Zakon o popisu poljoprivrede za 2024. godinu

Na osnovu člana 95 tačka 3 Ustava Crne Gore donosim

Ukaz o proglašenju Zakona o popisu poljoprivrede za 2024. godinu

Proglašavam​​ Zakon o popisu poljoprivrede za 2024. godinu, koji je donijela Skupština Crne Gore 28. saziva na Šestoj sjednici Prvog redovnog (proljećnjeg) zasijedanja u 2024. godini, dana 31. jula 2024. godine.

Broj: 011/24-1250/2-01

Podgorica, 2. avgust 2024. godine

Predsjednik Crne Gore,

Jakov Milatović, s.r.

Na osnovu člana 82 stav 1 tačka 2 i člana 91 stav 1 Ustava Crne Gore, Skupština Crne Gore 28. saziva, na Šestoj sjednici Prvog redovnog (proljećnjeg) zasijedanja u 2024. godini, dana 31. jula 2024. godine, donijela je

Zakon o popisu poljoprivrede za 2024. godinu

Zakon je objavljen u "Službenom listu CG", br. 77/2024 od 5.8.2024. godine, kada je i stupio na snagu.

Predmet

Član 1

Ovim zakonom uređuju se priprema, organizacija i sprovođenje popisa poljoprivrede u Crnoj​​ Gori u 2024. godini (u daljem tekstu: popis poljoprivrede).

Period sprovođenja popisa poljoprivrede

Član 2

Popis poljoprivrede sprovodi se od 1. oktobra do 1. decembra 2024. godine.

Referentni period popisa poljoprivrede

Član 3

Referentni period popisa poljoprivrede obuhvata period od 1. oktobra 2023. godine do 30.​​ septembra 2024. godine i odnosi se na podatke o: korišćenom poljoprivrednom zemljištu po​​ kategorijama korišćenja i drugom zemljištu, organskoj proizvodnji, navodnjavanju, praksi​​ upravljanja zemljištem, objektima za smještaj stoke, načinu skladištenja stajskog đubriva,​​ primjenama stajskog i mineralnog đubriva, mašinama i opremi, licima koja učestvuju u​​ poljoprivrednoj proizvodnji i drugim korisnim aktivnostima.

Podaci o broju stoke, živine, zečeva i broju košnica pčela prikupljaju se sa stanjem na dan 30.​​ septembar 2024. godine.

Jedinice koje se obuhvataju popisom poljoprivrede

Član 4

Popisom poljoprivrede obuhvataju se poljoprivredna gazdinstva koja imaju najmanje:

- 5000​​ m2​​ korišćenog poljoprivrednog zemljišta;

- 3000​​ m2​​ oranica;

- 1000​​ m2​​ aromatičnog, ljekovitog i začinskog bilja, cvijeća i ukrasnog bilja, sjemena i rasada;

- 1000​​ m2​​ voća, jagodičastog voća, orašastog voća, vinograda, maslinjaka, rasadnika i drugih​​ višegodišnjih zasada;

- 100​​ m2​​ plastenika;

- 100​​ m2​​ pečurki;

- 10 košnica pčela;

- 1 uslovno grlo (UG).

Metodologija za pripremu, organizaciju i sprovođenje popisa poljoprivrede

Član 5

Popis poljoprivrede se sprovodi prema međunarodno uporedivoj metodologiji i uputstvima​​ organa uprave nadležnog za poslove statistike (u daljem tekstu: Uprava za statistiku).

Metodologijom za pripremu, organizaciju i sprovođenje popisa poljoprivrede (u daljem tekstu:​​ Metodologija) definiše se priprema, organizacija i sprovođenje popisa, kao i obrada i diseminacija​​ podataka prikupljenih popisom.

Diseminacija popisnih podataka su sve aktivnosti proizvođača zvanične statistike, koje uključuju​​ predstavljanje rezultata zvanične statistike, kao i način i oblik obezbjeđenja pristupa rezultatima​​ zvanične statistike, sa podacima o izvorima i metodama prikupljanja podataka.

Principi kvaliteta

Član 6

U pripremi, organizaciji i sprovođenju popisa poljoprivrede, kao i obradi i diseminaciji rezultata​​ popisa poljoprivrede primjenjuju se principi zvanične statistike u skladu sa zakonom kojim se​​ uređuje zvanična statistika.

Upotreba rodno osjetljivog jezika

Član 7

Izrazi koji se u ovom zakonu koriste za fizička lica u muškom rodu podrazumijevaju iste izraze​​ u ženskom rodu.

Značenje izraza

Član 8

Izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:

1)​​ korišćeno poljoprivredno zemljište​​ su oranice, okućnice i/ili bašte, voćnjaci, vinogradi,​​ rasadnici, livade i pašnjaci, koje poljoprivredno gazdinstvo redovno obrađuje (koristi) bez obzira da​​ li je zemljište u vlasništvu ili uzeto u zakup;

2)​​ lice koje učestvuje u poljoprivrednoj proizvodnji​​ je lice sa navršenih najmanje 15 godina​​ starosti, koje je stalno ili povremeno angažovano na poslovima poljoprivredne proizvodnje;

3)​​ nosilac porodičnog poljoprivrednog gazdinstva​​ je lice koje je vlasnik ili korisnik (zakupac​​ na kraći ili duži period) porodičnog poljoprivrednog gazdinstva, odnosno lice koje je odgovorno za​​ obavljanje poljoprivredne djelatnosti gazdinstva;

4)​​ menadžer porodičnog poljoprivrednog gazdinstva​​ je lice koje donosi dnevne odluke na​​ gazdinstvu, odnosno lice koje je odgovorno za finansijske i proizvodne aktivnosti na gazdinstvu;

5)​​ poljoprivredno gazdinstvo​​ je jedinstvena tehničko-ekonomska jedinica koja obavlja​​ poljoprivrednu djelatnost;

6)​​ poljoprivredna proizvodnja​​ je uzgoj poljoprivrednih kultura (žitarica, krompira, mahunarki​​ za suvo zrno, industrijskog bilja, ljekovitog, aromatičnog i začinskog bilja, krmnog bilja, povrća,​​ cvijeća, ukrasnog bilja, sjemena, sadnog materijala, voća i vinove loze), uzgoj pečurki, uzgoj stoke​​ (goveda, svinja, ovaca, koza), živine i ostalih životinja (konja, magaraca, mazgi, mula, pčela,​​ zečeva), prerada sopstvenog grožđa u vino i sopstvenih maslina u ulje; osim ergele jahaćih konja,​​ trkačkih konja, konja za galopiranje (zemljište korišćeno za tretiranje trkačkih konja), prerada​​ poljoprivrednih proizvoda (isključujući preradu sopstvenog grožđa u vino i sopstvenih maslina u​​ ulje), šumarstvo, lov, ribarstvo ili uzgoj ribe i obavljanje poljoprivrednih usluga za druge vlastitom​​ mehanizacijom;

7)​​ stočni fond​​ predstavlja broj i vrstu uzgajane stoke po kategorijama i

8)​​ uslovno grlo ili "stočna jedinica"​​ (UG) je standardna mjerna jedinica koja se koristi za​​ zbirno iskazivanje ili poređenje broja različitih vrsta ili kategorija životinja.

Podaci koji se prikupljaju popisom poljoprivrede

Član 9

Popisom poljoprivrede prikupljaju se podaci o: imenu i prezimenu nosioca poljoprivrednog​​ gazdinstva, polu, datumu rođenja i jedinstvenom matičnom broju, adresi stanovanja, sjedištu​​ poljoprivrednog gazdinstva, broju telefona, registraciji poljoprivrednog gazdinstva, imenu i​​ prezimenu registrovanog lica, jedinstvenom matičnom broju lica na koje je poljoprivredno​​ gazdinstvo registrovano, korišćenom poljoprivrednom zemljištu po kategorijama korišćenja, kao i​​ drugom zemljištu, organskoj proizvodnji, stoci, živini, zečevima, broju košnica pčela, licima koja​​ učestvuju u poljoprivrednoj proizvodnji i drugim korisnim aktivnostima uključujući i podatke​​ razvrstane po polu, kako bi se unaprijedila rodna analiza u poljoprivrednom sektoru, objektima za​​ smještaj stoke, načinu skladištenja stajskog đubriva, primjeni stajskog i mineralnog đubriva,​​ navodnjavanju, praksi upravljanja zemljištem, mašinama i opremi.

Organi za sprovođenje popisa poljoprivrede

Član 10

Popis poljoprivrede priprema, organizuje i sprovodi Uprava za statistiku u saradnji sa organima​​ iz člana 15 ovog zakona.

Određene poslove pripreme, organizacije i sprovođenja popisa poljoprivrede na teritoriji​​ jedinice lokalne samouprave Uprava za statistiku obavlja preko jedinica lokalnih samouprava i​​ popisnih komisija, u skladu sa ovim zakonom.

U pripremi, organizaciji i sprovođenju popisa poljoprivrede, u okviru svoje nadležnosti,​​ učestvuju i ministarstva i drugi organi uprave, kao i drugi organi, organizacije i institucije.

Poslovi Uprave za statistiku

Član 11

Uprava za statistiku vrši sljedeće poslove:

1) stara se o blagovremenom i potpunom sprovođenju ovog zakona;

2) obavlja sve potrebne pripremne aktivnosti za sprovođenje popisa poljoprivrede;

3) utvrđuje metodološka i organizaciona pravila i instrukcije za pripremu, organizaciju i​​ sprovođenje popisa poljoprivrede i kontroliše njihovu jedinstvenu primjenu;

4) koordinira i sprovodi javnu kampanju o cilju, značaju i sadržaju popisa poljoprivrede;

5) utvrđuje sadržaj i formu elektronskog upitnika za popis poljoprivrede, ostalih popisnih​​ obrazaca, ovlašćenja i drugog materijala za pripremu i sprovođenje popisa poljoprivrede;

6) određuje državne instruktore za popis poljoprivrede;

7) vrši izbor instruktora i popisivača shodno javnom pozivu;

8) zaključuje ugovore o djelu sa instruktorima i popisivačima;

9) definiše sadržaj obuke za sve učesnike popisa poljoprivrede i kontroliše stručno-metodološko​​ osposobljavanje učesnika u popisu poljoprivrede;

10) obavlja metodološku i organizacionu obuku državnih instruktora, članova popisnih komisija,​​ instruktora i popisivača;

11) obrazuje Komisiju za rukovođenje, pripremu i realizaciju popisa poljoprivrede (u daljem​​ tekstu: Komisija) kao posebnu komisiju Uprave za statistiku sa zadatkom da koordinira pripremom​​ i sprovođenjem popisa poljoprivrede,

12) obrazuje druge komisije, timove i radnu grupu za pripremu i realizaciju pojedinih popisnih​​ aktivnosti: izradu normativnih akata, metodoloških pravila, organizacionih pravila, komunikaciju,​​ obradu i diseminaciju podataka prikupljenih popisom i druge specifične popisne aktivnosti;

13) obrazuje popisne komisije u jedinicama lokalnih samouprava i definiše njihove obaveze u​​ skladu sa ovim zakonom i Metodologijom;

14) predlaže i određuje članove popisne komisije u saradnji sa predstavnicima jedinica lokalne​​ samouprave i ministarstva, organizuje sastanke sa članovima popisnih komisija i predsjedava​​ sastancima;

15) određuje državne instruktore za člana u svakoj od popisnih komisija;

16) vrši obračun naknada za rad učesnika popisa poljoprivrede i stara se o pravilnom rasporedu i​​ racionalnoj upotrebi finansijskih sredstava određenih za popis poljoprivrede, izrađuje obračun​​ utrošenih sredstava i priprema konačni izvještaj;

17) utvrđuje i primjenjuje jedinstvenu logičko-računsku kontrolu za obradu podataka;

18) obrađuje podatke u skladu sa zakonom i međunarodnim dokumentima, uključujući i podatke​​ razvrstane po polu i objavljuje preliminarne i konačne rezultate popisa poljoprivrede prema planu​​ aktivnosti popisa poljoprivrede;

19) dostavlja podatke popisa poljoprivrede Evropskoj statističkoj kancelariji (EUROSTAT-u) na​​ nivou mikropodataka i metapodataka, prema planu aktivnosti popisa poljoprivrede;

20) podnosi zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka u skladu sa zakonom i

21) vrši druge poslove u vezi sa popisom poljoprivrede u skladu sa zakonom.

Poslovi jedinica lokalne samouprave

Član 12

Jedinica lokalne samouprave obavlja sljedeće poslove:

1) obezbjeđuje prostorije, korišćenje opreme i drugih sredstava potrebnih za rad popisne​​ komisije, u skladu sa pravilima Uprave za statistiku;

2) obezbjeđuje prostorije i druge neophodne uslove za održavanje obuka za instruktore i​​ popisivače u skladu sa pravilima i instrukcijama Uprave za statistiku;

3) dužna je da obezbjeđuje adekvatne prostorije za prijem i čuvanje popisnog materijala uz​​ ispunjenje propisanih sigurnosnih mjera u skladu sa pravilima i instrukcijama Uprave za statistiku; i

4) pruža pomoć organima za sprovođenje popisa na svojoj teritoriji i obavlja druge poslove u​​ skladu sa pravilima Uprave za statistiku.

Obrazovanje popisne komisije

Član 13

Popisna komisija se obrazuje za svaku jedinicu lokalne samouprave.

Članove popisne komisije određuje direktor Uprave za statistiku i to:

1) predstavnik jedinice lokalne samouprave iz službe ili sekretarijata za poljoprivredu;

2) predstavnik Direkcije za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji i/ili Direkcije za​​ savjetodavne poslove u stočarstvu za navedene jedinice lokalne samouprave, Ministarstva​​ poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede; i

3) predstavnik Uprave za statistiku.

Izuzetno od stava 2 ovog člana, u zavisnosti od broja poljoprivrednih gazdinstava, uz posebno​​ obrazloženje na zahtjev jedinice lokalne samouprave, direktor Uprave za statistiku može da​​ određuje dodatne članove popisne komisije.

Poslovi popisnih komisija

Član 14

Popisna komisija u skladu sa Metodologijom neposredno organizuje popis poljoprivrede na​​ teritoriji jedinica lokalne samouprave i vrši sljedeće poslove:

1) blagovremeno preduzima potrebne mjere radi obezbjeđivanja svih aktivnosti za pripremu,​​ organizaciju, kvalitetno i pravovremeno sprovođenje popisa poljoprivrede na teritoriji jedinica​​ lokalne samouprave, u skladu sa Metodologijom;

2) obezbjeđuje prostorije za rad učesnika popisa poljoprivrede;

3) organizuje dežurstvo u prostorijama popisne komisije tokom trajanja popisa poljoprivrede;

4) prisustvuje sastancima koje organizuje Uprava za statistiku;

5) stara se o pravilnoj primjeni organizacionih pravila i drugih instrukcija propisanih​​ Metodologijom;

6) pruža pomoć instruktorima i popisivačima i preduzima odgovarajuće aktivnosti za rješavanje​​ nastalih problema na terenu; i

7) obavlja i druge poslove u vezi sa pripremom, organizacijom i sprovođenjem popisa​​ poljoprivrede u skladu sa Metodologijom.

Učešće drugih organa u popisu poljoprivrede

Član 15

U pripremi, organizaciji i sprovođenju pojedinih poslova popisa poljoprivrede, u skladu sa​​ svojim nadležnostima i potrebama zvanične statistike učestvuje predstavnik:

1) Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede;

2) Biotehničkog fakulteta; i

3) drugih organa, organizacija i institucija po potrebi.

Pristup administrativnim izvorima podataka

Član 16

Organi koji vode administrativne izvore podataka obavezni su da na zahtjev Uprave za statistiku​​ omoguće preuzimanje podataka neophodnih za popis poljoprivrede uključujući identifikatore, u​​ skladu sa zakonom kojim se uređuje zvanična statistika i sistem zvanične statistike.

Uprava za statistiku je dužna da preuzme sve mjere zaštite podataka preuzetih iz​​ administrativnih izvora u skladu sa zakonom.

Učesnici u popisu poljoprivrede

Član 17

Učesnici u popisu poljoprivrede su popisivači, instruktori, državni instruktori, kontrolori i druga​​ lica.

Učesnike za obavljanje aktivnosti u popisu poljoprivrede određuje direktor Uprave za statistiku.

Popisivači i instruktori se angažuju putem javnog poziva koje raspisuje Uprava za statistiku.

Obaveze lica koja učestvuju u popisu poljoprivrede

Član 18

Popisivači, instruktori, državni instruktori, kontrolori i druga lica koja vrše poslove u vezi sa​​ popisom dužna su da blagovremeno i na propisan način vrše aktivnosti popisa poljoprivrede, u​​ skladu sa pravilima i instrukcijama Uprave za statistiku.

Lica iz stava 1 ovog člana dužna su da:

- za svoj rad imaju pisano ovlašćenje i prilikom izvršenja svojih zadataka to ovlašćenje pokažu​​ prilikom ulaska u poljoprivredno gazdinstvo;

- strogo vode računa o tačnosti unesenih podataka;

- čuvaju kao službenu tajnu sve podatke o popisanim poljoprivrednim gazdinstvima do kojih​​ dođu tokom obavljanja poslova koji su im povjereni, zbog čega potpisuju izjavu o statističkoj​​ povjerljivosti u skladu sa zakonom i

- ne zloupotrebljavaju postupak popisivanja, na način što će u prisustvu lica obuhvaćenog​​ popisom, snimati ili fotografisati tok intervjua ili popunjene popisne obrasce i snimak ili fotografiju​​ javno objaviti putem interneta ili medija.

Način prikupljanja podataka

Član 19

Podaci se prikupljaju metodom intervjua i direktno na terenu popisivači unose podatke kroz​​ aplikativni model instaliran na elektronskim uređajima.

U slučaju da se usljed posebnih okolnosti, pod kojima se podrazumijevaju događaji ili određena​​ stanja koja se ne mogu predvidjeti i na koja se ne može uticati, a koja​​ ugrožavaju život i zdravlje​​ građana i imovinu ili narušavaju poljoprivrednu proizvodnju, prikupljanje podataka se vrši​​ prihvatljivim metodama u zavisnosti od datih okolnosti (telefonskim putem i putem​​ e-maila).

Podatke u popisu poljoprivrede daje lice, koje je nosilac, vlasnik/korisnik porodičnog​​ poljoprivrednog gazdinstva ili punoljetni član gazdinstva, kome su podaci najviše poznati.

Podatke o privrednom društvu daje odgovorno lice ili drugo ovlašćeno lice u privrednom​​ društvu.

Prava i obaveze lica koja daju podatke

Član 20

Lice koje se obuhvata popisom poljoprivrede dužno je da u njemu učestvuje, odnosno da​​ odgovori na sva pitanja i da na svako pitanje da tačan i potpun odgovor u skladu sa Metodologijom.

Kako bi se utvrdila tačnost podataka iz člana 9 ovog zakona, popisivač može tražiti od lica koje​​ se obuhvata popisom na uvid ličnu ispravu na osnovu koje je moguće utvrditi identitet lica i​​ navedene podatke.

Popisivač mora unijeti u popisne obrasce podatke onako kako mu ih je dalo lice obuhvaćeno​​ popisom.

Lice koje se obuhvata popisom ne smije zloupotrebljavati postupak popisivanja i prisustvo​​ popisivača na način što će snimati ili fotografisati tok intervjua ili popunjene popisne obrasce i​​ snimak ili fotografiju javno objaviti putem interneta ili medija.

Povjerljivost podataka

Član 21

Podaci prikupljeni u popisu poljoprivrede za potrebe zvanične statistike smatraju se​​ povjerljivim.

Povjerljivost podataka odnosi se i na podatke prikupljene iz drugih izvora, od trenutka njihovog​​ dostavljanja za potrebe zvanične statistike.

Prikupljeni individualni podaci o poljoprivrednim gazdinstvima mogu se koristiti isključivo u​​ statističke svrhe, iskazuju se na zbirnom nivou i predstavljaju službenu tajnu.

Zaštita prikupljenih podataka u popisu poljoprivrede

Član 22

Uprava za statistiku dužna je da preduzme sve mjere administrativne, tehničke ili organizacione​​ prirode radi zaštite povjerljivih podataka prikupljenih popisom poljoprivrede od neovlašćenog​​ pristupa tim podacima, njihovog otkrivanja ili zloupotrebe.

Čuvanje podataka popisa poljoprivrede

Član 23

Uprava za statistiku dužna je da podatke prikupljene kroz aplikativni model instaliran na​​ elektronskim uređajima čuva u informacionom sistemu ili na medijima, na način kojim se​​ obezbjeđuje trajnost elektronskog zapisa.

Podaci se čuvaju u skladu sa važećim standardima na način kojim se sprečava njihovo​​ uništavanje, otuđivanje i neovlašćeno korišćenje.

Diseminacija rezultata popisa poljoprivrede

Član 24

Uprava za statistiku će preliminarne rezultate popisa poljoprivrede objaviti najkasnije u roku od​​ 90 dana od dana završetka popisa poljoprivrede, na zbirnom nivou za teritoriju Crne Gore.

Uprava za statistiku će konačne rezultate popisa poljoprivrede objaviti prema planu aktivnosti​​ popisa poljoprivrede.

Obrada podataka

Član 25

Uprava za statistiku obrađuje podatke popisa poljoprivrede u cilju obezbjeđivanja rezultata​​ zvanične statistike o strukturi poljoprivrednih gazdinstava.

Obrada podataka vrši se poštujući principe zvanične statistike.

Posebna obrada na zahtjev korisnika vrši se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zvanična​​ statistika.

Sredstva za finansiranje popisa poljoprivrede

Član 26

Sredstva potrebna za finansiranje popisa poljoprivrede obezbijediće se iz Budžeta Crne Gore.

Visinu i raspodjelu sredstava iz stava 1 ovog člana, utvrđuje Vlada Crne Gore, na predlog​​ Uprave za statistiku.

Naknada za rad

Član 27

Licima koja učestvuju u pripremi, organizaciji, sprovođenju popisa poljoprivrede i svim drugim​​ popisnim aktivnostima, pripada naknada za rad za obavljene poslove u skladu sa zakonom kojim se​​ uređuju zarade zaposlenih u javnom sektoru.

Kaznene odredbe

Član 28

Novčanom kaznom u iznosu od 500 eura do 20.000 eura kazniće se za prekršaj pravno lice ako​​ blagovremeno i na propisani način ne vrši aktivnosti u vezi popisa poljoprivrede (član 18 stav 1).

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu, novčanom kaznom​​ u iznosu od 30 eura do 2.000 eura.

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se fizičko lice novčanom kaznom u iznosu od 30 eura​​ do 2.000 eura.

Član 29

Novčanom kaznom u iznosu od 30 eura do 2.000 eura kazniće se za prekršaj odgovorno lice u​​ jedinici lokalne samouprave (član 12 stav 1 tačka 3).

Član 30

Novčanom kaznom u iznosu od 30 eura do 2.000 eura kazniće se za prekršaj fizičko lice koje vrši​​ poslove u vezi sa popisom poljoprivrede ako:

1) strogo ne vodi računa o tačnosti unesenih podataka (član 18 stav 2 alineja 2);

2) ne čuva kao službenu tajnu sve podatke o popisanim poljoprivrednim gazdinstvima (član 18​​ stav 2 alineja 3);

3) zloupotrijebi postupak popisivanja, na način što će u prisustvu lica obuhvaćenog popisom,​​ snimati ili fotografisati tok intervjua ili popunjene popisne obrasce i snimak ili fotografiju javno​​ objaviti putem interneta ili medija (član 18 stav 2 alineja 4).

Podzakonski akt

Član 31

Podzakonski akt iz člana 26 ovog zakona donijeće se u roku od šest mjeseci od dana stupanja na​​ snagu ovog zakona.

Stupanje na snagu

Član 32

Ovaj zakon stupa na snagu danom objavljivanja u "Službenom listu Crne Gore".

Broj: 11-1/24-1/9

EPA 219 XXVIII

Podgorica, 31. jul 2024. godine

Skupština Crne Gore 28. saziva

Predsjednik,

Andrija Mandić, s.r.