćenje u svom domaćinstvu i uključuje proizvođače i kupce na veliko;
30) krajnji kupac je kupac koji kupuje električnu energiju ili gas za sopstvenu potrošnju;
31) kupac na veliko je fizičko ili pravno lice koje kupuje električnu energiju ili gas u svrhu dalje prodaje unutar ili izvan sistema u kojem je osnovan i nije operator prenosnog ili distributivnog sistema;
32) kupac samosnabdjevač je krajnji kupac koji ima sopstveno primopredajno mjesto, balansno je odgovoran i kupuje električnu energiju za sopstvene potrebe, bez posredstva snabdjevača;
33) mala elektrana je elektrana instalisane snage do 10 MW;
34) mreža je sistem električnih vodova ili cjevovoda;
35) mreža proizvodnih (magistralnih) gasovoda su gasovodi ili mreža gasovoda koji rade ili su izgrađeni kao dio objekta za proizvodnju nafte ili gasa ili se koriste za prenos gasa od jednog ili više takvih objekata do pogona za preradu ili terminala ili krajnjeg pristanišnog terminala i kojim se gas prenosi od izvora gdje se proizvodi do tačke isporuke u sistem;
36) mjesto priključenja je mjesto povezivanja prenosnog i distributivnog sistema, kao i mjesto povezivanja unutrašnje instalacije objekta krajnjeg kupca, odnosno proizvođača sa prenosnim ili distributivnim sistemom električne energije ili gasa;
37) nafta je ugljovodonik koji nakon vađenja iz ležišta ostaje u tečnom stanju na normalnom atmosferskom pritisku i temperaturi;
38) naftni derivati su proizvodi koji se dobijaju iz sirove nafte, uključujući tečni naftni gas, ili smješe naftnih derivata i biogoriva, u kojoj naftni derivati imaju većinski udio;
39) naftovod je cjevovod za transport nafte od otpremne stanice, sabirno - otpremne stanice ili terminala do rafinerije nafte, kao i međudržavni sistem za transport nafte;
40) nestandardne usluge su usluge koje može da pruži operator sistema, a čije plaćanje nije obuhvaćeno naknadama za korišćenje sistema i naknadama za priključenje;
41) obnovljivi izvori energije su nefosilni energetski izvori kao što su: vodotoci, biomasa, vjetar, sunce, biogas, deponijski gas, izvori geotermalne energije, talasi, plima i osjeka, gas i čvrsti otpad iz postrojenja za preradu otpadnih voda i čvrsti komunalni otpad;
42) odgovor potrošnje je sposobnost potrošača energije da u određenom trenutku prilagodi svoju potrošnju potrebama sistema i/ili uslovima tržišta;
43) operator distributivnog sistema je energetski subjekat koji obavlja djelatnost distribucije električne energije ili gasa i odgovoran je za rad, održavanje i razvoj distributivnog sistema na određenom području, njegovo povezivanje sa drugim sistemima i za obezbjeđenje dugoročne sposobnosti sistema da zadovolji potrebe za distribucijom električne energije ili gasa na ekonomski opravdan način;
44) operator prenosnog sistema je energetski subjekat koji obavlja djelatnost prenosa električne energije ili gasa i odgovoran je za rad, održavanje i razvoj prenosnog sistema na određenom području i njegovo povezivanje s drugim sistemima, kao i za obezbjeđenje dugoročne sposobnosti sistema da zadovolji zahtjeve za prenosom električne energije ili gasa na ekonomski opravdan način;
45) operator sistema za skladištenje gasa je energetski subjekat koji obavlja djelatnost skladištenja i odgovoran je za upravljanje, funkcionisanje, održavanje i razvoj sistema za skladištenje gasa;
46) operator tržišta je energetski subjekat odgovoran za organizaciju i upravljanje tržištem električne energije, otkup električne energije od povlašćenih proizvođača i dalju prodaju snabdjevačima i kupcima samo snabdevačima;
47) pomoćne usluge u oblasti električne energije su usluge neophodne za rad prenosnog i distributivnog sistema;
48) pomoćne usluge u oblasti gasa su sve usluge potrebne za pristup i rad prenosnog ili distributivnog sistema, TPG ili skladišnih objekata uključujući i balansiranje opterećenja i miješanje i ubrizgavanje inertnih gasova, osim objekata rezervisanih isključivo za rad operatora prenosnog sistema;
49) povezani subjekti su subjekti čiji finansijski iskazi podliježu obavezi konsolidacije i/ili subjekti koji pripadaju istim vlasnicima;
50) povlašćeni proizvođač je energetski subjekat koji proizvodi električnu energiju iz obnovljivih izvora ili visokoefikasne kogeneracije i ima pravo na podsticaje u skladu sa zakonom kojim se uređuje korišćenje energije iz obnovljivih izvora;
51) pravno razdvajanje je postupak razdvajanja djelatnosti koje se obavljaju u okviru integrisanog energetskog subjekta, na način da se njihovo obavljanje organizuje u različitim pravnim licima koja posluju nezavisno od drugih energetskih i neenergetskih djelatnosti integrisanog subjekta;
52) prenos električne energije je prenošenje električne energije interkonektovanim sistemom visokog i vrlo visokog napona sa ciljem isporuke krajnjim kupcima ili distributeru, koje ne obuhvata snabdijevanje;
53) prenos gasa je prenošenje gasa putem mreže, koja se uglavnom sastoji od gasovoda visokog pritiska, izuzev sistema proizvodnih (magistralnih) gasovoda i dijela gasovoda visokog pritiska koji se pretežno koristi u lokalnoj distribuciji gasa u cilju dostave kupcima, koje ne obuhvata snabdijevanje;
54) priključak je skup vodova, opreme i uređaja kojima se objekti energetskih subjekata povezuju međusobno ili sa instalacijama objekta krajnjeg kupca;
55) primarna energija je oblik energije koji se nalazi u prirodi i koja nije podvrgnuta bilo kakvoj konverziji ili procesu transformacije;
56) pristup sistemu je pravo korišćenja sistema od strane korisnika sistema, koje ne uključuje priključenje na prenosni ili distributivni sistem;
57) produktovod je cjevovod koji služi za transport derivata nafte od rafinerijskog postrojenja do kupca ili skladišta;
58) proizvodnja je fizički ili hemijski proces transformacije goriva i energije iz obnovljivih izvora u električnu energiju, toplotnu energiju ili druge oblike energije;
59) proizvođač električne energije je privredno društvo, pravno ili fizičko lice ili preduzetnik koji obavlja djelatnost proizvodnje električne energije;
60) proizvođač toplotne energije je energetski subjekat koji proizvodi toplotnu energiju za daljinsko grijanje i/ili daljinsko hlađenje ili industrijsku upotrebu;
61) projekat od uzajamnog interesa je projekat koji povezuje Crnu Goru sa jednom ili više ugovornih strana Energetske zajednice i/ili jednom ili više država članica Evropske unije i u njihovom je uzajamnom interesu, a koji se sprovodi na dobrovoljnoj osnovi i ne nalazi se na listi projekata od interesa za Energetsku zajednicu;
62) raspoloživi kapacitet je kapacitet prenosnog ili distributivnog sistema ili sistema za skladištenje gasa koji operator sistema može da pruži na korišćenje korisnicima sistema ili mreže, bez ugrožavanja sigurnosti i kvaliteta snabdijevanja postojećih korisnika;
63) regasifikacija je proces zagrijavanja TPG do njegovog prevođenja u gasno stanje;
64) rezerva u sistemu gasa (linepack) je skladištenje gasa kompresijom u prenosnim i distributivnim sistemima gasa, isključujući postrojenja koja su namijenjena isključivo za obavljanje djelatnosti operatora prenosnih sistema;
65) sigurnost funkcionisanja sistema je kontinuirano upravljanje prenosnim i ako je potrebno distributivnim sistemom pod predvidivim okolnostima;
66) sigurnost snabdijevanja je sposobnost sistema električne energije ili sistema gasa da kontinuirano snabdijeva krajnje kupce električnom energijom ili gasom, odnosno sposobnost prenosnih i distributivnih sistema da omoguće isporuku krajnjim kupcima;
67) skladišni objekat je objekat zapremine veće od 0,3 m3 koji ispunjava propisane uslove za skladištenje gasovitih ili tečnih ugljovodonika, uključujući i dio postrojenja za TPG koji se koristi za skladištenje, isključujući dio koji se koristi za proizvodnju kao i postrojenja rezervisana isključivo za obavljanje djelatnosti operatora prenosnog sistema;
68) snabdijevanje je prodaja uključujući i preprodaju električne energije, gasa, naftnih derivata ili toplotne energije kupcima;
69) snabdijevanje sa prekidima je snabdijevanje u kojem se ugovorom snabdjevaču daje pravo da, po ugovorenim uslovima i rokovima, vrši prekide u snabdijevanju kupaca;
70) snabdjevač je energetski subjekat koji obavlja djelatnost snabdijevanja električnom energijom, gasom, naftnim derivatima ili toplotnom energijom;
71) snabdjevač poslednjeg izbora i ranjivih kupaca je snabdjevač električnom energijom ili gasom, određen u transparentnom postupku, koji pruža javnu uslugu snabdijevanja električnom energijom ili gasom po posebnim uslovima i rokovima, u skladu sa ovim zakonom;
72) subjekat za gas je fizičko ili pravno lice koje obavlja najmanje jednu od sljedećih djelatnosti: proizvodnju, isporuku i prodaju gasa iz sopstvene proizvodnje, prenos gasa, distribuciju gasa, snabdijevanje gasom, kupovinu ili skladištenje gasa, koje je odgovorno za komercijalne, tehničke i poslove održavanja sistema za gas, osim krajnjeg kupca;
73) tranzit je prenos električne energije ili prirodnog gasa koji nije porijeklom iz Crne Gore, iz jedne države u drugu ili vraćanje u zemlju porijekla preko teritorije Crne Gore;
74) treća država je svaka država osim Crne Gore, članice Evropske unije i ugovorne strane Energetske zajednice (u daljem tekstu: Zajednice);
75) trgovina je kupovina i prodaja električne energije, gasa ili naftnih derivata radi dalje prodaje;
76) ugovor o snabdijevanju električnom energijom ili gasom je ugovor o snabdijevanju električnom energijom ili gasom, koji ne uključuje derivate električne energije ili gasa;
77) učesnik na tržištu električne energije je pravno ili fizičko lice, odnosno preduzetnik registrovan kod operatora tržišta za kupovinu i/ili prodaju električne energije;
78) učesnik na tržištu gasa je pravno ili fizičko lice, odnosno preduzetnik registrovan kod operatora tržišta za kupovinu i/ili prodaju gasa;
79) ugovor tipa "uzmi ili plati" je ugovor kojim se snabdjevač obavezuje da isporuči ugovorene količine gasa, a kupac da plati te količine bez obzira da li ih je preuzeo;
80) ukupna finalna potrošnja energije je ukupna energija koja je isporučena industriji, saobraćaju, domaćinstvima, uslugama (uključujući javne usluge), poljoprivredi, šumarstvu i ribarstvu, uključujući i sopstvenu potrošnju električne i toplotne energije energetskog sektora, kao i gubitke u prenosu i distribuciji električne i toplotne energije;
81) usluga balansiranja u sektoru električne energije je balansiranje kapaciteta i/ili balansiranje energije;
82) vertikalno integrisani subjekat je subjekat ili grupa subjekata u kojoj isto lice ili grupa lica ima pravo direktne ili indirektne kontrole, pri čemu subjekat ili grupa subjekata obavljaju najmanje jednu od sljedećih djelatnosti: prenos električne energije ili gasa, distribuciju električne energije ili gasa, skladištenje gasa i upravljanje postrojenjem za TPG, kao i najmanje jednu od sljedećih djelatnosti: proizvodnju električne energije ili snabdijevanje električnom energijom ili gasom.
II PLANIRANjE ENERGETSKOG RAZVOJA
Opšte smjernice energetske politike
Član 7
(1) Dugoročni ciljevi, ekonomski i institucionalno-organizacioni okvir energetskog razvoja utvrđuju se opštim smjernicama energetske politike.
(2) Smjernice iz stava 1 ovog člana donosi Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada).
(3) Smjernice iz stava 1 ovog člana, bliže se razrađuju i sprovode nacionalnim energetskim i klimatskim planom Crne Gore (u daljem tekstu: Nacionalni energetski i klimatski plan), akcionim planom razvoja i korišćenja daljinskog grijanja i/ili hlađenja i visokoefikasne kogeneracije, lokalnim energetskim planovima i energetskim bilansom.
(4) Planovi iz stava 3 ovog člana objavljuju se na internet stranici organa državne uprave nadležnog za poslove energetike (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Ciljevi energetskog razvoja
Član 8
(1) Energetski razvoj planira se u cilju:
1) obezbjeđenja neprekidnog, sigurnog i kvalitetnog snabdijevanja energijom;
2) obezbjeđenja održive i efikasne proizvodnje i korišćenja energije;
3) razvijanja i korišćenja različitih izvora energije;
4) povećanja proizvodnje i/ili korišćenja energije iz obnovljivih izvora i visokoefikasne kogeneracije;
5) efikasnog obavljanja energetskih djelatnosti i javnih usluga uz obezbjeđenje održivog razvoja;
6) zaštite životne sredine u svim oblastima energetskih djelatnosti;
7) obezbjeđenja konkurencije na tržištu energije na načelima nepristrasnosti, transparentnosti i nediskriminatornosti;
8) održavanja stabilnih uslova poslovanja i podsticanja javnog, privatnog i javno-privatnog ulaganja i poslovanja u oblasti energetike;
9) zaštite krajnjih kupaca energije;
10) povezivanja crnogorskog energetskog sistema sa evropskim energetskim sistemima i sistemima država u okruženju u skladu sa energetskim potrebama i potrebama ekonomskog razvoja;
11) razvoja tržišta energije i njegovog povezivanja sa regionalnim i unutrašnjim tržištem Evropske unije;
12) stvaranja uslova za investiranje u energetiku;
13) razvoja gasnog sistema i njegovih konekcija sa susjednim gasnim sistemima, u pogledu potrebe ispunjavanja domaćih zahtjeva za prirodnim gasom i diversifikacije energetskih izvora.
(2) Energetska efikasnost/upravljanje potrošnjom u smislu ovog zakona je globalni ili integrisani pristup koji za cilj ima uticaj na količinu i vremensko usklađivanje potrošnje električne energije, radi smanjenja potrošnje primarne energije i vršnog opterećenja, prvenstveno ulaganjima u mjere poboljšanja energetske efikasnosti ako te mjere, obzirom na pozitivan uticaj smanjene potrošnje energije na životnu sredinu, aspekte sigurnosti snabdijevanja i troškove distribucije predstavljaju efektivnija i ekonomičnija rješenja u odnosu na ulaganja kojima se povećavaju proizvodni kapaciteti, kao i zaključivanjem ugovora o snabdijevanju sa mogućnošću prekida.
(3) Radi ostvarivanja ciljeva iz stava 1 ovog člana, maksimalni dozvoljeni rast vrijednosti osnovnih sredstava iz člana 60 stav 1 ovog zakona, po osnovu investicija i programa otkupa, za period planiranja razvoja sistema, za operatora prenosnog sistema utvrđuje organ državne uprave nadležan za poslove finansija, a za operatora distributivnog sistema organ državne uprave nadležan za poslove energetike, najkasnije do kraja godine koja prethodi godini podnošenja zahtjeva iz člana 59 stav 1 ovog zakona.
Nacionalni energetski i klimatski plan
Član 8a
(1) Nacionalni energetski i klimatski plan naročito sadrži:
1) pregled trenutnog stanja u pogledu relevantnih politika i postupak donošenja plana;
2) nacionalne ciljeve koji se odnose na sljedeće oblasti:
- emisija gasova sa efektom staklene bašte;
- korišćenje energije iz obnovljivih izvora;
- energetska efikasnost;
- energetska sigurnost;
- unutrašnje energetsko tržište i
- istraživanje, inovacije i konkurentnost.
3) pregled planiranih politika i mjera koje se odnose na ostvarivanje ciljeva iz tačke 2 ovog stava i pregled finansijskih sredstava potrebnih za njihovo ostvarivanje;
4) opis trenutnog stanja za oblasti iz tačke 2 ovog stava i projekcije ostvarivanja ciljeva iz tačke 2 ovog stava sprovođenjem postojećih politika i mjera;
5) procjenu efekata planiranih politika i mjera za ostvarivanje ciljeva iz tačke 2 ovog stava.
(2) Plan iz stava 1 ovog člana priprema Ministarstvo u saradnji sa organom državne uprave nadležnim za zaštitu životne sredine i klimatske promjene i dostavlja organu državne uprave nadležnom za kontrolu državne pomoći, radi davanja mišljenja.
(3) Plan iz stava 2 ovog člana donosi Vlada, na period do deset godina.
(4) Ažuriranje plana iz stava 3 ovog člana, Ministarstvo vrši u saradnji sa organom državne uprave nadležnim za zaštitu životne sredine nakon isteka četiri godine od dana njegovog donošenja.
(5) Bliži sadržaj plana iz stava 1 ovog člana i smjernice za određivanje ciljeva iz stava 1 tačka 2 ovog člana utvrđuje se propisom Ministarstva.
Praćenje realizacije Nacionalnog energetskog i klimatskog plana
Član 8b
(1) Sprovođenje Nacionalnog energetskog i klimatskog plana prati Ministarstvo i organ državne uprave nadležan za zaštitu životne sredine i o realizaciji tog plana pripremaju izvještaj svake druge godine.
(2) Izvještaj iz stava 1 ovog člana Ministarstvo dostavlja Vladi.
(3) Izvještaj iz stava 1 ovog člana naročito sadrži:
1) informacije o ostvarenom napretku u ostvarivanju ciljeva iz člana 8a stav 1 tačka 2 ovog zakona, kao i finansijskim sredstvima utrošenim za realizaciju politika i mjera za njihovo ostvarivanje;
2) informacije o sprovedenim javnim konsultacijama o klimi i energiji, u izvještajnom periodu;
3) kvantifikaciju efekata politika i mjera iz Nacionalnog energetskog i klimatskog plana na kvalitet vazduha i emisije zagađivača vazduha.
(4) Ministarstvo obavještava nadležni organ Zajednice o donošenju Nacionalnog energetskog i klimatskog plana i dostavlja izvještaj iz stava 2 ovog člana, u roku od 45 dana od dana usvajanja izvještaja od strane Vlade.
Strategija razvoja energetike
Član 9
- brisan -
Akcioni plan za sprovođenje Strategije razvoja energetike
Član 10
- brisan -
Praćenje realizacije razvojnih dokumenata
Član 11
- brisan -
Lokalni energetski plan
Član 12
(1) Jedinica lokalne samouprave dužna je da potrebe i način snabdijevanja energijom, mjere za efikasno korišćenje energije, kao i korišćenje obnovljivih izvora energije i kogeneracije, planira lokalnim energetskim planom u skladu sa Nacionalnim energetskim i klimatskim planom i akcionim planom razvoja i korišćenja daljinskog grijanja i/ili hlađenja i visokoefikasne kogeneracije.
(2) Lokalni energetski plan iz stava 1 ovog člana naročito sadrži:
1) prikaz stanja u snabdijevanju energentima na području jedinice lokalne samouprave, kao i prikaz svih vrsta proizvodnje energije na području lokalne samouprave (proizvodnja električne energije, sistemi za daljinsko grijanje i/ili hlađenje i druge vrste proizvodnje energije);
2) podatke o potrošnji energije na području lokalne samouprave, po tipu energenta i sektorima djelatnosti i domaćinstvima;
3) podatke o emisiji gasova sa efektom staklene bašte, koji nastaju na području lokalne samouprave;
4) procjenu planirane potrošnje energije, po tipu energenta i sektorima djelatnosti i domaćinstvima, na području lokalne samouprave;
5) procjenu mogućnosti proizvodnje energije na području lokalne samouprave;
6) procjenu mogućnosti korišćenja mjera energetske efikasnosti u svim sektorima djelatnosti i domaćinstvima, a naročito u javnom sektoru;
7) procjenu potencijala i mogućnosti povećanja korišćenja energije iz obnovljivih izvora;
8) procjenu mogućnosti uvođenja sistema daljinskog grijanja i/ili hlađenja;
9) energetske ciljeve u jedinici lokalne samouprave i indikatore za njihovo praćenje;
10) mjere za ostvarivanje postavljenih ciljeva;
11) procjenu finansijskih sredstava potrebnih za realizaciju lokalnog energetskog plana i moguće izvore finansiranja.
(3) Lokalni energetski plan iz stava 1 ovog člana donosi se na period od deset godina.
(4) Jedinica lokalne samouprave je dužna da u postupku planiranja gradske infrastrukture, u skladu sa mogućnostima, daje prioritet grijanju i/ili hlađenju energijom iz obnovljivih izvora.
(5) Jedinica lokalne samouprave podnosi Ministarstvu izvještaj o sprovođenju lokalnog energetskog plana do 31. januara tekuće, za prethodnu godinu.
(6) Predlog lokalnog energetskog plana iz stava 1 ovog člana dostavlja se organu državne uprave nadležnom za kontrolu državne pomoći, radi davanja mišljenja.
Energetski bilans
Član 13
(1) Potrebe za energijom, odnosno energentima koje je neophodno obezbijediti radi balansa snabdijevanja i potražnje, urednog i kontinuiranog snabdijevanja kupaca, uz uvažavanje potreba racionalne potrošnje energije i energenata i održivog razvoja energetike; izvori obezbjeđivanja potrebnih količina energije, odnosno energenata; način snabdijevanja pojedinim vrstama energije i energentima; potreban nivo zaliha energenata i rezervnih kapaciteta energetskih objekata za sigurno snabdijevanje krajnjih kupaca energijom i energentima utvrđuju se energetskim bilansom Crne Gore (u daljem tekstu: energetski bilans).
(2) Energetski bilans iz stava 1 ovog člana donosi se kao dugoročni i godišnji.
Sadržaj energetskog bilansa
Član 14
(1) Energetski bilans naročito sadrži:
1) bilans električne energije;
2) bilans uglja;
3) bilans nafte, naftnih derivata i biogoriva;
4) bilans prirodnog gasa, i bilans toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje i industrijsku upotrebu.
(2) Bilansom električne energije utvrđuju se:
1) plan potrošnje električne energije;
2) mogućnosti proizvodnje i uvoza električne energije;
3) izvoz, uključujući i tranzit električne energije;
4) mogućnosti obezbjeđenja električne energije za balansiranje sistema, električne energije za pokrivanje gubitaka u prenosnom i distributivnom sistemu i kapaciteta za obezbjeđenje pomoćnih usluga;
5) plan održavanja proizvodnih elektroenergetskih objekata i procjena potrebe za izgradnjom novih proizvodnih kapaciteta;
6) korišćenje domaćih izvora primame energije za proizvodnju električne energije, i
7) druga pitanja od značaja za funkcionisanje elektroenergetskog sistema.
(3) Bilansom uglja utvrđuju se:
1) plan potrošnje uglja;
2) mogućnosti proizvodnje i uvoza uglja;
3) količina uglja za proizvodnju električne energije, industrijsku i široku potrošnju;
4) izvoz uglja i,
5) druga pitanja od značaja za ostvarenje bilansa uglja.
(4) Bilansom nafte, naftnih derivata i biogoriva, utvrđuju se:
1) plan potrošnje nafte, naftnih derivata i biogoriva;
2) mogućnosti proizvodnje i uvoza nafte, naftnih derivata i biogoriva, i
3) upotreba nafte i naftnih derivata u neenergetske svrhe.
(5) Bilansom prirodnog gasa utvrđuju se:
1) plan potrošnje prirodnog gasa;
2) mogućnosti proizvodnje i uvoza prirodnog gasa;
3) mogućnosti obezbjeđenja prirodnog gasa za balansiranje sistema, prirodnog gasa za pokrivanje gubitaka u prenosnom i distributivnom sistemu i kapaciteta za obezbjeđenje pomoćnih usluga;
4) tehnički kapacitet prenosnog sistema gasa, uključujući interkonektore, njegovo korišćenje i raspoloživost usluga prenosa, uključujući tranzit prirodnog gasa i procjenu potrebe za novim kapacitetima;
5) ukupni kapacitet skladišta i/ili TPG sistema i mogućnosti njihovog korišćenja;
6) potreban razvoj i održavanje objekata za gas, i
7) druga pitanja od značaja za funkcionisanje sistema za prirodni gas.
(6) Bilansom toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje i industrijsku upotrebu utvrđuju se:
1) plan potrošnje toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje i industrijsku upotrebu;
2) mogućnosti proizvodnje toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje i industrijsku upotrebu;
3) plan održavanja objekata i procjena potrebe za izgradnjom novih kapaciteta i,
4) druga pitanja od značaja za funkcionisanje sistema toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje i industrijsku upotrebu.
Planovi potrošnje i bilansi
Član 15
(1) Planovi potrošnje iz člana 14 ovog zakona po vrstama energije i energenata zasnivaju se na ostvarenju potrošnje energije ili energenata u prethodnoj ili prethodnim godinama i procjeni potrošnje za tekuću, narednu ili naredne godine.
(2) Bilansima iz člana 14 ovog zakona se, po vrstama energije i energenata određuje način obezbjeđenja ili snabdijevanja pojedinim vrstama energije, od primame do finalne energije, uz navođenje obnovljivih i neobnovljivih izvora energije.
(3) Godišnji energetski bilans sadrži i godišnju analizu učešća energije iz obnovljivih izvora energije u ukupnoj proizvodnji energije.
Godišnji i dugoročni bilans
Član 16
(1) Dugoročnim i godišnjim energetskim bilansom, pored elemenata iz čl. 14 i 15 ovog zakona, utvrđuju se i:
1) planirane količine energije iz obnovljivih izvora energije i kogeneracije;
2) način efikasnog korišćenja energije;
3) potreban nivo rezervnih kapaciteta i operativnih zaliha pojedinih vrsta energije i energenata za obezbjeđenje sigurnosti snabdijevanja energijom.
(2) Dugoročni energetski bilans sadrži:
1) procjenu potrošnje energije po vrstama energije u skladu sa principom efikasnog i održivog korišćenja energije za naredni dugoročni period;
2) procjenu energetskih veličina potrebnih za utvrđivanje regulatorno dozvoljenog prihoda i cijena u oblasti električne energije i gasa;
3) način snabdijevanja po vrstama energije od primame do finalne energije;
4) uticaj na životnu sredinu usljed proizvodnje i upotrebe energije;
5) druge relevantne elemente.
(3) Dugoročni energetski bilans donosi Vlada za period koji odgovara dužini trajanja regulatornog perioda, najkasnije do 1. jula godine u kojoj ističe period primjene energetskog bilansa.
(4) Energetski subjekti i kupci samosnabdjevači dužni su da pripreme i dostave Ministarstvu podatke iz čl. 14 i 15 ovog zakona potrebne za izradu godišnjeg energetskog bilansa, najkasnije do 15. oktobra tekuće, za narednu godinu, a za dugoročni bilans do 1. juna godine u kojoj ističe period primjene energetskog bilansa.
(5) Godišnji energetski bilans donosi Vlada, najkasnije do 15. novembra tekuće, za narednu godinu.
(6) Bliži sadržaj energetskog bilansa, vrste podataka iz stava 4 ovog člana i način njihovog dostavljanja utvrđuju se propisom Ministarstva.
Izvještaj o realizaciji energetskog bilansa
Član 17
(1) Ministarstvo prati sprovođenje i vrši analizu realizacije energetskog bilansa i investicija u proizvodnju, prenos i distribuciju električne energije i gasa u prethodnoj godini u cilju procjene sigurnosti snabdijevanja.
(2) Energetski subjekti i samosnabdjevači dužni su da podatke o realizaciji godišnjeg energetskog bilansa dostave najkasnije do 15. februara tekuće, za prethodnu godinu.
(3) Izvještaj o realizaciji energetskog bilansa za prethodnu godinu Ministarstvo priprema i objavljuje na svojoj internet stranici do 31. marta tekuće godine.
(4) Godišnjim energetskim bilansom može se radi sigurnosti snabdijevanja utvrditi obaveza za operatora prenosnog sistema da prioritetno angažuje proizvodne objekte koji koriste domaće primame izvore energije do mjere koja u kalendarskoj godini ne prelazi 15% ukupne primarne energije potrebne za proizvodnju električne energije koja se troši u Crnoj Gori.
III VISOKOEFIKASNA KOGENERACIJA
Obnovljivi izvori energije
Član 18
- brisan -
Izvještaj o realizaciji akcionog plana
Član 19
- brisan -
Visokoefikasna kogeneracija
Član 20
(1) Kogeneracija, u smislu ovog zakona, je kombinovana i istovremena proizvodnja toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje i električne energije ili toplotne energije za daljinsko grijanje i/ili hlađenje i mehaničke energije u jedinstvenom procesu.
(2) Mali kogeneracioni objekat, u smislu ovog zakona, je kogeneracioni objekat instalisanog kapaciteta manjeg od 1 MWe, a mikrokogeneracioni objekat je kogeneracioni objekat instalisanog kapaciteta manjeg od 50 kWe.
(3) Visokoefikasna kogeneracija, u smislu ovog zakona, je kogeneracija kojom se ostvaruju uštede primame energije od najmanje 10% u odnosu na referentne vrijednosti za odvojenu proizvodnju toplotne energije i električne energije i kogeneraciju u malim i mikro kogeneracionim objektima kojom se osiguravaju uštede primame energije.
(4) Razvoj i korišćenje visokoefikasne kogeneracije u skladu sa Nacionalnim energetskim i klimatskim planom utvrđuje se akcionim planom razvoja i korišćenja daljinskog grijanja i/ili hlađenja i visokoefikasne kogeneracije, koji donosi Vlada na period do deset godina.
(5) Akcionim planom iz stava 4 ovog člana naročito se utvrđuje:
1) postojeća potražnja za grijanjem i hlađenjem sa predviđanjem kretanja potražnje u planskom periodu;
2) geografski prikaz mjesta potražnje za grijanjem i hlađenjem, postojeće i planirane infrastrukture za daljinsko grijanje i hlađenje i objekata za proizvodnju energije za grijanje i/ili hlađenje;
3) raspoloživi i mogući potencijal za korišćenje visokoefikasne kogeneracije;
4) potencijal za povećanje energetske efikasnosti infrastrukture za daljinsko grijanje i/ili hlađenje;
5) potražnja za grijanjem i/ili hlađenjem koja se može zadovoljiti visokoefikasnom kogeneracijom;
6) aktivnosti i podsticajne mjere koje će se sprovoditi u cilju razvoja infrastrukture za daljinsko grijanje i/ili hlađenje i povećanje udjela visokoefikasne kogeneracije, sa dinamikom realizacije i okvirnim finansijskim sredstvima i,
7) procjena ušteda primame energije.
(6) U cilju procjene potreba za daljinskim grijanjem i/ili hlađenjem i visokoefikasne kogeneracije utvrđenih akcionim planom iz stava 4 ovog člana Ministarstvo vrši analizu isplativosti, uzimajući u obzir tehničku izvodljivost predloženih rješenja.
(7) Sprovođenje akcionog plana razvoja i korišćenja daljinskog grijanja i/ili hlađenja i visokoefikasne kogeneracije prati i njegovo usklađivanje sa Nacionalnim energetskim i klimatskim planom predlaže, najkasnije istekom pete godine od donošenja Ministarstvo i Vladi dostavlja izvještaj o njegovom sprovođenju za prethodne dvije kalendarske godine, koji naročito sadrži: stepen ostvarenosti ciljeva, realizovane podsticajne mjere i predlog unapređenja mjera za naredni period.
(8) Način izračunavanja uštede primame energije iz stava 3 ovog člana i određivanja stepena efikasnosti kogeneracionog objekta utvrđuje se propisom Ministarstva.
Kriterijumi održivosti
Čl. 21-26
- brisani -
IV. REGULATORNA AGENCIJA ZA ENERGETIKU I REGULISANE KOMUNALNE DJELATNOSTI
Nezavisni regulator energetskog sektora
Član 27
(1) Poslove utvrđene zakonom u oblasti energetike obavlja Regulatorna agencija za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti (u daljem tekstu: Agencija) kao samostalna, neprofitna organizacija, pravno i funkcionalno nezavisna od državnih organa i energetskih subjekata.
(2) Agencija obavlja i druge poslove utvrđene zakonom kojim se uređuju regulisane komunalne djelatnosti.
(3) U vršenju javnih ovlašćenja iz st. 1 i 2 ovog člana Agencija:
1) je dužna da postupa nepristrasno i transparentno;
2) djeluje nezavisno od bilo kakvog tržišnog interesa;
3) ne smije primati ili tražiti uputstva od državnih ili drugih organa i organizacija ili drugih lica u vršenju poslova utvrđenih ovim zakonom.
(4) Ograničenja iz stava 3 tačka 3 ovog člana ne odnose se na saradnju sa drugim nadležnim državnim organima ili uvažavanje opštih političkih smjernica koje utvrđuje Vlada, a koje se ne odnose na ovlašćenja i obaveze Agencije u vršenju poslova utvrđenih ovim zakonom.
Status
Član 28
(1) Agencija ima svojstvo pravnog lica.
(2) Agencija se upisuje u Centralni registar privrednih subjekata.
(3) Agencija posluje pod nazivom Regulatorna agencija za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti.
(4) Agencija u međunarodnoj komunikaciji koristi naziv na engleskom jeziku koji glasi: Energy and Njater Regulatory Agency of Montenegro i skraćeni naziv REGAGEN.
(5) Sjedište Agencije je u Podgorici.
Organi Agencije
Član 29
(1) Organi Agencije su:
1) Odbor Agencije;
2) izvršni direktor Agencije.
(2) Odbor Agencije čine predsjednik i dva člana koji funkciju vrše profesionalno.
(3) Odbor Agencije donosi odluke većinom glasova.
(4) Agencija ima zamjenika izvršnog direktora.
Imenovanje članova Odbora Agencije
Član 30
(1) Predsjednika i članove Odbora Agencije imenuje Skupština Crne Gore (u daljem tekstu: Skupština), na osnovu javnog konkursa, koji se objavljuje u najmanje jednom štampanom mediju koji se distribuira na teritoriji Crne Gore i traje 30 dana.
(2) Javni konkurs iz stava 1 ovog člana sadrži uslove i kriterijume za izbor kandidata za predsjednika i članove Odbora Agencije.
(3) Matični odbor Skupštine dužan je da raspiše javni konkurs najmanje 180 dana prije isteka mandata predsjednika ili člana Odbora Agencije, odnosno neposredno po razrješenju.
(4) Uz prijavu na konkurs kandidati, pored dokaza o ispunjavanju uslova utvrđenih ovim zakonom, prilažu u pisanoj formi i sopstveno viđenje stanja i razvoja regulatornog procesa u energetskom sektoru.
(5) Odluka po konkursu iz stava 1 ovog člana se objavljuje u „Službenom listu Crne Gore”.
Postupak izbora Odbora Agencije
Član 31
- brisan -
Predlog rang liste kandidata
Član 32
- brisan -
Izbor izvršnog direktora i zamjenika
Član 33
(1) Izvršnog direktora i zamjenika izvršnog direktora Agencije, u postupku sprovedenom po javnom konkursu, bira Odbor Agencije uz prethodno mišljenje Vlade.
(2) Odluka o izboru izvršnog direktora i zamjenika izvršnog direktora Agencije objavljuje se u "Službenom listu Crne Gore".
Mandati
Član 34
(1) Mandat predsjednika i članova Odbora Agencije traje pet godina.
(2) Mandat izvršnog direktora i zamjenika izvršnog direktora Agencije traje četiri godine.
(3) Predsjednik, članovi Odbora Agencije, izvršni direktor i zamjenik izvršnog direktora Agencije mogu biti imenovani, odnosno birani najviše dva mandata.
(4) Predsjednik, odnosno član Odbora Agencije, po isteku mandata nastavlja da obavlja funkciju do imenovanja novog člana, odnosno predsjednika Odbora Agencije, ako u postupku iz člana 30 ovog zakona nije izabran novi član, odnosno predsjednik Odbora Agencije.
Ušlo vi za obavljanje poslova organa Agencije
Član 35
(1) Za predsjednika ili člana Odbora Agencije može biti imenovano lice koje je državljanin Crne Gore sa prebivalištem u Crnoj Gori, ima najmanje VII 1 nivo kvalifikacije obrazovanja iz oblasti tehničkih nauka, prava ili ekonomije, sedam godina radnog iskustva u struci i koje nije u sukobu interesa iz člana 36 ovog zakona.
(2) Za izvršnog direktora i zamjenika izvršnog direktora Agencije može biti izabrano lice koje je državljanin Crne Gore, sa prebivalištem u Crnoj Gori, ima najmanje VII 1 nivo kvalifikacije obrazovanja iz oblasti tehničkih nauka, prava ili ekonomije, pet godina radnog iskustva na rukovodećim poslovima ili drugim poslovima koji zahtijevaju samostalnost u radu i koje nije u sukobu interesa iz člana 36 ovog zakona.
(3) Predsjednik, članovi Odbora Agencije, izvršni direktor ili zamjenik izvršnog direktora Agencije ne mogu biti istovremeno: poslanici i odbornici, odnosno izabrana, postavljena i imenovana lica u Vladi.
(4) Za predsjednika, člana Odbora Agencije, izvršnog direktora ili zamjenika izvršnog direktora Agencije ne može biti imenovano, odnosno izabrano lice koje:
1) je pravosnažno osuđeno za krivično djelo zbog zloupotrebe službene dužnosti, korupcije, prevare ili drugo krivično djelo koje ga čini nepodobnim za obavljanje funkcije na koju se bira;
2) ima lični interes, interes preko bračnog druga ili neposredan porodični interes u energetskom subjektu kome Agencija izdaje licencu za obavljanje energetske djelatnosti, kao i u subjektu koji se bavi trgovinom energije.
(5) Predsjednik i članovi Odbora Agencije, izvršni direktor, zamjenik izvršnog direktora i zaposleni u Agenciji prava i obaveze iz radnog odnosa ostvaruju u skladu sa opštim propisima o radu, ovim zakonom i opštim aktima Agencije.
Sukob interesa
Član 36
(1) Predsjednik, članovi Odbora Agencije, izvršni direktor i zamjenik izvršnog direktora Agencije, kao i članovi njihovih užih porodica ne mogu biti članovi organa upravljanja i imati materijalni, finansijski ili drugi interes u energetskom subjektu.
(2) . Lica iz stava 1 ovog člana ne mogu koristiti besplatne ili usluge sa popustom od energetskog subjekta, osim po cijenama i uslovima koji se primjenjuju na druge krajnje kupce u skladu sa ovim zakonom i opštim aktima donijetim u skladu sa ovim zakonom.
(3) Predsjednik, članovi Odbora Agencije, izvršni direktor i zamjenik izvršnog direktora Agencije ne mogu zasnovati radni odnos ili primati naknadu po drugom osnovu od energetskih subjekata za vrijeme trajanja mandata i u roku od jedne godine od isteka mandata ili razrješenja.
(4) Zaposleni u Agenciji ne mogu zasnovati radni odnos ili primati naknadu od subjekata u energetskom sektoru za vrijeme trajanja radnog odnosa u Agenciji.
Prestanak funkcije
Član 37