Zakon o centralnom registru stanovništva
Zakon je objavljen u "Službenom listu RCG", br. 49/2007 i "Službenom listu CG", br. 41/2010, 40/2011 - drugi zakon, 55/2016 i 77/2024.
I. OSNOVNE ODREDBE
Sadržaj zakona
Član 1
Ovim zakonom se utvrđuje sadržina centralnog registra stanovništva Crne Gore, razmjena, vođenje, održavanje, čuvanje i korišćenje podataka, određivanje i upotreba lične identifikacione oznake i uređuju druga pitanja od značaja za centralni registar stanovništva.
Cilj uspostavljanja centralnog registra stanovništva
Član 2
U centralnom registru stanovništva Crne Gore (u daljem tekstu: Centralni registar) prikupljaju se, vode, održavaju, čuvaju i koriste podaci o licima za potrebe državnih organa, organa državne uprave, organa lokalne samouprave i lokalne uprave (u daljem tekstu: organi), kao i privrednih subjekata, pravnih lica, preduzetnika i fizičkih lica koja su zakonom ovlašćena da te podatke koriste (u daljem tekstu: drugi korisnici) i služe za vršenje zakonom utvrđenih poslova.
Pojam Centralnog registra
Član 3
Centralni registar je računarski vođena baza podataka o licima koja su:
1) crnogorski državljani sa prebivalištem u Crnoj Gori;
2) crnogorski državljani sa odobrenim stalnim ili privremenim boravkom u inostranstvu;
3) stranci sa odobrenjem za stalni ili privremeni boravak u Crnoj Gori;
4) stranci koji u Crnoj Gori imaju imovinu i prava i obaveze po osnovu penzijskog i invalidskog osiguranja, poreza, humanitarnih i drugih razloga, ukoliko je propisana takva evidencija.
Lična identifikaciona oznaka
Član 4
Lična identifikaciona oznaka je oznaka podataka o licu koja se iskazuje neponovljivim numeričkim izrazom.
Lična identifikaciona oznaka u vidu jedinstvenog matičnog broja lica (u daljem tekstu: matični broj) služi za povezivanje podataka u službenim evidencijama.
Upotreba podataka o licu
Član 5
Podaci o licu koriste se za namjene utvrđene zakonom, kao i za druge namjene na osnovu pisane saglasnosti lica na koje se podaci odnose.
Organi i drugi korisnici podataka iz Centralnog registra obavezni su da obezbijede zaštitu podataka koje koriste.
Upotreba jezika i pisma
Član 6
Centralni registar i izvori podataka vode se na crnogorskom jeziku.
Podaci koji se odnose na lično ime pripadnika manjinskog naroda i druge manjinske nacionalne zajednice u Centralnom registru vode se na jeziku i pismu na kojem je lično ime upisano u matične registre, u skladu sa zakonom.
Lično ime stranca u Centralnom registru i izvorima podataka vodi se na jeziku podnosioca zahtjeva latiničnim pismom.
Lično ime u Centralnom registru i izvorima podataka može biti upisano i voditi se samo na jednom jeziku i pismu.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, prezime koje se stiče prilikom zaključenja braka upisuje se na jeziku lica čije prezime se uzima ili pridružuje, pri čemu novo lično ime mora biti na jednom pismu.
Podaci o mjestu, opštini i državi koji se odnose na pripadnika manjinskog naroda i druge manjinske nacionalne zajednice upisuju se i na jeziku i pismu tog manjinskog naroda i druge manjinske nacionalne zajednice, u skladu sa zakonom.
II. USPOSTAVLjANjE I DOPUNA CENTRALNOG REGISTRA
Način uspostavljanja
Član 7
Centralni registar se uspostavlja na osnovu podataka iz registra matičnih brojeva, registara prebivališta i boravišta, registra crnogorskih državljana, matičnih registara i drugih evidencija koje se vode na osnovu zakona i drugih propisa (u daljem tekstu: izvor podataka).
Formiranje podataka
Član 8
U Centralnom registru podaci o licima formiraju se na osnovu upisa i promjena izvršenih u izvoru podataka.
III. SADRŽINA I SREĐIVANjE PODATAKA CENTRALNOG REGISTRA
Sadržina Centralnog registra
Član 9
Centralni registar sadrži podatke o licima iz člana 3 ovog zakona, i to o:
1) crnogorskim državljanima: matični broj; prezime i ime; rođeno prezime; mjesto rođenja; ime oca; ime majke; prebivalište; adresa; državljanstvo; stepen i vrsta stručne spreme; bračno stanje; matični broj oca i matični broj majke, odnosno staratelja; matični broj, prezime i ime nosioca domaćinstva i srodstvo s njim; članovima domaćinstva i podatke o datumu i mjestu smrti;
2) strancima sa stalnim ili privremenim boravkom u Crnoj Gori: podatke iz tačke 1 ovog stava i podatke: osnov boravka, datum od kada stranac boravi i vrijeme za koje je boravak odobren;
3) crnogorskim državljanima sa stalnim ili privremenim boravkom u inostranstvu: matični broj, prezime i ime; rođeno prezime; mjesto rođenja, mjesto stalnog boravka; ime oca, ime majke, mjesto i adresa u Crnoj Gori, bračno stanje i podatke o datumu i mjestu smrti;
4) strancima koji u Crnoj Gori imaju imovinu i prava i obaveze po osnovu penzijskog i invalidskog osiguranja, poreza, humanitarnih i drugih osnova: prezime i ime, rođeno prezime; datum rođenja; državljanstvo; matični broj; podaci o imovini, pravu ili obavezi.
Član 10
Centralni registar sadrži i:
1) identifikatore za povezivanje sa evidencijama na osnovu kojih se pribavljaju podaci za Centralni registar;
2) tabele sa podacima o teritorijalnim jedinicama i šifrante za određene podatke, kao osnovu za vođenje baze podataka;
3) zaštitne tabele koje omogućavaju buduće promjene i rekonstrukciju prethodnih stanja baze podataka;
4) evidenciju korisnika koji elektronski posluju, kao i evidenciju njihovih prava na dobijanje podataka o licu;
5) evidencije baza podataka koje korisniku omogućavaju upravljanje autorizacijama i praćenje stanja u bazi podataka (intervencije, uvidi, ispisi i dr.);
6) druge evidencije i tabele koje služe za efikasnije upravljanje bazom podataka.
Uređivanje podataka u Centralnom registru
Član 11
Podaci u Centralnom registru sređuju se po sadržini, vremenu i teritoriji.
Po sadržini podaci se sređuju prema događajima, u skladu sa šifrantom.
Podaci se vremenski sređuju po vremenu upisa u Centralni registar ili vremenu upisa kod izvora podataka.
Podaci se teritorijalno sređuju po mjestu događaja, mjestu upisa, prebivalištu, mjestu rođenja u inostranstvu ili mjestu prethodnog ili budućeg prebivališta u inostranstvu u slučaju preseljenja u inostranstvu.
IV. VOĐENjE, ODRŽAVANjE I RAZMJENA PODATAKA
Vođenje Centralnog registra
Član 12
Centralni registar vodi organ državne uprave nadležan za poslove uprave (u daljem tekstu: nadležni organ).
Centralni registar se vodi uz elektronsku podršku i elektronsku razmjenu podataka.
Prenos podataka iz izvora podataka prema Centralnom registru i od Centralnog registra prema korisnicima, kriptografski je zaštićen.
Preuzimanje podataka
Član 13
Nadležni organ preuzima podatke od organa državne uprave koji vodi izvor podataka.
Izvori podataka
Član 14
Nadležni organ preuzima podatke za Centralni registar o:
1) matičnom broju - iz registra matičnih brojeva;
2) rođenju, ličnom imenu, roditeljima, izmjeni ili brisanju - iz registra rođenih;
3) zaključenju braka i prestanku braka - iz registra vjenčanih;
4) smrti - iz registra umrlih;
5) sticanju i prestanku crnogorskog državljanstva - iz registra crnogorskih državljana;
6) prebivalištu crnogorskih državljana i članova njihovih domaćinstava, prebivalištu i privremenom prebivalištu stranaca sa stalnim i privremenim boravkom i crnogorskim državljanima sa stalnim ili privremenim boravkom u inostranstvu - iz registra prebivališta;
7) strancima koji imaju imovinu, prava i obaveze - iz evidencija nadležnih državnih organa;
8) identifikatorima izvora i korisnika podataka - od izvora podataka i korisnika podataka Centralnog registra.
Način preuzimanja podataka
Član 15
Podatke za vođenje Centralnog registra organi državne uprave koji vode izvore podataka dostavljaju nadležnom organu putem razmjene elektronskih dokumenata.
Način i rokove preuzimanja podataka iz stava 1 ovog člana, kao i kriptografsku zaštitu utvrđuje Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada), na predlog nadležnog organa.
Obaveze izvora podataka
Član 16
Organ državne uprave koji vodi izvor podataka obavezan je da:
1) dostavlja nadležnom organu, bez naknade i u određenom roku i formi, podatke potrebne za uspostavljanje i dopunu podataka u Centralnom registru;
2) provjeri i ispravi grešku u podacima kada nadležni organ izrazi sumnju u tačnost podataka ili moguću grešku;
3) obavijesti nadležni organ o izvršenoj ispravci podataka;
4) obavijesti nadležni organ o aktivnostima iz svoje nadležnosti koje utiču na dostavljanje podataka, uključujući i uspostavljanje novih evidencija.
Čuvanje podataka u Centralnom registru
Član 17
Podaci iz Centralnog registra čuvaju se trajno.
Podaci o licima koja su umrla ili o kojima su podaci poništeni čuvaju se 20 godina u Centralnom registru, nakon čega se ustupaju organu nadležnom za arhivske poslove.
Dostavljanje podataka
Član 18
Podatke iz Centralnog registra nadležni organ dostavlja organima i drugim korisnicima, ako su za korišćenje tih podataka ovlašćeni zakonom.
Podaci iz stava 1 ovog člana dostavljaju se na magnetnim medijima, neposrednim kompjuterskim povezivanjem ili na drugi način.
Nadležni organ je obavezan da obezbijedi da se u informacionom sistemu automatski evidentiraju korisnici ličnih podataka, podaci koji su obrađivani, pravni osnov za korišćenje ličnih podataka, kao i datum i vrijeme pristupa podacima.
Način i rokove dostavljanja podataka iz stava 1 ovog člana, kao i kriptografsku zaštitu utvrđuje Vlada, na predlog nadležnog organa.
Korišćenje podataka iz Centralnog registra
Član 19
Organi i drugi korisnici podatke iz Centralnog registra mogu koristiti isključivo za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti.
Podaci iz Centralnog registra mogu se koristiti za statističke, naučne i istraživačke namjene, bez oznake identiteta lica na koje se podaci odnose.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, organ uprave nadležan za poslove statistike podatke iz Centralnog registra može, u skladu sa zakonom kojim se uređuje zvanična statistika i sistem zvanične statistike, koristiti za potrebe popisa stanovništva, domaćinstava i stanova, radi razvoja, proizvodnje i diseminacije zvanične statistike.
Podatke iz Centralnog registra može, na lični zahtjev, koristiti lice na koje se ti podaci odnose.
Obavještavanje lica o podacima
Član 20
Lice ima pravo da, u roku od osam dana od dana podnošenja zahtjeva, dobije obavještenje o podacima koji se o njemu obrađuju, ko ih obrađuje, u koje namjene i po kojem osnovu, kao i ko su korisnici ličnih podataka koji se na njega odnose i po kojem osnovu.
Lice ima pravo da traži ispravku netačnih ili zastarjelih podataka koji se na njega odnose i da traži poništavanje podataka koji se vode suprotno zakonu.
U slučajevima iz st. 1 i 2 ovog člana ne plaća se naknada i administrativna taksa.
Zaštita podataka
Član 21
Organi i drugi korisnici podataka dužni su da podatke koje koriste zaštite od neovlašćenog pristupa, korišćenja ili obrade, u skladu sa zakonom.
Način zaštite i vođenja podataka u Centralnom registru i izvorima podataka utvrđuje Vlada, na predlog nadležnog organa.
V. ODREĐIVANjE I KORIŠĆENjE MATIČNOG BROJA
Sastav matičnog broja
Član 22
Matični broj sastoji se od 13 cifara, svrstanih u šest grupa i to:
I grupa: dan rođenja (dvije cifre)
II grupa: mjesec rođenja (dvije cifre)
III grupa: godina rođenja (tri cifre)
IV grupa: broj registra (dvije cifre)
V grupa: kombinacija cifara kojima se označava pol i redni broj (tri cifre), od kojih prva označava pol, a druge dvije redni broj i to za muškarce od 000-499, a za žene od 500-999. Kombinacija cifara pola i rednog broja ne smije biti ista za lica rođena istog datuma;
VI grupa: kontrolni broj (jedna cifra).
Broj registra
Član 23
Broj registra (IV grupa) matičnog broja čine cifre kojima se označava registarsko područje u kojem je određen matični broj.
Registarsko područje iz stava 1 ovog člana je opština ili više opština.
Nadležni organ utvrđuje registarsko područje, oznake registarskog područja i način primjene V grupe matičnog broja.
Nadležnost za određivanje matičnog broja
Član 24
Matični broj određuje, po službenoj dužnosti, nadležni organ prema:
1) mjestu rođenja djeteta, odnosno mjestu nalaska djeteta čiji su roditelji nepoznati;
2) prebivalištu lica, u trenutku određivanja matičnog broja;
3) mjestu upisa u evidenciju rođenih, ako lice nema prebivalište u Crnoj Gori;
4) prebivalištu lica u trenutku određivanja matičnog broja, odnosno mjestu upisa u evidenciju rođenih ako lice nema prebivalište u Crnoj Gori, u slučaju potpunog usvojenja;
5) mjestu upisa u evidenciju rođenih u Crnoj Gori za dijete rođeno izvan teritorije Crne Gore.
Pokretanje postupka
Član 25
Postupak za određivanje ili poništavanje matičnog broja pokreće se na zahtjev lica na koje se podaci odnose ili po službenoj dužnosti.
Organ koji je izvršio upis činjenice rođenja u evidenciju rođenih dužan je da, najkasnije u roku od tri dana od dana upisa, dostavi nadležnom organu obavještenje o rođenju, radi određivanja matičnog broja.
Određivanje matičnog broja
Član 26
Matični broj određuje se na elektronski podržan način.
Dio matičnog broja koji se odnosi na podatke o danu rođenja (I grupa), mjesecu rođenja (II grupa), godini rođenja (III grupa) i polu (V grupa) određuje se na osnovu podataka iz evidencije rođenih, a za strance na osnovu drugih dokumenata.
Ako se podaci iz stava 1 ovog člana promijene u postupku propisanim zakonom, novi matični broj određuje se na osnovu rješenja kojim je određena ispravka podatka u evidenciji rođenih.
Kontrolni broj (VI grupa) određuje se po modulu 11.
Nadležni organ propisuje način određivanja kontrolnog broja.
Poništavanje matičnog broja
Član 27
Svakom licu određuje se jedan matični broj.
Nadležni organ će rješenjem poništiti već određeni i odrediti novi matični broj na osnovu pravosnažnog rješenja kojim je u evidenciji rođenih određena ispravka podataka o polu ili datumu rođenja.
Nadležni organ će poništiti pogrešno određeni matični broj i odrediti novi.
Ako su licu određena dva ili više matičnih brojeva, koristi se matični broj koji je prvi određen, a kasnije određeni matični brojevi poništavaju se rješenjem.
Izuzetno od stava 4 ovog člana, koristi se matični broj koji je kasnije određen, ako je upisan u javne isprave.
Poništeni matični broj ostaje u evidenciji i ne može se dodijeliti drugom licu.
Evidencija o matičnim brojevima
Član 28
Evidenciju o matičnim brojevima vodi nadležni organ.
Evidencija iz stava 1 ovog člana, obavezno sadrži: ime i prezime, pol, ime jednog roditelja, mjesto i opštinu rođenja, a za lice rođeno u inostranstvu i naziv države u kojoj je to lice rođeno, matični broj i primjedbe.
Bliži sadržaj i način vođenja evidencije iz st. 1 i 2 ovog člana propisuje nadležni organ.
Obaveznost korišćenja matičnog broja
Član 29
Matični broj koriste organi i drugi korisnici koji vode službene evidencije o licima ili u vođenju službenih evidencija koriste matični broj, u skladu sa zakonom.
Upisivanje matičnog broja
Član 30
Matični broj upisuje se u službene evidencije, kao i javne isprave koje se licu izdaju na osnovu tih evidencija, ako je to utvrđeno posebnim zakonom.
Davanje podataka
Član 31
Nadležni organ može dati podatke o matičnom broju kada je:
1) na osnovu zakona potrebno utvrditi identitet lica;
2) dobilo saglasnost lica na koje se matični broj odnosi;
3) to u cilju zaštite interesa Crne Gore.
VI. NADZOR
Član 32
Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona i drugih propisa o Centralnom registru vrši nadležni organ, preko ovlašćenog lica.
Ako u vršenju nadzora utvrdi nepravilnosti, ovlašćeno lice organa iz stava 1 ovog člana dužno je da preduzme mjere utvrđene propisima o inspekcijskom nadzoru.
VII. KAZNENE ODREDBE
Radnje prekršaja
Član 33
Novčanom kaznom u iznosu od 500 eura do 15.000 eura kazniće se za prekršaj pravno lice, ako podatke iz Centralnog registra koristi za poslove koji nijesu iz njegove nadležnosti (član 19 stav 1).
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom u iznosu od 30 eura do 1.500 eura.
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se odgovorno lice u organu novčanom kaznom u iznosu od 30 eura do 1.500 eura.
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom u iznosu od 150 eura do 6.000 eura.
Član 33a
Novčanom kaznom u iznosu od 30 eura do 2.000 eura kazniće se za prekršaj odgovorno lice u organu ako:
1) je izvršilo upis činjenice rođenja u evidenciju rođenih, a nije najkasnije u roku od tri dana od dana upisa, nadležnom organu, dostavilo obavještenje o rođenju radi određivanja matičnog broja (član 25 stav 2);
2) poništeni matični broj dodijeli drugom licu (član 27 stav 6).
VIII. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Pribavljanje nedostajućih podataka
Član 34
Nadležni organ uspostavlja, vodi i održava Centralni registar na osnovu postojećih podataka u izvorima podataka.
Organi državne uprave koji vode izvore podataka nedostajuće podatke pribaviće u roku od tri godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 34a
Nadležni organ će preuzeti Centralni registar od organa uprave nadležnog za informaciono društvo, najkasnije do 1. januara 2017. godine.
Do preuzimanja Centralnog registra u smislu stava 1 ovog člana, Centralni registar će voditi organ uprave nadležan za informaciono društvo, na način propisan ovim zakonom.
Određeni matični brojevi
Član 35
Matični brojevi određeni prema dosadašnjim propisima važe i nakon početka primjene ovog zakona.
Na pisani zahtjev crnogorskog državljanina, odrediće se novi matični broj, ukoliko dosadašnji matični broj nije određen u Crnoj Gori.
Licu iz člana 3 tač. 1, 2, 3 i 5 ovog zakona, kome nije određen matični broj, odrediće se matični broj u roku od 12 mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Propisi za sprovođenje zakona
Član 36
Propisi za sprovođenje ovog zakona donijeće se u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Do donošenja propisa iz stava 1 ovog člana primjenjivaće se propisi donijeti na osnovu Zakona o uvođenju jedinstvenog matičnog broja ("Službeni list SFRJ", broj 58/76) i Zakona o jedinstvenom matičnom broju građana ("Službeni list RCG", br. 45/93 i 27/94).
Prestanak važenja zakona
Član 37
Danom početka primjene ovog zakona prestaje da važi Zakon o jedinstvenom matičnom broju građana ("Službeni list RCG", br. 45/93 i 27/94).
Stupanje na snagu zakona
Član 38
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Republike Crne Gore", a primjenjivaće se po isteku šest mjeseci od dana njegovog stupanja na snagu.