Zakon o sprječavanju nelegalnog poslovanja
Zakon je objavljen u "Službenom listu CG", br. 29/2013, 16/2016 - drugi zakon, 152/2022 i 27/2023.
I. OSNOVNA ODREDBA
Član 1
Ovim zakonom utvrđuju se mjere koje se preduzimaju radi sprječavanja nelegalnog poslovanja.
Nelegalno poslovanje, u smislu ovog zakona, je obavljanje djelatnosti bez prethodno izvršene registracije u skladu sa zakonom ili bez odobrenja propisanog zakonom, odnosno protivno uslovima pod kojima je odobrenje dato.
II. MJERE ZA SPRJEČAVANjE NELEGALNOG POSLOVANjA
Član 2
Zabranjeno je obavljanje djelatnosti bez prethodno izvršene registracije u skladu sa zakonom ili bez odobrenja propisanog zakonom, odnosno protivno uslovima pod kojima je to odobrenje dato.
Član 3
Svaka informacija ili podatak o poreskom obvezniku kojim raspolaže organ uprave nadležan za poslove poreza (u daljem tekstu: poreski organ) dostupni su javnosti, u skladu sa zakonom kojim se uređuje slobodan pristup informacijama.
Član 4
Banka je dužna da poreskom organu za potrebe postupka utvrđivanja, naplate i kontrole poreza, na pisani zahtjev, dostavi podatke o izvršenim transferima sredstava klijenta banke u platnom prometu.
Podaci koje poreski organ pribavi, u skladu sa stavom 1 ovog člana, čine poslovnu tajnu.
Član 5
Pravno lice i preduzetnik dužni su da otvore račun kod banke na način utvrđen propisima, vode novčana sredstva na tom računu i vrše transfer sredstava preko tog računa, uključujući i plaćanje poreza, prireza i doprinosa na obračunatu bruto zaradu i naknadu zarada, kao i isplatu neto zarada i naknada zarada zaposlenima.
Član 6
Izuzetno od člana 5 ovog zakona, pravno lice i preduzetnik mogu, u toku dana, koristiti gotov novac za plaćanje roba i usluga, s tim da, na kraju radnog dana, u blagajni mogu držati gotov novac do iznosa blagajničkog maksimuma.
Blagajnički maksimum iz stava 1 ovog člana iznosi:
- za mala pravna lica i preduzetnike - do 2.000 eura;
- za srednja pravna lica - do 10.000 eura;
- za velika pravna lica - do 20.000 eura.
Ukoliko preduzetnik ili pravno lice svoje poslovanje obavlja preko više poslovnih objekata, blagajnički maksimum po poslovnom objektu iznosi do 50% vrijednosti utvrđene stavom 2 ovog člana.
Visinu blagajničkog maksimuma određuju pravno lice i preduzetnik posebnim aktom, u skladu sa potrebama, a najviše do iznosa iz st. 2 i 3 ovog člana.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, blagajnički maksimum kod pravnog lica i preduzetnika koji obavljaju specifične djelatnosti može se odrediti i u višem iznosu, uz prethodno odobrenje poreskog organa.
Mala, srednja i velika pravna lica, u smislu stava 2 ovog člana, smatraju se pravna lica klasifikovana u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo i revizija.
Član 7
Gotov novac u iznosu koji prelazi blagajnički maksimum, pravno lice i preduzetnik dužni su da uplate na svoj račun do kraja radnog dana, a najkasnije narednog radnog dana do 14,00 časova.
Pravno lice i preduzetnik čiji su računi blokirani u postupku prinudne naplate na novčanim sredstvima koja se vode na računu izvršnog dužnika, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izvršenje i obezbjeđenje (u daljem tekstu: postupak prinudne naplate), dužni su da, od saznanja za blokadu računa, gotov novac u cjelini uplaćuju na svoj račun kod banke.
Član 8
Odredbe čl. 6 i 7 ovog zakona ne odnose se na banke, mikrokreditne finansijske institucije, poštanske operatore i priređivače igara na sreću.
Član 9
Lice koje ima učešće preko 30% u kapitalu privrednog društva nad kojim je otvoren stečaj ili postupak likvidacije, koje ne izmiruje poreske obaveze, odnosno čiji su računi blokirani u postupku prinudne naplate, ne može osnovati privredno društvo ili se registrovati za obavljanje djelatnosti kao preduzetnik ili na osnovu zaključenog ugovora o prenosu udjela steći udio, odnosno svojstvo člana drugog privrednog društva.
Zabrana osnivanja privrednog društva, u smislu stava 1 ovog člana, odnosi se i na zavisna društva tog privrednog društva.
Mjera iz stava 1 ovog člana traje do prestanka razloga zbog kojih je uvedena.
Licem, u smislu stava 1 ovog člana, smatra se privredno društvo, preduzetnik i fizičko lica.
Član 9a
Pravno lice i preduzetnik ne može da vrši pozajmice drugim privrednim društvima, preduzetnicima, ni fizičkim licima, ako ne izmiruje poreske obaveze u skladu sa zakonom.
Član 10
Poreski organ je dužan da u postupku registracije privrednog društva, odnosno preduzetnika provjerava ispunjenost uslova za registraciju privrednog društva, odnosno preduzetnika u smislu člana 9 ovog zakona.
Član 11
Privredno društvo i preduzetnik, čiji je račun blokiran u postupku prinudne naplate, ne smije, nakon isteka roka od 30 dana od dana blokade računa, vršiti naplatu svojih potraživanja i plaćanje svojih obaveza ugovaranjem promjene povjerilaca, odnosno dužnika u određenom obligacionom odnosu (asignacija, cesija, preuzimanje, ustupanje duga i dr.), prebijanjem (kompenzacijom), prenosom hartija od vrijednosti i/ili na drugi način kojim bi se izbjegavala naplata potraživanja i plaćanje obaveza preko računa, ako nije drukčije utvrđeno poreskim propisima.
Član 12
Elektronski i štampani mediji i izdavači biltena, kataloga i drugih publikacija namijenjenih isključivo reklamiranju (u daljem tekstu: medij) dužni su da, prije objavljivanja oglasa i reklama za prodaju proizvoda i pružanje usluga, od naručioca tih oglasa i reklama pribave podatke , i to:
- od pravnog lica: naziv i sjedište, matični broj i PIB, kao i ime i prezime odgovornog lica u tom pravnom licu;
- od fizičkog lica: ime i prezime, broj lične karte i prebivalište fizičkog lica.
Medij je dužan da vodi evidenciju o naručiocima oglasa i reklama iz stava 1 ovog člana i o tome kvartalno obavještava poreski organ, kao i da podatke iz evidencije, na pisani zahtjev, dostavi poreskom organu.
Član 13
Organizatori kulturnih, zabavnih, sportskih i drugih sličnih manifestacija dužni su da poreskom organu prijave prihode koje ostvare nerezidentna lica u vezi sa tim manifestacijama i, po tom osnovu, izvrše uplatu poreskih obaveza, u skladu sa poreskim propisima.
Član 14
Privredno društvo i preduzetnik koji se bave otkupom gotovih proizvoda, repromaterijala, poluproizvoda i/ili sekundarnih sirovina od neregistrovanih lica dužni su da mjesečne isplate veće od 100 eura izvršene istom licu prijave poreskom organu, do 15-og u mjesecu za prethodni mjesec.
Privredno društvo i preduzetnik iz stava 1 ovog člana dužni su da vode evidenciju o vrsti i otkupnoj vrijednosti proizvoda, materijala i sirovina, kao i o licima od kojih vrše otkup.
Član 14a
Zabranjeno je priređivanje igara na sreću u ugostiteljskom objektu u kojem se služe hrana i piće, kao i u bilo kom drugom objektu koji nije registrovan za obavljanje privredne djelatnosti priređivanja igara na sreću.
Član 15
- prestao da važi -
III. INSPEKCIJSKI NADZOR
Član 16
Inspekcijski nadzor nad sprovođenjem ovog zakona vrše nadležni inspekcijski organi.
Član 17
Kada u postupku inspekcijskog nadzora nadležni inspektor utvrdi da su povrijeđene odredbe ovog zakona, pored mjera utvrđenih zakonom kojim se uređuje inspekcijski nadzor, ima obavezu i ovlašćenje da naredi preduzimanje mjera, i to:
1) zatraži dostavljanje potrebne dokumentacije i podataka;
2) privremeno oduzme dokumentaciju, gotove proizvode, repromaterijal, poluproizvode i/ili sekundarne sirovine;
3) zabrani obavljanje djelatnosti, odnosno obavljanje pojedinih poslova do otklanjanja nepravilnosti;
4) privremeno oduzima nezakonito stečenu imovinsku korist;
5) podnese prijavu nadležnom organu za učinjeno krivično djelo ili zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka;
6) izda prekršajni nalog.
IV. KAZNENE ODREDBE
Član 18
Novčanom kaznom od 10.000 eura do 20.000 eura kazniće se za prekršaj pravno lice, ako:
1) ne otvori račun kod banke, ne vodi novčana sredstva na tom računu i ne vrši transfer sredstava preko tog računa, uključujući i plaćanje poreza, prireza i doprinosa na obračunatu bruto zaradu i naknadu zarada, kao i isplatu neto zarada i naknada zarada zaposlenima (član 5);
2) na kraju radnog dana u blagajni drži gotov novac iznad visine blagajničkog maksimuma utvrđenog u skladu sa članom 6 st. 2, 3 i 4 ovog zakona;
3) gotov novac, u iznosu koji prelazi visinu blagajničkog maksimuma, ne uplati na svoj račun do kraja radnog dana, a najkasnije narednog radnog dana do 14,00 časova (član 7 stav 1);
4) po saznanju za blokadu računa, gotov novac u cjelini ne uplaćuje na svoj račun (član 7 stav 3);
5) nakon isteka roka od 30 dana od dana blokade njegovih računa u postupku prinudne naplate, naplatu svojih potraživanja i plaćanje svojih obaveza vrši ugovaranjem promjene povjerilaca, odnosno dužnika u određenom obligacionom odnosu (asignacija, cesija, preuzimanje, ustupanje duga i dr.), prebijanjem (kompenzacijom), prenosom hartija od vrijednosti i/ili na drugi način kojim bi se izbjegla naplata potraživanja i plaćanje obaveza preko računa, osim ako drugačije nije utvrđeno poreskim propisima (član 11);
6) medij prije objavljivanja oglasa i reklama za prodaju proizvoda i pružanje usluga postupi protivno članu 12 stav 1 ovog zakona;
7) medij ne vodi evidenciju o naručiocima oglasa i reklama iz člana 12 stav 1 ovog zakona ili o tome kvartalno ne obavještava poreski organ, odnosno ako podatke iz evidencije, na pisani zahtjev, ne dostavi poreskom organu (član 12 stav 2);
8) ne prijavi prihode koje ostvaruju nerezidentna lica i ne izvrši uplatu poreskih obaveza u skladu sa poreskim propisima (član 13);
9) poreskom organu ne prijavi, do 15-og u mjesecu za prethodni mjesec, mjesečne isplate veće od 100 eura izvršene istom licu i ne vodi propisanu evidenciju (član 14);
10) nije izmirilo poreske obaveze u skladu sa zakonom, a izvršilo je pozajmice drugim privrednim društvima, preduzetnicima i fizičkim licima (član 9a);
11) priređuje igre ha sreću u ugostiteljskom objektu u kojem se služe hrana i piće, kao i u bilo kom drugom objektu koji nije registrovan za obavljanje privredne djelatnosti priređivanja igara na sreću (član 14a).
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 2.000 eura do 3.000 eura.
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom od 4.000 eura do 6.000 eura.
Član 19
Novčanom kaznom od 1.000 eura do 2.000 eura kazniće se za prekršaj fizičko lice, ako:
1) kao izdavač biltena, kataloga i drugih publikacija namijenjenih isključivo reklamiranju, objavi, u štampanom ili elektronskom obliku, oglas i reklamu protivno članu 12 stav 1ovog zakona;
2) ne vodi evidenciju o naručiocima oglasa i reklama ili o tome kvartalno ne obavještava poreski organ, odnosno ako podatke iz evidencije, na pisani zahtjev, ne dostavi poreskom organu (član 12 stav 2);
3) kao organizator, ne prijavi prihode koje ostvaruje nerezidentno lice i izvrši uplatu poreskih obaveza protivno poreskim propisima (član 13).
V. ZAVRŠNA ODREDBA
Član 20
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Crne Gore".