Evropski sud za ljudska prava je dugi niz godina njegovao tradiciju svečanog otvaranja sudijske godine koja se svake godine, poslednjeg petka u januaru mjesecu održavala u Strazburu.
Suočeni sa globalnom zdravstvenom krizom usled pandemije virusa COVID-19, otvaranje ove sudijske godine je realizovano u nešto drugačijem formatu. Predsjednik Evropskog suda za ljudska prava Robert Spano je na konferenciji za štampu održanoj dana 28.01.2021. godine predstavio aktivnosti Evropskog suda u 2020. godini, kao i statističke podatke za proteklu godinu. U svom uvodnom izlaganju predsjednik Spano je istakao uticaj globalne zdravstvene krize na poštovanje ljudskih prava i osnovnih sloboda. S tim u vezi, istakao je da se pred državama članicama Savjeta Evrope nalaze izazovni zadaci u pogledu pružanja odgovora na pandemiju, poštujući pri tome ljudska prava, demokratiju i vladavinu prava.
Evropskom sudu za ljudska prava je u 2020. godini podnijeto 41 681 predstavki, što je za 6% manji priliv u odnosu na 2019. godine, kada je podnijeto 44 482 predstavki. Trenutno se u radu Evropskog suda nalazi 62 000 predstavki. Tokom 2020. godine odlučeno je putem presude ili odluke u 39 190 predmeta.
Prema statistici Evropskog suda, crnogorski državljani su u 2020. godini podnijeli 218 predstavki. Ako navedene statističke podatke uporedimo sa podacima iz 2019. godine (427 podnijetih predstavki) i 2018. godine (318 podnijetih predstavki) dolazimo do gotovo duplo manjeg broja podnijetih predstavki. Razlog smanjenom broju podnijetih predstavki tokom 2020. godine možemo tražiti i u epidemiološkoj krizi koja je zahvatila ne samo našu državu, već i cijeli svijet, kao i manjem broju predmeta u kojem je tokom 2020. godine riješeno po ustavnoj žalbi, što predstavlja preduslov za podnošenje predstavke i obraćanja Evropskom sudu.
S druge strane, na kraju 2020. godine pred Evropskim sudom je u odnosu na Crnu Goru ukupno ostalo u radu 37 predmeta.
Kada je u pitanju indeks podnijetih predstavki koji označava broj predmeta (priliv) u 2020. godini na 10,000 stanovnika, kao statistički parametar koji koristi Evropski sud u svom radu, isti ukazuje da se Crna Gora sa indeksom od 3,50 nalazi na prvom mjestu od svih država članica Savjeta Evrope po glavi stanovnika (prosječan indeks država članica Savjeta Evrope za 2020. godinu je 0,50). On je duplo manji u odnosu na 2019. godinu kada je iznosio 6,86, međutim treba imati u vidu činjenicu da je Evropski sud u odnosu na Crnu Goru odbacio 266 predstavki kao neprihvatljive ili ih skinuo sa liste predmeta. Nakon početnog ispitivanja predstavki po osnovu njihove prihvatljivosti i velikog broja njihovog odbacivanja od strane sudije pojedinca („single-judge“), možemo konstatovati da je i dalje nastavljen trend odbacivanja velikog broj podnijetih predstavki već u prvoj fazi postupka kada se odlučuje o njihovoj prihvatljivosti i Evropski sud iste ne uzima u dalje razmatranje.
Tokom 2020. godine u odnosu na Crnu Goru donijeto je 10 presuda u kojoj je utvrđena barem jedna povreda konvencijskog prava i objavljeno je 5 odluka, od kojih su 4 bile odluke o neprihvatljivosti, dok je u jednom predmetu donijeta odluka o skidanju predstavke sa liste predmeta, s obzirom da je u istoj postignuto prijateljsko poravnanje.
Izvor: sajt Vlade CG