Zakon o Vojsci Crne Gore
Zakon je objavljen u "Službenom listu CG", br. 51/2017 (odredbe člana 203 stav 2 i člana 180 st. 2, 3 i 4 ovog zakona primenjuju se do 31.12.2020. godine) i 34/2019.
I. OSNOVNE ODREDBE
Predmet
Član 1
Ovim zakonom uređuju se organizacija Vojske Crne Gore (u daljem tekstu: Vojska), služba u Vojsci, prava, obaveze i status lica u službi u Vojsci i druga pitanja od značaja za Vojsku.
Vojska
Član 2
Vojska je odbrambena snaga koja brani nezavisnost, suverenost i državnu teritoriju Crne Gore i izvršava druge dodijeljene misije i zadatke, u skladu sa Ustavom Crne Gore, zakonom i međunarodnim pravom.
Učešće u međunarodnim snagama
Član 3
Vojska učestvuje u međunarodnim snagama, u skladu sa zakonom.
Služba u Vojsci
Član 4
Služba u Vojsci je vršenje vojnih i drugih dužnosti u stalnom i rezervnom sastavu Vojske u miru i u uslovima ratnog ili vanrednog stanja.
Služba u rezervnom sastavu Vojske vrši se po pozivu Ministarstva.
Službom u Vojsci smatra se i vršenje poslova koje obavljaju lica u službi u Vojsci u organu državne uprave nadležnom za poslove odbrane (u daljem tekstu: Ministarstvo), drugom organu državne uprave, državnom organu, privrednom društvu ili pravnom licu i međunarodnoj organizaciji.
Službu u Vojsci mogu da vrše samo crnogorski državljani, a izuzetno u ratu, i lica koja nemaju crnogorsko državljanstvo, ako se prijave kao dobrovoljci i imaju odobren stalni boravak u Crnoj Gori.
Lica u službi u Vojsci
Član 5
Lica u službi u Vojsci su profesionalna vojna lica i civilna lica u službi u Vojsci.
Vojna lica
Član 6
Vojna lica su profesionalna vojna lica, kadeti, vojnici na obuci i lica u rezervnom sastavu Vojske dok su u službi u Vojsci.
Profesionalna vojna lica
Član 7
Profesionalna vojna lica su:
1) oficiri i oficiri po ugovoru;
2) podoficiri i podoficiri po ugovoru;
3) vojnici po ugovoru.
Civilno lice u službi u Vojsci
Član 8
Civilno lice u službi u Vojsci (u daljem tekstu: civilno lice) je lice koje vrši službu u Vojsci, na radnom mjestu utvrđenom formacijom iz člana 29 st. 1 i 2 ovog zakona.
Kadet
Član 9
Kadet je lice koje se, na osnovu ugovora zaključenog sa Ministarstvom, obrazuje na vojnoj akademiji za službu u Vojsci za oficira.
Ugovorom iz stava 1 ovog člana određuje se vojna akademija na kojoj se obrazuje kadet i utvrđuju: smjer i odsjek obrazovanja, specijalnost, vrijeme trajanja obrazovanja, uslovi za promjenu smjera, odsjeka obrazovanja ili specijalnosti, visina naknade troškova obrazovanja i školarine, razlozi zbog kojih se može raskinuti ugovor sa kadetom, rješavanje sporova i druga prava i obaveze kadeta i Ministarstva koja proizilaze iz tog ugovora.
Kadet ima prava i obaveze utvrđene ovim zakonom i ugovorom iz stava 1 ovog člana.
Vojnici na obuci
Član 10
Vojnici na obuci su vojni obveznici:
1) koji se obučavaju radi sticanja neophodnih znanja za obavljanje dužnosti u Vojsci u uslovima ratnog ili vanrednog stanja;
2) na dobrovoljnom služenju vojnog roka.
Lica u rezervnom sastavu Vojske
Član 11
Lica u rezervnom sastavu Vojske su:
1) rezervni oficiri;
2) rezervni podoficiri;
3) rezervni vojnici.
Lica iz stava 1 ovog člana, dok su u službi u Vojsci, imaju ista prava i obaveze kao i profesionalna vojna lica, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.
Vrijeme koje lica iz stava 1 ovog člana provedu na obuci, vježbi ili u međunarodnim snagama u inostranstvu, smatra se vršenjem službe u Vojsci u smislu ovog zakona.
Supsidijarna primjena propisa
Član 12
Na prava, obaveze i odgovornosti profesionalnih vojnih lica, lica u rezervnom sastavu Vojske i civilnih lica, koja nijesu uređena ovim zakonom primjenjuju se propisi o državnim službenicima i namještenicima.
Upotreba rodno osjetljivog jezika
Član 13
Izrazi koji se u ovom zakonu koriste za fizička lica u muškom rodu, podrazumijevaju iste izraze u ženskom rodu.
II. NAČELA
Zakonitost i odgovornost
Član 14
Služba u Vojsci vrši se u skladu sa Ustavom Crne Gore, zakonom, međunarodnim pravom i pravilima službe u Vojsci.
Lice u službi u Vojsci odgovorno je za zakonitost, stručnost i efikasnost u radu.
Lice u službi u Vojsci odgovorno je za zakonitu, efikasnu i svrsishodnu upotrebu sredstava državne imovine kojima upravlja i koju koristi u službi.
Lice u službi u Vojsci, u skladu sa zakonom, odgovorno je za štetu koju svojim nezakonitim i nepravilnim radom nanese državnom organu ili trećem licu.
Pravila službe iz stava 1 ovog člana, utvrđuje Ministarstvo.
Vojna etika
Član 15
Lice u službi u Vojsci dužno je da se pridržava Kodeksa vojne etike (u daljem tekstu: Kodeks).
Kodeks predstavlja skup načela o etičkom postupanju lica u službi u Vojsci koji se temelji na normama međunarodnog i unutrašnjeg prava.
Kodeks donosi Ministarstvo.
Zabrana diskriminacije
Član 16
Licima koja se prijavljuju za prijem u službu u Vojsci, garantuje se primjena načela transparentnosti, pravičnosti i jednakih prava, bez diskriminacije po bilo kom osnovu (pol, rasa, nacionalna pripadnost, jezik, vjeroispovijest, političko ili drugo mišljenje, etničko ili socijalno porijeklo, rodni identitet, seksualna orijentacija, imovno stanje ili neki drugi lični status ili svojstvo).
Zabranjeno je dovoditi u povlašćen, odnosno neravnopravan položaj lice u službi u Vojsci u ostvarivanju njegovih prava i obaveza ili mu uskraćivati, odnosno ograničavati prava iz stava 1 ovog člana po bilo kom osnovu.
Izbjegavanje sukoba interesa
Član 17
Lice u službi u Vojsci ne smije, u vršenju službe, javni interes podrediti privatnom interesu, niti vršenje dužnosti koristiti za sticanje materijalne ili nematerijalne koristi.
Politička neutralnost i nepristrasnost
Član 18
Lice u službi u Vojsci vrši službu politički neutralno i nepristrasno, u skladu sa javnim interesom.
Lice u službi u Vojsci dužno je da se uzdržava od javnog ispoljavanja svojih političkih uvjerenja.
Lice u službi u Vojsci ne može biti član političke organizacije.
Jednaka dostupnost formacijskih, odnosno radnih mjesta
Član 19
Prijem lica u službu u Vojsci vrši se na osnovu javnog oglašavanja.
Formacijska, odnosno radna mjesta u Vojsci su, podjednakim uslovima, dostupna svim vojnim, odnosno civilnim licima.
Napredovanje i stručno usavršavanje
Član 20
Lice u službi u Vojsci ima pravo na napredovanje i stručno usavršavanje.
Napredovanje zavisi od stručnih i radnih sposobnosti, kompetencija, kvaliteta rada i ostvarenih rezultata rada.
Zaštita lica u službi u Vojsci
Član 21
Lice u službi u Vojsci, u postupku odlučivanja o svojim pravima i obavezama, ima pravo na zaštitu.
Licu u službi u Vojsci služba prestaje u slučajevima propisanim zakonom.
Vojna disciplina
Član 22
Vojna disciplina podrazumijeva potpuno i blagovremeno izvršavanje vojnih i drugih dužnosti u Vojsci, u skladu sa ovim zakonom, drugim propisima i Kodeksom.
III. ORGANIZACIJA VOJSKE I ČINOVI U VOJSCI
Organizacija Vojske
Član 23
Vojska ima mirnodopsku i ratnu organizacijsko-formacijsku strukturu i brojnu veličinu.
Vojska se organizuje u Generalštab Vojske (u daljem tekstu: Generalštab), komande i jedinice Vojske.
Vidovi, rodovi i službe
Član 24
Vojska se sastoji od vidova, rodova i službi.
Vidovi Vojske su: kopnena vojska, vazduhoplovstvo i mornarica.
Rodove i službe iz stava 1 ovog člana, propisuje Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada).
Sastav Vojske
Član 25
Vojska se sastoji od stalnog i rezervnog sastava.
Stalni sastav Vojske čine profesionalna vojna lica i civilna lica.
Rezervni sastav Vojske se sastoji iz ugovorne i strategijske rezerve.
Ugovornu rezervu čine vojni obveznici koji su sa Ministarstvom zaključili ugovor o službi u rezervnom sastavu Vojske.
Strategijsku rezervu čine raspoređena i neraspoređena strategijska rezerva.
Raspoređenu strategijsku rezervu čine vojni obveznici koji su odslužili vojni rok, odnosno lica u službi u Vojsci kojima je prestala služba u Vojsci, a kojima je Ministarstvo odredilo raspored u jedinicama Vojske, o čemu se pisanim putem obavještavaju.
Neraspoređenu strategijsku rezervu čine vojni obveznici koji nemaju raspored u jedinicama Vojske.
Brojnu veličinu ugovorne rezerve određuje Vlada.
Činovi
Član 26
Činovi u Vojsci su:
1) za oficire:
- potporučnik - poručnik korvete (OF1),
- poručnik - poručnik fregate (OF1),
- kapetan - poručnik bojnog broda (OF2),
- major - kapetan korvete (OF3),
- potpukovnik - kapetan fregate (OF4),
- pukovnik - kapetan bojnog broda (OF5);
2) za generale, odnosno admirale:
- brigadni general - komodor (OF6),
- general-major - kontraadmiral (OF7),
- general-potpukovnik - viceadmiral (OF8),
- general-pukovnik - admiral (OF9);
3) za podoficire:
- vodnik (OR4),
- vodnik I klase (OR5),
- stariji vodnik (OR6),
- stariji vodnik I klase (OR7),
- zastavnik (OR8),
- zastavnik I klase (OR9);
4) za vojnike:
- razvodnik (OR1),
- desetar (OR2),
- mlađi vodnik (OR3).
Činovi iz stava 1 ovog člana obilježavaju se oznakama čiji izgled propisuje Vlada.
Počasni činovi
Član 26a
Predsjednik Crne Gore, na predlog ministra, može dodijeliti počasni čin crnogorskom državljaninu koji je bio oficir Vojske, Jugoslovenske narodne armije, Vojske Jugoslavije ili Vojske Srbije i Crne Gore za zasluge za razvoj odbrane.
Počasni činovi iz stava 1 ovog člana su:
- potporučnik - poručnik korvete,
- poručnik - poručnik fregate,
- kapetan - poručnik bojnog broda,
- major - kapetan korvete,
- potpukovnik - kapetan fregate,
- pukovnik - kapetan bojnog broda;
- brigadni general - komodor,
- general-major - kontraadmiral,
- general-potpukovnik - viceadmiral,
- general-pukovnik - admiral.
Lice kome je dodijeljen počasni čin ima pravo da prisustvuje proslavama i sličnim događajima koje organizuje Ministarstvo, odnosno Vojska.
Lice iz stava 3 ovog člana nema prava koja, u skladu sa ovim zakonom, pripadaju po osnovu čina oficira.
Kriterijume za određivanje i način dodjele počasnog čina propisuje Ministarstvo.
Pretpostavljeni i potčinjeni
Član 27
Prema odnosima u službi, lica u službi u Vojsci mogu biti pretpostavljeni i potčinjeni, a prema činovima i dužnostima, stariji ili mlađi.
Pretpostavljeni je lice koje, na osnovu zakona, drugih propisa i akata nadležnog organa, komanduje u Generalštabu, komandi ili jedinici Vojske, odnosno rukovodi organizacionom cjelinom u Ministarstvu, Generalštabu, komandi ili jedinici Vojske.
Stariji, u smislu stava 1 ovog člana, je lice koje ima viši čin, a ako su istog čina ili bez čina, stariji je lice na višoj dužnosti.
Pravila službe
Član 28
Pravila službe u Vojsci donosi Ministarstvo.
Formacije
Član 29
Formacija Vojske je akt kojim se utvrđuju: organizacijsko-formacijska struktura i brojna veličina Generalštaba i jedinica Vojske, formacijska mjesta za dužnosti u Vojsci, odnosno radna mjesta, broj formacijskog, odnosno radnog mjesta, broj izvršilaca, uslovi za vršenje poslova formacijskog, odnosno radnog mjesta, položajna grupa, odnosno grupa radnih mjesta, potreba pristupa tajnim podacima i stepen tajnosti podataka, opis poslova formacijskog, odnosno radnog mjesta i potrebna materijalna sredstva.
Formacijska, odnosno radna mjesta u Ministarstvu, organu državne uprave, državnom organu, privrednom društvu ili pravnom licu i međunarodnoj organizaciji na koja se postavljaju, raspoređuju, odnosno imenuju lica u službi u Vojsci utvrđuju se posebnom formacijom kojom se utvrđuju: formacijska mjesta, odnosno radna mjesta, broj formacijskog, odnosno radnog mjesta, broj izvršilaca, uslovi za vršenje poslova formacijskog, odnosno radnog mjesta, položajna grupa, odnosno grupa radnih mjesta, potreba pristupa tajnim podacima i stepen tajnosti podataka, opis poslova formacijskog, odnosno radnog mjesta i potrebna materijalna sredstva.
Uslovi za vršenje poslova formacijskog, odnosno radnog mjesta iz st. 1 i 2 ovog člana obuhvataju specijalnost, formacijski čin, posebna znanja, sposobnosti i druge uslove.
Formaciju iz st. 1 i 2 ovog člana i metodologiju za njenu izradu donosi Ministarstvo.
Podoficirski lanac podrške
Član 30
U Vojsci se obrazuje podoficirski lanac podrške kojeg čine podoficiri od nivoa voda do nivoa Generalštaba, postavljeni na formacijska mjesta za podršku komandovanju, obuci i usavršavanju podoficira i vojnika po ugovoru, od nivoa voda do nivoa Generalštaba.
Poslove i zadatke podoficirskog lanca podrške iz stava 1 ovog člana, bliže propisuje Ministarstvo.
Materijalno zbrinjavanje i opremanje Vojske
Član 31
O materijalnom zbrinjavanju i opremanju Vojske stara se Ministarstvo.
Materijalno zbrinjavanje i opremanje Vojske iz stava 1 ovog člana obuhvata:
1) modernizaciju, nabavku i održavanje naoružanja i vojne opreme;
2) obezbjeđenje materijalnim sredstvima i potrebnih rezervi;
3) ishranu, smještaj i odijevanje;
4) transport ljudi i sredstava;
5) uništavanje naoružanja i ubojnih sredstava;
6) zaštitu od požara, zaštitu životne sredine i zaštitu i zdravlje na radu;
7) organizovanje zdravstvene zaštite i vojnog saniteta;
8) vođenje registra i kategorizaciju vojnih vazduhoplova;
9) vođenje registra brodova (flotna lista);
10) metrologiju;
11) registraciju i obilježavanje vojnih vozila.
Bliži sadržaj poslova iz stava 2 tač. 1 do 7, 10 i 11 ovog člana i način njihovog vršenja, sadržaj i način vođenja registra vojnih vazduhoplova i kategorizaciju vojnih vazduhoplova iz stava 2 tačka 8 ovog člana, kao i sadržaj i način vođenja registra iz stava 2 tačka 9 ovog člana, propisuje Ministarstvo.
Zastava Vojske
Član 32
Vojska ima zastavu.
Jedinice Vojske koje odredi Vlada imaju svoje zastave.
Savjet za odbranu i bezbjednost, Predsjednik Crne Gore, predsjednik Skupštine Crne Gore, predsjednik Vlade, ministar odbrane (u daljem tekstu: ministar), načelnik Generalštaba, komandant jedinice mornarice i komandant vojnog broda imaju rangovne zastave.
Jedinice Vojske iz stava 2 ovog člana, izgled i način upotrebe zastava iz st. 1, 2 i 3 ovog člana propisuje Vlada.
Dan Vojske i vidova Vojske
Član 33
Dan Vojske je 7. oktobar.
Dan kopnene Vojske, dan vazduhoplovstva i dan mornarice propisuje Ministarstvo.
Znak Vojske, Generalštaba i jedinica Vojske
Član 34
Znak Vojske, znak Generalštaba i jedinica Vojske, znak vida, roda, službe, znak vrste usavršavanja i znak vremena provedenog u službi u Vojsci propisuje Vlada.
IV. KOMANDOVANjE U VOJSCI I NADLEŽNOSTI
Komandovanje u Vojsci
Član 35
Komandovanje u Vojsci zasniva se na načelima subordinacije, jedinstva komandovanja u pogledu upotrebe snaga i sredstava, jednostarješinstva i obaveze izvršavanja odluka, zapovijesti, naređenja i naredbi pretpostavljenog i nadležnih organa, na osnovu zakona i drugih propisa.
Predsjednik Crne Gore
Član 36
Predsjednik Crne Gore:
1) naređuje uvođenje mjera pripravnosti Vojske, u skladu sa odlukama Savjeta za odbranu i bezbjednost (u daljem tekstu: Savjet);
2) donosi odluku o mobilizacijskom razvoju Vojske;
3) naređuje mobilizaciju Vojske, u skladu sa odlukom Savjeta;
4) proizvodi u početni čin oficira i rezervnog oficira.
Ministarstvo
Član 37
Ministarstvo vrši poslove koji se odnose na:
1) upotrebu Vojske;
2) materijalno zbrinjavanje i opremanje Vojske;
3) upravljanje ljudskim i materijalnim resursima u Vojsci;
4) planiranje, organizovanje i izvršavanje materijalnog i finansijskog poslovanja za potrebe Vojske;
5) druge poslove u skladu sa zakonom.
Radi vršenja poslova iz stava 1 tač. 1 i 3 ovog člana, Ministarstvo donosi vojne doktrine, Plan upotrebe Vojske, kao i planove i strategije upravljanja ljudskim resursima.
Ministar
Član 38
Ministar:
1) obezbjeđuje izvršavanje odluka o komandovanju Vojskom;
2) donosi odluke o upotrebi Vojske u drugim aktivnostima u zemlji;
3) odlučuje o prijemu u službu, prestanku službe i o drugim pravima i obavezama lica u službi u Vojsci, u vezi sa službom u Vojsci;
4) unapređuje, postavlja, razrješava i udaljava od dužnosti podoficire postavljene na formacijska mjesta u Ministarstvu, državnom organu, privrednom društvu ili pravnom licu, međunarodnoj organizaciji odnosno podoficire za vojno-diplomatske predstavnike, na predlog načelnika Generalštaba;
5) odlučuje o pravima i obavezama kadeta;
6) predlaže Savjetu postavljenje i razrješenje načelnika Generalštaba;
7) predlaže Savjetu unapređivanje, postavljenje i razrješenje oficira;
8) proizvodi u početne činove podoficire i rezervne podoficire;
9) predlaže Savjetu imenovanje i razrješenje oficira za vojno-diplomatskog predstavnika;
10) predlaže Predsjedniku Crne Gore dodjeljivanje odlikovanja licima u službi u Vojsci;
11) određuje vršioce dužnosti za formacijska mjesta oficira, odnosno podoficira postavljenog na formacijskom mjestu u Ministarstvu, državnom organu, privrednom društvu ili pravnom licu;
12) vrši i druge poslove u skladu sa zakonom.
U izvršavanju poslova iz stava 1 tač. 1 i 2 ovog člana ministar, po pravilu, donosi pisani akt.
Protiv akata ministra iz stava 1 tač. 3, 4, 5 i 11 može se izjaviti žalba Komisiji za žalbe, u skladu sa zakonom kojim se uređuju prava i obaveze državnih službenika i namještenika.
Žalba protiv akta iz stava 1 tač. 3, 4, 5 i 11 ovog člana, ne odlaže izvršenje.
Generalštab
Član 39
Generalštab je združeni štab u okviru Ministarstva.
Generalštab obavlja poslove koji se odnose na:
1) izgradnju, održavanje, kontrolu i ocjenjivanje borbene spremnosti Vojske;
2) planiranje i izvođenje operacija;
3) planiranje, organizaciju i izvođenje obuke i vježbi;
4) planiranje i usmjeravanje priprema, obuke i opremanja jedinica i pripadnika Vojske za učešće u međunarodnim snagama u inostranstvu;
5) planiranje, organizaciju, koordinaciju i realizaciju obavještajnih i vojno-policijskih poslova u Vojsci;
6) učešće u procesu planiranja i usmjeravanja priprema za upotrebu lica u službi u Vojsci i jedinica Vojske u međunarodnim snagama u inostranstvu i njihovo upućivanje u strukture u okviru međunarodnih organizacija i saveza kojima je Crna Gora pristupila ili je u procesu pristupanja na osnovu međunarodnih ugovora;
7) učešće u projektima usmjerenim na doprinos razvoju odbrambenih sposobnosti međunarodnih organizacija i saveza kojima je Crna Gora pristupila ili je u procesu pristupanja na osnovu međunarodnih ugovora;
8) učešće u izradi strateških dokumenata iz oblasti odbrane, u skladu sa zakonom;
9) izradu Plana upotrebe Vojske;
10) izradu vojnih doktrina;
11) izradu predloga organizacijsko-formacijske strukture i brojne veličine Vojske;
12) uvođenje mjera pojačanog obezbjeđenja objekata i imovine koje koristi Ministarstvo i Vojska;
13) učešće u izradi planova koji se odnose na ljudske i materijalne resurse;
14) učešće u upravljanju ljudskim i materijalnim resursima u Vojsci;
15) učešće u planiranju, programiranju i finansiranju potreba Vojske;
16) učešće u planiranju, organizovanju i realizaciji materijalnog i finansijskog poslovanja u Vojsci;
17) učešće u planiranju i realizaciji saradnje Vojske sa oružanim snagama drugih država i međunarodnim organizacijama;
18) planiranje, organizaciju i realizaciju logističke podrške Vojske;
19) zdravstvenu zaštitu i vojni sanitet;
20) predlaganje plana opremanja i modernizacije Vojske;
21) održavanje naoružanja, vojne opreme i drugih pokretnih i nepokretnih stvari koje koristi Vojska;
22) planiranje i upravljanje informaciono-komunikacionim sistemima u Vojsci;
23) učešće u planiranju i sprovođenju mjera zaštite tajnih podataka u Vojsci;
24) druge poslove u skladu sa zakonom.
Ocjenjivanje borbene spremnosti iz stava 2 tačka 1 ovog člana vrši se u skladu sa metodologijom koju donosi Ministarstvo.
Načelnik Generalštaba
Član 40
Načelnik Generalštaba komanduje Generalštabom i jedinicama Vojske, u skladu sa zakonom.
Načelnik Generalštaba je odgovoran ministru za stanje u Vojsci.
Načelnik Generalštaba je profesionalni oficir.
Načelnika Generalštaba postavlja i razrješava Savjet.
Načelnik Generalštaba:
1) vrši kontrolu jedinica Vojske;
2) postavlja, unapređuje i razrješava od dužnosti podoficire postavljene na formacijskim mjestima u Vojsci zbog razloga iz člana 94 stav 1 tačka 2 al. 1, 3, 4 i 5 ovog zakona i udaljava ih od dužnosti, u skladu sa ovim zakonom;
3) određuje vršioce dužnosti za formacijska mjesta podoficira u Vojsci;
4) postavlja i razrješava od dužnosti vojnike po ugovoru zbog razloga iz člana 94 stav 1 tačka 2 al. 1, 3, 4 i 5 ovog zakopa i udaljava ih od dužnosti, u skladu sa ovim zakonom.
Pojedine poslove koji se odnose na operativno i taktičko komandovanje, kao i kontrolu načelnik Generalštaba može, u skladu sa zakonom, prenijeti na komandanta, odnosno komandira jedinice u Vojsci, kao i načelnike organizacionih jedinica Generalštaba i komandi u okviru jedinica Vojske.
U izvršavanju poslova iz st. 1, 5 i 6 ovog člana načelnik Generalštaba donosi naređenja, naredbe, odluke, standardne operativne procedure, standardne operativne instrukcije, smjernice i druga akta.
Protiv akata načelnika Generalštaba iz stava 5 tač. 2, 3 i 4 ovog člana može se izjaviti žalba Komisiji za žalbe, u skladu sa zakonom kojim se uređuju prava i obaveze državnih službenika i namještenika.
Žalba protiv akata iz stava 5 tač. 2, 3 i 4 ovog člana ne odlaže izvršenje.
V. POPUNA I MOBILIZACIJA VOJSKE
Popuna Vojske
Član 41
Popuna Vojske vrši se u skladu sa Planom popune Vojske, koji donosi Ministarstvo.
U uslovima ratnog ili vanrednog stanja Vojska se može popunjavati i dobrovoljcima.
Dobrovoljcima, u smislu stava 2 ovog člana, smatraju se lica koja po drugom osnovu nijesu raspoređena za vršenje dužnosti za potrebe odbrane.
U pogledu prava i dužnosti dobrovoljci se izjednačavaju sa vojnim licima.
Mobilizacijski razvoj Vojske
Član 42
Odlukom o mobilizacijskom razvoju Vojske iz člana 36 stav 1 tačka 2 ovog zakona, utvrđuje se raspored komandi i jedinica Vojske u miru i u uslovima rata i druga pitanja u vezi sa mobilizacijskim razvojem Vojske.
Mobilizacija Vojske
Član 43
Mobilizacijom, Vojska prelazi iz mirnodopske organizacijsko-formacijske strukture i brojne veličine u ratnu organizacijsko-formacijsku strukturu i brojnu veličinu, u skladu sa Planom mobilizacije Vojske, koji donosi Ministarstvo i odlukom o mobilizacijskom razvoju Vojske iz člana 36 stav 1 tačka 2 ovog zakona.
Mobilizacija Vojske, po obimu može biti opšta ili djelimična, a saopštava se javnim oglašavanjem ili pojedinačnim pozivom.
Opšta mobilizacija Vojske obuhvata Generalštab i sve komande i jedinice Vojske, a djelimična mobilizacija Vojske samo Generalštab i/ili pojedine komande i jedinice Vojske.
Način sprovođenja mobilizacije Vojske i druga pitanja u vezi sa mobilizacijom Vojske propisuje Ministarstvo.
Vježbe mobilizacije Vojske
Član 44
U miru se mogu sprovoditi vježbe mobilizacije Vojske radi provjere njene mobilizacijske i borbene spremnosti.
Vježbe iz stava 1 ovog člana odobrava ministar, na predlog načelnika Generalštaba.
Pripravnost Vojske
Član 45
Pripravnost Vojske obuhvata preduzimanje neophodnih mobilizacijskih, organizacionih, bezbjednosnih, komandnih i drugih mjera radi angažovanja Vojske u miru, uslovima ratnog ili vanrednog stanja.
Mjere pripravnosti iz stava 1 ovog člana, preduzimaju se u skladu sa Planom pripravnosti Vojske, koji donosi Ministarstvo.
Uzbunjivanje Vojske
Član 46
Načelnik Generalštaba, po odobrenju ministra, može narediti uzbunjivanje Generalštaba, komandi i jedinica Vojske u slučaju ugroženosti ili procjene da može doći do ugroženosti pripadnika Vojske i objekata koje koristi Ministarstvo, odnosno Vojska.
VI. PRIJEM U SLUŽBU U VOJSCI
Uslovi prijema
Član 47
U službu u Vojsci može biti primljeno lice koje ispunjava sljedeće opšte uslove:
1) da je crnogorski državljanin i da nema državljanstvo druge države;
2) da nije mlađe od 18 godina;
3) da ispunjava uslove u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti za službu u Vojsci;
4) da zadovoljava kriterijume u pogledu fizičke sposobnosti, u skladu sa standardima koje utvrđuje Ministarstvo, osim za prijem civilnih lica;
5) da ima odgovarajuće obrazovanje, u skladu sa ovim zakonom;
6) da nije osuđeno na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od šest mjeseci, odnosno da nije pravosnažno osuđeno za krivično djelo protiv: ustavnog uređenja i bezbjednosti Crne Gore; čovječnosti i drugih dobara zaštićenih međunarodnim pravom; života i tijela; sloboda i prava čovjeka i građanina; polne slobode, braka i porodice; zdravlja ljudi; zaštite na radu; opšte sigurnosti ljudi i imovine; pravnog saobraćaja; službene dužnosti; pravosuđa; javnog reda i mira; časti i ugleda; Vojske Crne Gore; imovine i državnih organa;
7) da se protiv njega ne vodi krivični postupak za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti;
8) da mu pravosnažnom presudom nije zabranjeno obavljanje određene djelatnosti, odnosno dužnosti;
9) da mu u posljednje tri godine prije prijema u službu u Vojsci nije prestala služba u državnom organu ili pravnom licu zbog teže povrede službene dužnosti;
10) da ne postoje bezbjednosne smetnje za prijem u službu u Vojsci.
Pored opštih uslova iz stava 1 ovog člana, kandidati treba da ispunjavaju i posebne uslove koji su utvrđeni formacijom iz člana 29 st. 1 i 2 ovog zakona, posebno, za svako formacijsko mjesto, odnosno radno mjesto.
Prilikom prijema u službu u Vojsci, vodiće se računa o srazmjernoj zastupljenosti pripadnika manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica, kao i o rodno balansiranoj zastupljenosti.
Utvrđivanje uslova u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti iz stava 1 tačka 3, ovog člana, vrši vojno-ljekarska komisija koju obrazuje ministar (u daljem tekstu: vojno-ljekarska komisija).
Uslove u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti iz stava 1 tačka 3 ovog člana, način utvrđivanja njihove ispunjenosti, kao i način obrazovanja i rada vojno-ljekarske komisije propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove zdravlja.
Bezbjednosne smetnje iz stava 1 tačka 10 ovog člana propisuje Ministarstvo.
Uslovi za izbor kadeta
Član 48
Za kadeta može biti izabrano lice koje ispunjava uslove iz člana 47 stav 1 ovog zakona.
Prijem lica u službu u Vojsci
Član 49
Prijem lica u službu u Vojsci, u ugovornu rezervu Vojske i izbor kadeta vrši se na osnovu javnog oglasa koji sprovodi komisija koju obrazuje ministar.
Javni oglas iz stava 1 ovog člana sprovodi se u skladu sa metodologijom koju utvrđuje Ministarstvo.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, državni službenik i namještenik zaposlen u Ministarstvu može biti primljen u službu u Vojsci i postavljen na odgovarajuće formacijsko mjesto, odnosno radno mjesto, na osnovu internog oglasa.
Lice koje se prima u službu u Vojsci za oficira, podoficira, odnosno u rezervni sastav Vojske prima se u početnom činu oficira, odnosno podoficira.
Lice koje se prima u službu u Vojsci za vojnika po ugovoru ili rezervnog vojnika prima se u činu razvodnika.
Kadet, odnosno stipendista, po završetku obrazovanja, prima se u službu u Vojsci bez javnog oglasa ako ispunjava uslove iz člana 47 stav 1 ovog zakona, nakon čega se upućuje na obuku za početnu dužnost.
Izuzetno od stava 4 ovog člana, kad to potrebe službe zahtijevaju, lice može biti primljeno u službu u Vojsci, odnosno u rezervni sastav Vojske u drugom činu, i to za podoficira - najviše u činu starijeg vodnika (OR6), odnosno oficira - najviše u činu pukovnika (OF5).
Lice iz st. 3, 4 i 5 ovog člana i stipendista, nakon prijema u službu u Vojsci, upućuje se na vojnu obuku.
Obuka iz stava 8 ovog člana sprovodi se u skladu sa programom obuke, a ocjenjivanje obučenosti lica koja su završila tu obuku vrši se u skladu sa metodologijom koju donosi Ministarstvo.
Način prijema lica iz stava 1 ovog člana i bliže uslove za određivanje čina za lica iz stava 7 ovog člana propisuje Ministarstvo.
Ugovor o službi u Vojsci
Član 50
Lice koje ispunjava uslove iz člana 47 st. 1 i 2 ovog zakona, može biti, na osnovu ugovora o službi u Vojsci, primljeno u službu u Vojsci na određeno vrijeme i dužnost kao oficir po ugovoru, podoficir po ugovoru ili vojnik po ugovoru.
Ugovor iz stava 1 ovog člana sa licem koje se prvi put prima u službu u Vojsci zaključuje se na period od jedne godine, a naredni ugovori se zaključuju na period od tri godine, ako to potrebe Vojske zahtijevaju.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, ugovor se može zaključiti i na period kraći od tri godine ukoliko lice navršava godine života iz člana 203 stav 1 ovog zakona.
Lice koje se prima u službu u Vojsci kao vojnik po ugovoru ne može biti starije od 25 godina.
Ugovorom iz stava 1 ovog člana utvrđuje se: jedinica, čin, dužnost, početak i trajanje službe, obaveza obavljanja službe na cijeloj teritoriji Crne Gore, mogućnost postavljenja na drugo formacijsko mjesto u skladu sa potrebama službe, a na osnovu akta načelnika Generalštaba, obaveza učešća u aktivnostima Vojske u međunarodnim snagama u inostranstvu u skladu sa zakonom, obaveza služenja u rezervnom sastavu Vojske i druga prava i obaveze u vezi sa službom u Vojsci.
Specijalnost i rod, odnosno služba za lice iz stava 1 ovog člana određuje se u skladu sa ovim zakonom.
Vrijeme trajanja ugovora iz stava 1 ovog člana može se produžiti u slučajevima i na period iz člana 203 stav 4 ovog zakona.
Služba po ugovoru iz stava 1 ovog člana ne može se transformisati u službu u Vojsci na neodređeno vrijeme, osim u slučajevima iz člana 54 ovog zakona.
Uslove za određivanje čina za lica iz stava 1 ovog člana, propisuje Ministarstvo.
Prijem u ugovornu rezervu Vojske
Član 51
U ugovornu rezervu Vojske može se primiti lice koje posjeduje posebna znanja i vještine i ako ispunjava uslove iz člana 47 st. 1 i 2 ovog zakona.
Lice iz stava 1 ovog člana prima se u ugovornu rezervu Vojske na osnovu ugovora kojim se utvrđuju: jedinica, čin, specijalnost, dužnost, rod odnosno služba, obaveza obavljanja službe na cijeloj teritoriji Crne Gore, obaveza učešća u aktivnostima Vojske u međunarodnim snagama u inostranstvu u skladu sa zakonom, razlozi za prestanak službe u ugovornoj rezervi i druga prava i obaveze u vezi sa službom u Vojsci.
Obrazovanje
Član 52
Odgovarajućim obrazovanjem, u smislu člana 47 stav 1 tačka 5 ovog zakona, smatra se:
1) za oficira - najmanje VII1 nivo kvalifikacije obrazovanja;
2) za podoficira - najmanje IV nivo kvalifikacije obrazovanja;
3) za vojnika - najmanje III nivo kvalifikacije obrazovanja ili IV nivo kvalifikacije.
Izuzetno od stava 1 tačka 1 ovog člana, ako to potrebe Vojske zahtijevaju, za oficira može se primiti lice koje ima VI nivo kvalifikacije obrazovanja.
Zakletva
Član 53
Vojno lice, prilikom stupanja u službu u Vojsci polaže i potpisuje zakletvu.
Tekst zakletve glasi: "Svečano se zaklinjem da ću čašću i životom braniti nezavisnost, teritorijalni integritet i suverenitet Crne Gore."
Vojno lice koje ne položi zakletvu, odnosno odbije da položi zakletvu, smatraće se da nije stupilo u službu u Vojsci.
Prevođenje i proizvođenje
Član 54
Profesionalno vojno lice može biti prevedeno iz jednog roda ili službe u drugi rod ili službu ako ima odgovarajuće obrazovanje za rod, odnosno službu u koju se prevodi i ako potrebe popune Vojske to zahtijevaju.
Oficir po ugovoru može biti proizveden u oficira, a podoficir po ugovoru može biti proizveden u podoficira ako ima odgovarajuće obrazovanje i ako to potrebe popune Vojske zahtijevaju.
Podoficir može biti proizveden u oficira, a podoficir po ugovoru može biti proizveden u oficira, odnosno oficira po ugovoru ako ima odgovarajuće obrazovanje, ako je završio obuku za oficira i ako to potrebe popune Vojske zahtijevaju.
Vojnik po ugovoru može biti proizveden u oficira ili podoficira, odnosno oficira po ugovoru ili podoficira po ugovoru ako ima odgovarajuće obrazovanje i ako je završio obuku za oficira, odnosno podoficira i ako to potrebe popune Vojske zahtijevaju.
Profesionalno vojno lice može, uz njegovu saglasnost, biti raspoređeno na radno mjesto za civilno lice ako ima odgovarajuće obrazovanje i ako to potrebe popune Vojske zahtijevaju. Danom raspoređivanja, tom licu prestaje svojstvo profesionalnog vojnog lica i postaje civilno lice.
Civilno lice može biti proizvedeno u profesionalno vojno lice ako ima odgovarajuće obrazovanje, ako je završilo obuku za oficira, podoficira, odnosno vojnika i ako to potrebe popune Vojske zahtijevaju.
Obuka i ocjenjivanje obučenosti lica iz st. 3, 4 i 6 ovog člana vrši se u skladu sa programom obuke i metodologijom iz člana 49 stav 9 ovog zakona.
Lica iz st. 3, 4 i 6 ovog člana koja ne završe obuku neće biti proizvedena u skladu sa ovim zakonom.
Licu koje se proizvodi u oficira, odnosno podoficira određuje se početni čin oficira, odnosno podoficira.
Izuzetno od stava 9 ovog člana, licu koje se proizvodi u oficira, odnosno podoficira, kad to potrebe službe zahtijevaju, može se odrediti i viši čin u skladu sa radnim iskustvom u nivou kvalifikacije obrazovanja propisanom za proizvođenje u oficira, odnosno podoficira, i to za oficira najviše u činu pukovnika - kapetana bojnog broda (OF5), odnosno podoficira najviše u činu starijeg vodnika (OR6).
Odgovarajućim obrazovanjem, u smislu st. 1 do 6 ovog člana, smatra se obrazovanje iz člana 52 stav 1 tač. 1 i 2 ovog zakona.
Način prevođenja, odnosno proizvođenja profesionalnog vojnog lica i civilnog lica, način raspoređivanja profesionalnog vojnog lica na radno mjesto za civilno lice i obuku iz st. 3, 4 i 6 ovog člana, kao i uslove za određivanje čina za lica iz stava 10 ovog člana propisuje Ministarstvo.
VII. PRAVA I OBAVEZE LICA U SLUŽBI U VOJSCI
Prava i obaveze
Član 55
Lice u službi u Vojsci ima pravo i obavezu da:
1) brani nezavisnost, suverenost i državnu teritoriju Crne Gore, u skladu sa zakonom i međunarodnim pravom o upotrebi sile;
1a) učestvuje u odbrani država saveznica u smislu člana 5 Sjevernoatlantskog ugovora;
2) dužnost vrši na osnovu Ustava, zakona, drugih propisa i opštih akata;
3) čuva naoružanje, materijalna i finansijska sredstva koja su mu povjerena u službi;
4) profesionalno obavlja dužnosti i izvršava izdata naređenja;
5) se stručno usavršava i osposobljava, u skladu sa planom usavršavanja i osposobljavanja koji donosi Ministarstvo;
6) ličnim primjerom discipline, hrabrosti i samopožrtvovanja utiče na druga lica;
7) nosi vojnu uniformu, propisane oznake Vojske i odgovarajuću legitimaciju, osim civilnih lica.
O stručnom usavršavanju i osposobljavanju iz stava 1 tačka 5 ovog člana Ministarstvo izdaje sertifikat.
U zavisnosti od stručnog usavršavanja i osposobljavanja licima u službi u Vojsci mogu se dodijeliti zvanja lica u službi u Vojsci i kategorije osposobljenosti.
Vrste stručnog usavršavanja i osposobljavanja, uslove za upućivanje na stručno usavršavanje i osposobljavanje, zvanja lica u službi u Vojsci, kategorije osposobljenosti, uslove za sticanje, trajanje i gubitak zvanja, odnosno kategorija osposobljenosti i način provjere ispunjenosti uslova za sticanje zvanja lica u službi u Vojsci i kategorija osposobljenosti propisuje Ministarstvo.
Obavezna obuka lica u rezervnom sastavu Vojske
Član 56
Lice u rezervnom sastavu Vojske dužno je da pohađa planiranu obuku.
Program obuke lica iz stava 1 ovog člana utvrđuje Ministarstvo.
Dužnost izvršavanja naređenja
Član 57
Lice u službi u Vojsci dužno je da u vršenju službe u Vojsci izvršava naređenja, osim onih čije bi izvršenje predstavljalo krivično djelo.
Ako lice iz stava 1 ovog člana, primi naređenje čije bi izvršenje predstavljalo krivično djelo, dužno je da od lica koje je izdalo to naređenje zatraži da ga ponovi u pisanom obliku.
Ako lice iz stava 1 ovog člana, primi pisano naređenje iz stava 2 ovog člana, dužno je da o tome odmah obavijesti lice koje je pretpostavljeno licu koje je izdalo naređenje, o čemu se izvještava ministar.
Nošenje i upotreba vatrenog i drugog oružja
Član 58
Vojno lice nosi i upotrebljava vatreno i drugo oružje (u daljem tekstu: oružje) u skladu s ovim zakonom i pravilima službe.
Vojno lice mora biti obučeno za rukovanje i upotrebu oružja.
Vojno lice je dužno da povjereno oružje čuva i održava na propisan način.
Vojno lice nosi i upotrebljava oružje:
1) u vršenju borbenih zadataka;
2) u vršenju unutrašnje službe;
3) na obuci i vojnoj vježbi;
4) u vršenju vojno-policijskih poslova;
5) u drugim slučajevima po naređenju pretpostavljenog.
Vojnom licu zabranjeno je iznošenje oružja van vojnih objekata ili prostora, osim kad je to predviđeno posebnim propisima, planovima obuke ili upotrebe Vojske ili naređenjima načelnika Generalštaba.
Upotreba oružja bez naređenja
Član 59
Vojno lice može bez naređenja pretpostavljenog upotrijebiti oružje u sprovođenju zadataka iz člana 58 stav 4 ovoga zakona samo kad na drugi način ne može:
1) zaštititi živote ljudi i objekte koje obezbjeđuje;
2) odbiti napad ili ukloniti neposrednu opasnost za ljude i objekte koje obezbjeđuje;
3) odbiti napad kojim se neposredno ugrožava njegov život ili život drugog lica u službi u Vojsci.
Nošenje vojne uniforme
Član 60
Vojno lice obavezno je da nosi vojnu uniformu za vrijeme obavljanja dužnosti, ako zakonom ili drugim propisom nije drukčije propisano.
Vojnom licu zabranjeno je nošenje vojne uniforme ili djelova vojne uniforme prilikom prisustvovanja protestnim ili političkim skupovima i drugim aktivnostima koje nijesu u vezi sa vršenjem službe u Vojsci, kao i prilikom učestvovanja u štrajku van vojnog objekta.
Izgled, tehničke karakteristike, vrste materijala, način nošenja i rokove trajanja vojne uniforme iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.
Uslovi za nošenje i upotrebu oružja i nošenje vojne uniforme za civilno lice
Član 60a
Civilno lice može nositi i upotrebljavati oružje i nositi vojnu uniformu u uslovima ratnog ili vanrednog stanja, kao i za vrijeme obuke, vojne vježbe, pripravnosti ili kontrole borbene spremnosti, ako je obučeno za nošenje i upotrebu oružja.
Pravo obraćanja
Član 61
Lice u službi u Vojsci, radi zaštite svojih prava, ima pravo obraćanja o svim pitanjima iz rada i funkcionisanja Generalštaba, komande i jedinice Vojske u kojoj se nalazi u službi.
Lice iz stava 1 ovog člana, radi zaštite svojih prava, može se obratiti inspektoru za odbranu.
Lice iz stava 1 ovog člana nije oslobođeno obaveze da izvrši naređenje, osim u slučaju iz člana 57 ovog zakona.
Mirno rješavanje radnog spora
Član 61a
Lice u službi u Vojsci koje smatra da mu je prouzrokovana šteta povredom prava iz rada i po osnovu rada, prije pokretanja spora pred nadležnim sudom, dužno je da podnese predlog za mirno rješavanje radnog spora, pred nadležnim organom.
Na mirno rješavanje radnog spora iz stava 1 ovog člana primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuju prava, obaveze i odgovornosti državnih službenika i namještenika.
Napuštanje jedinice ili mjesta službe u uslovima ratnog ili vanrednog stanja
Član 62
Lice u službi u Vojsci u uslovima ratnog ili vanrednog stanja i mjera pripravnosti može napustiti Generalštab, komandu ili jedinicu Vojske ili mjesto službovanja, samo po odobrenju pretpostavljenog neposredno potčinjenog načelniku Generalštaba.
Putovanje u inostranstvo
Član 63
Lice u službi u Vojsci može putovati u inostranstvo, pri čemu je dužno da putovanje prijavi pretpostavljenom na položaju neposredno potčinjenog načelniku Generalštaba Vojske, rukovodiocu organizacione jedinice Ministarstva, odnosno starješini organa.
Licu iz stava 1 ovog člana načelnik Generalštaba može ograničiti putovanje u inostranstvo zbog potreba službe.
Lice iz stava 1 ovog člana, u uslovima ratnog ili vanrednog stanja, može putovati u inostranstvo samo po odobrenju ministra.
Vojna legitimacija
Član 64
Profesionalnom vojnom licu Ministarstvo izdaje vojnu legitimaciju, kojom dokazuje svojstvo vojnog lica.
O izdatim legitimacijama iz stava 1 ovog člana Ministarstvo vodi evidenciju.
Oblik, sadržaj i način izdavanja vojne legitimacije, sadržaj i način vođenja evidencije iz st. 1 i 2 ovog člana, propisuje Ministarstvo.
Strana odlikovanja i priznanja
Član 65
Lice u službi u Vojsci može primiti strano odlikovanje po odobrenju Predsjednika Crne Gore.
Lice u službi u Vojsci može primiti strano priznanje po odobrenju ministra.
Javno istupanje
Član 66
Licu u službi u Vojsci zabranjeno je da, bez prethodnog odobrenja ministra, javno istupa u vezi sa sastavom, organizacijom i formacijom iz člana 29 st. 1 i 2 ovog zakona, obukom, borbenom spremnošću Vojske, upotrebom i popunom Vojske, pripravnošću i mobilizacijom, opremanjem naoružanjem i vojnom opremom, upotrebom jedinica Vojske u međunarodnim snagama, komandovanjem i rukovođenjem u Vojsci i sistemom odbrane, kao i odlukama Savjeta.
Sindikalno organizovanje
Član 67
Lica u službi u Vojsci imaju pravo na sindikalno organizovanje u skladu sa zakonom.
Sindikalne aktivnosti u Vojsci ne mogu se odnositi na: sastav, organizaciju i formaciju iz člana 29 st. 1 i 2 ovog zakona, obuku, borbenu spremnost Vojske, upotrebu i popunu Vojske, pripravnost i mobilizaciju, opremanje naoružanjem i vojnom opremom, upotrebu jedinica Vojske u međunarodnim snagama, komandovanje i rukovođenje u Vojsci i sistemu odbrane, kao i na odluke Savjeta, osim u dijelu koji se odnosi na položaj i prava zaposlenih iz oblasti rada i radnih odnosa.
Obaveza čuvanja i zaštite tajnih podataka i podataka o ličnosti
Član 68
Lice u službi u Vojsci obavezno je da čuva i štiti tajne podatke i podatke o ličnosti u skladu sa zakonom.
Obaveza čuvanja i zaštite podataka iz stava 1 ovog člana traje i po prestanku službe.
Obaveza postupanja u skladu sa Kodeksom
Član 69
Lice koje se prima prvi put u službu u Vojsci obavezno je da se upozna sa Kodeksom.
Redovna obuka kojom se lice u službi u Vojsci upoznaje sa Kodeksom sprovodi se najmanje jednom godišnje.
Posebne obaveze
Član 70
Lice u službi u Vojsci je obavezno da:
1) postupa u interesu Crne Gore;
2) preduzima propisane mjere zaštite povjerenih stvari i finansijskih sredstava;
3) ispunjava propisane obaveze;
4) se pridržava Kodeksa;
5) upozna pretpostavljenog i ministra sa eventualno mogućim ili stvarnim sukobom interesa i u pisanoj formi navede prirodu, karakteristike i obim sukoba interesa, odnosno zahtijeva da bude oslobođeno vršenja poslova iz kojih može nastati sukob interesa.
Članstvo u udruženjima
Član 71
Lice u službi u Vojsci može da postane član stranog strukovnog udruženja ili strukovne međunarodne organizacije, uz saglasnost ministra.
Integritet lica u službi u Vojsci
Član 72
Lice u službi u Vojsci dužno je da se ponaša na način da ne umanji svoj ugled i ugled Vojske, da ne dovede u pitanje svoju nepristrasnost u radu, kao i da otkloni sumnju u mogućnost nastanka i razvoja korupcije.
Plan integriteta
Član 73
Radi sprječavanja i otklanjanja mogućnosti za nastanak i razvoj korupcije u Vojsci, Ministarstvo donosi plan integriteta.
Plan iz stava 1 ovog člana, izrađuje se na osnovu procjene podložnosti određenih formacijskih mjesta, odnosno radnih mjesta za nastanak i razvoj korupcije i drugih oblika pristrasnog postupanja lica u službi u Vojsci na određenim poslovima.
Izbjegavanje sukoba interesa
Član 74
Lice u službi u Vojsci dužno je da u vršenju službe izbjegava situacije u kojima privatni interes utiče ili može da utiče na nepristrasno i objektivno vršenje dužnosti njegovog formacijskog, odnosno radnog mjesta.
Pod privatnim interesom iz stava 1 ovog člana, podrazumijeva se vlasnički i drugi materijalni ili nematerijalni interes lica u službi u Vojsci.
Obaveza prijavljivanja mogućeg sukoba interesa
Član 75
Lice u službi u Vojsci dužno je da neposredno pretpostavljenog pisano obavijesti o privatnom interesu koji on ili sa njim povezano lice može imati u vezi sa aktivnostima Ministarstva i Vojske u kojim učestvuje, o čemu se obavještava ministar.
Povezano lice, u smislu stava 1 ovog člana, je srodnik lica u službi u Vojsci u pravoj liniji i pobočnoj do drugog stepena srodstva, srodnik po tazbini do prvog stepena srodstva, bračni i vanbračni supružnik, usvojilac i usvojenik.
U slučaju postojanja okolnosti iz stava 1 ovog člana, ministar će donijeti odluku o izuzeću lica u službi u Vojsci od rada na određenim poslovima formacijskog, odnosno radnog mjesta na koje je postavljeno, odnosno raspoređeno.
Podaci o mogućem sukobu interesa iz stava 1 ovog člana, kao i odluka iz stava 3 ovog člana unose se u evidenciju ljudskih resursa, iz člana 206 ovog zakona.
Zabrana zloupotrebe službe u Vojsci i korišćenja imovine
Član 76
Lice u službi u Vojsci ne smije da koristi dužnost, odnosno radno mjesto u Vojsci radi ostvarivanja privatnog interesa ili interesa drugog sa njim povezanog fizičkog ili pravnog lica.
Lice u službi u Vojsci ne smije, radi ostvarivanja privatnog interesa ili interesa drugog sa njim povezanog fizičkog ili pravnog lica, koristiti državnu imovinu i podatke kojima raspolaže u vršenju dužnosti.
Zabrana primanja poklona
Član 77
Lice u službi u Vojsci ne smije primati poklone, osim prigodnih poklona manje vrijednosti.
Lice u službi u Vojsci ne smije primati novac, hartije od vrijednosti ili dragocjeni metal, bez obzira na njihovu vrijednost.
Prigodnim poklonom iz stava 1 ovog člana smatra se poklon u vrijednosti do 50 eura.
Lice u službi u Vojsci dužno je da poklon iz stava 3 ovog člana prijavi Ministarstvu.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, lice u službi u Vojsci može, u ime Ministarstva, odnosno Vojske, prihvatiti poklone ponuđene od zvaničnih predstavnika strane države.
Lice u službi u Vojsci obavezno je da poklon iz stava 5 ovog člana prijavi Ministarstvu.
Ministarstvo vodi evidenciju poklona iz st. 3 i 5 ovog člana.
Sadržaj i način vođenja evidencije iz stava 7 ovog člana, kao i sadržaj prijave poklona iz st. 4 i 6 ovog člana, propisuje Ministarstvo.
Odbijanje poklona
Član 78
Lice u službi u Vojsci dužno je da odbije poklon čija je vrijednost veća od 50 eura.
Ukoliko lice u službi u Vojsci nije moglo da odbije poklon iz stava 1 ovog člana, niti da poklon vrati poklonodavcu dužno je da Ministarstvu preda poklon.
Ministarstvo vodi evidenciju poklona iz stava 2 ovog člana.
Način predaje poklona iz stava 2 ovog člana, kao i sadržaj i način vođenja evidencije iz stava 3 ovog člana propisuje Ministarstvo.
Dodatni rad
Član 79
Lice u službi u Vojsci može van radnog vremena, po pisanom odobrenju ministra, a na predlog načelnika Generalštaba, obavljati poslove ili pružati usluge fizičkom ili pravnom licu, ako nad tim licima, Ministarstvo ne vrši nadzor ili ako takav rad nije zabranjen posebnim zakonom ili ne predstavlja sukob interesa ili smetnju za vršenje dužnosti, odnosno ne šteti ugledu Ministarstva i Vojske.
Lice u službi u Vojsci može, po pisanom odobrenju ministra, a na predlog načelnika Generalštaba, vršiti poslove u naučno-istraživačkoj, pedagoškoj, humanitarnoj, sportskoj djelatnosti, predavača na seminarima i savjetovanjima, kao i objavljivati stručne radove.
Zabrana osnivanja privrednih društava
Član 80
Lice u službi u Vojsci ne smije da osnuje privredno društvo niti da se bavi preduzetništvom.
Ograničenje članstva u organima privrednih društava
Član 81
Lice u službi u Vojsci ne može biti predsjednik ili član organa upravljanja ili nadzornog organa privrednog društva.
Lice u službi u Vojsci može biti član organa upravljanja ili nadzornog organa javnog preduzeća, javne ustanove ili drugog pravnog lica u kojima je država, odnosno jedinica lokalne samouprave vlasnik, kao i organa upravljanja i nadzornog organa naučnih, humanitarnih i sportskih udruženja.
Ograničenje po prestanku službe u Vojsci, odnosno radnog odnosa
Član 82
Lice u službi u Vojsci, u periodu od dvije godine po prestanku službe, odnosno radnog odnosa u Vojsci, ne može da:
1) stupi u poslovnu saradnju sa Ministarstvom;
2) upotrijebi, radi sticanja koristi za sebe ili drugog sa njim povezanog lica, saznanja i obavještenja do kojih je došao za vrijeme službe u Vojsci;
3) zasnuje radni odnos u svojstvu direktora, menadžera ili konsultanta u privrednom društvu ili drugom pravnom licu nad kojim je Ministarstvo vršilo ili vrši kontrolne poslove.
Pod poslovnom saradnjom iz stava 1 tačka 1 ovog člana, ne smatraju se ugovori o djelu i ugovori o povremenim ili privremenim poslovima.
VIII. UNAPREĐIVANjE VOJNIH LICA
Plan unapređivanja
Član 83
Vojno lice unapređuje se u čin u skladu sa ovim zakonom i potrebama službe.
Potrebe službe iz stava 1 ovog člana utvrđuju se Planom unapređivanja vojnih lica, koji donosi Ministarstvo, na predlog Generalštaba.
Uslovi za unapređivanje u neposredno viši čin profesionalnih vojnih lica
Član 84
Profesionalno vojno lice može biti unaprijeđeno u neposredno viši čin, ako:
1) je u vremenu potrebnom za unapređivanje ocijenjivan najmanje ocjenama "vrlo dobar";
1a) ne postoje bezbjednosne smetnje iz člana 47 stav 1 tačka 10 ovog zakona;
2) za posljednje dvije godine prije unapređivanja nije kažnjeno za krivično djelo kaznom zatvora u trajanju do šest mjeseci;
3) u toku posljednje godine prije unapređivanja nije kažnjeno za disciplinski prestup;
4) se protiv njega ne vodi krivični postupak za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili postupak za utvrđivanje disciplinske odgovornosti za disciplinski prestup;
5) je u činu koji ima provelo potrebno vrijeme;
6) poznaje strani jezik po Standardu odbrane SO STANAG 6001 na nivou "2222" - za oficira, odnosno po Standardu odbrane SO STANAG 6001 na nivou "1111" - za podoficira;
7) je postavljeno na formacijsko mjesto za koje je utvrđen čin viši od čina koji ima.
Izuzetno, profesionalno vojno lice može biti unaprijeđeno u viši čin i ako ne ispunjava uslove iz stava 1 tačka 6 ovog člana, ako je, u činu koji ima, provelo vrijeme potrebno za unapređivanje iz člana 86 ovog zakona, u dvostrukom trajanju.
Podoficir u činu starijeg vodnika (OR6), koji ispunjava uslove za unapređivanje iz stava 1 ovog člana, može biti unaprijeđen u čin starijeg vodnika I klase (OR7), ako je završio liderski podoficirski kurs.
Podoficir u činu starijeg vodnika I klase (OR7), koji ispunjava uslove iz stava 1 ovog člana, može biti unaprijeđen u čin zastavnika (OR8), ako je završio napredni podoficirski kurs.
Podoficir u činu zastavnika (OR8), koji ispunjava uslove iz stava 1 ovog člana, može biti unaprijeđen u čin zastavnika I klase (OR9), ako je završio visoku podoficirsku školu.
Oficir u činu kapetana - poručnika bojnog broda (OF2), koji ispunjava uslove iz stava 1 ovog člana, može biti unaprijeđen u viši čin, ako je proveo i nalazi se na formacijskom mjestu majora - kapetana korvete (OF3), najmanje jednu godinu.
Oficir u činu majora - kapetana korvete (OF3), koji ispunjava uslove iz stava 1 ovog člana, može biti unaprijeđen u viši čin, ako je proveo i nalazi se na formacijskom mjestu potpukovnika - kapetana fregate (OF4), najmanje jednu godinu i ima završeno usavršavanje komandno-štabnog nivoa ili naučno zvanje magistra u oblasti specijalnosti koja mu je određena, ili je doktor medicine.
Oficir u činu potpukovnika - kapetana fregate (OF4), koji ispunjava uslove iz stava 1 ovog člana, može biti unaprijeđen u viši čin, ako je proveo i nalazi se na formacijskom mjestu pukovnika - kapetana bojnog broda (OF5), najmanje jednu godinu i ima završeno usavršavanje operativno-strategijskog nivoa ili zvanje doktora nauka, u oblasti specijalnosti koja mu je određena.
Oficir u činu pukovnika - kapetana bojnog broda (OF5), koji ispunjava uslove iz stava 1 ovog člana, može biti unaprijeđen u viši čin, ako je proveo i nalazi se na formacijskom mjestu brigadnog generala - komodora (OF6), najmanje jednu godinu i ima završeno usavršavanje operativno-strategijskog nivoa ili zvanje doktora nauka, u oblasti specijalnosti koja mu je određena.
Oficir koji ima VI nivo kvalifikacije obrazovanja, kao i oficir koji je završio vojnu školu za oficire u trajanju do tri godine, može biti unaprijeđen najviše do čina kapetana - poručnika bojnog broda (OF2).
Oficir koji je završio vojnu školu za oficire u trajanju do tri godine i ima VI nivo kvalifikacije obrazovanja, unapređuje se kao oficir koji ima VII1 nivo kvalifikacije obrazovanja.
Vođenje krivičnog ili disciplinskog postupka kao smetnja za unapređivanje
Član 85
Smatraće se da nije postojala smetnja za unapređivanje profesionalnog vojnog lica u viši čin, u smislu člana 84 stav 1 tačka 2 ovog zakona, ako se u krivičnom postupku ili postupku po vanrednim pravnim ljekovima:
1) obustavi krivični postupak;
2) donese oslobađajuća presuda;
3) odbije optužba, ali ne zbog nenadležnosti suda;
4) izrekne blaža kazna od kazne iz člana 84 stav 1 tačka 2 ovog zakona.
Smatraće se da nije postojala smetnja za unapređivanje profesionalnog vojnog lica u viši čin, u smislu člana 84 stav 1 tačka 3 ovog zakona, ako se u postupku za utvrđivanje disciplinske odgovornosti za disciplinski prestup:
1) obustavi disciplinski postupak;
2) utvrdi da profesionalno vojno lice nije učinilo disciplinski prestup.
Vrijeme potrebno za unapređivanje
Član 86
Vremenom potrebnim za unapređivanje u viši čin iz člana 84 stav 1 tačka 5 ovog zakona smatra se:
1) za oficire u činu:
- potporučnika - poručnika korvete (OF1) - dvije godine,
- poručnika - poručnika fregate (OF1) - četiri godine,
- kapetana - poručnika bojnog broda (OF2) - četiri godine,
- majora - kapetana korvete (OF3) - četiri godine,
- potpukovnika - kapetana fregate (OF4) - četiri godine,
- pukovnika - kapetana bojnog broda (OF5) - četiri godine,
- brigadnog generala - komodora (OF6) - tri godine,
- general-majora - kontraadmirala (OF7) - tri godine,
- general-potpukovnika - viceadmirala (OF8) - tri godine;
2) za podoficire - četiri godine.
Izuzetno od stava 1 tačka 1 alineja 1 ovog člana, potporučniku - poručniku korvete (OF1), koji je završio vojnu akademiju, odnosno ima VII1 nivo kvalifikacije obrazovanja u trajanju od pet ili više godina, vrijeme provedeno u činu je jedna godina. Podoficiru i oficiru koji je u vremenu potrebnom za unapređivanje ocijenjen ocjenama "odličan", vrijeme potrebno za unapređivanje skraćuje se za jednu godinu.
Podoficiru i oficiru koji je u vremenu potrebnom za unaprjeđivanje ocijenjen ocjenom "zadovoljava", vrijeme potrebno za unapređivanje produžava se za jednu godinu.
Redovno unapređivanje
Član 87
Izbor oficira, odnosno podoficira za redovno unapređivanje vrši se jednom godišnje na osnovu uslova propisanih ovim zakonom, Plana unapređivanja vojnih lica i kriterijuma koji se odnose na: stručne i radne kvalitete, uzimajući naročito u obzir ocjene iz člana 125 ovog zakona, nivo obrazovanja i usavršavanja, mišljenje pretpostavljenih, radno iskustvo, karijerne planove razvoja i druge podatke, u skladu sa metodologijom za sprovođenje postupka redovnog unapređivanja oficira, odnosno podoficira koju donosi Ministarstvo.
Izbor oficira i podoficira za redovno unapređivanje vrši komisija koju obrazuje ministar.
Način izbora oficira, odnosno podoficira za redovno unapređivanje propisuje Ministarstvo.
Vanredno unapređivanje
Član 88
Oficir, odnosno podoficir može se vanredno unaprijediti u neposredno viši čin, ako ispunjava uslove iz člana 84 stav 1 tač. 1 do 4 ovog zakona i ako u izvršavanju misija i zadataka Vojske učini djelo od:
1) posebnog značaja za zaštitu života i zdravlja ljudi; ili
2) posebnog značaja za zaštitu prirodnih i drugih dobara; ili
3) postigne vanredne rezultate; ili
4) pokaže izuzetnu sposobnost u radu.
Postupak za vanredno unapređivanje lica iz stava 1 ovog člana pokreće načelnik Generalštaba.
Način vanrednog unapređivanja iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.
Privremeno određivanje čina
Član 89
Profesionalnom vojnom licu za potrebe vršenja dužnosti u međunarodnim snagama može se privremeno odrediti neposredno viši čin.
Unapređivanje lica u rezervnom sastavu Vojske
Član 90
Lice u rezervnom sastavu Vojske može se unaprijediti ako ispunjava uslove iz člana 84 stav 1 tač. 1a, 2, 3, 4, 5 i 7.
Način unapređivanja lica u rezervnom sastavu Vojske propisuje Ministarstvo.
IX. SPECIJALNOST VOJNIH I CIVILNIH LICA
Specijalnost vojnog lica
Član 91
Specijalnost vojnog lica može biti lična ili formacijska.
Lična specijalnost vojnog lica je posebna vještina ili sposobnost za vršenje dužnosti, koja mu se određuje u okviru roda ili službe kojoj pripada.
Specijalnost iz stava 2 ovog člana može biti osnovna ili dopunska.
Osnovna specijalnost vojnog lica određuje se na osnovu završene obuke i stečenog nivoa obrazovanja.
Vojnom licu kome je određena osnovna specijalnost, određuje se dopunska specijalnost ako je u toku službe u Vojsci stekao viši nivo obrazovanja od nivoa obrazovanja koji je imao ili je završio usavršavanje komandno-štabnog, odnosno operativno-strategijskog nivoa, odnosno drugu obuku ili usavršavanje.
Vojno lice može se postaviti na formacijsko mjesto druge specijalnosti, u okviru roda, odnosno službe kojoj pripada.
Formacijska specijalnost iz stava 1 ovog člana je specijalnost koja se utvrđuje formacijom iz člana 29 st. 1 i 2 ovog zakona, kao jedan od uslova za vršenje dužnosti na određenom formacijskom mjestu.
Vojno lice može se postaviti i na formacijsko mjesto za koje je formacijom iz člana 29 st. 1 i 2 ovog zakona utvrđena opšta formacijska specijalnost, bez obzira na ličnu specijalnost koja mu je određena.
Specijalnost civilnih lica
Član 92
Na specijalnost civilnih lica primjenjuju se odredbe člana 91 ovog zakona.
Određivanje specijalnosti
Član 93
Specijalnosti iz čl. 91 i 92 ovog zakona određuju se u skladu sa smjernicama koje donosi Ministarstvo.
X. STANjA U SLUŽBI U VOJSCI I RASPOREĐIVANjE CIVILNIH LICA
Vrste stanja
Član 94
Profesionalno vojno lice u službi u Vojsci može biti:
1) na dužnosti;
2) razriješeno od dužnosti zbog:
- potreba službe,
- isteka mandata,
- upućivanja na obrazovanje ili usavršavanje,
- korišćenja roditeljskog odsustva,
- zdravstvenih razloga;
3) na raspolaganju;
4) udaljeno od dužnosti.
Postavljenje i imenovanje na dužnost
Član 95
Profesionalno vojno lice je na dužnosti, u smislu člana 94 stav 1 tačka 1 ovog zakona, ako je postavljeno na formacijsko mjesto ili je imenovano za vojno diplomatskog predstavnika.
Kriterijumi za postavljenje
Član 96
Profesionalno vojno lice postavlja se na odgovarajuće formacijsko mjesto, u skladu sa potrebama službe, u zavisnosti od:
1) specijalnosti;
2) čina;
3) posebnih znanja, sposobnosti i uslova utvrđenih za formacijsko mjesto;
4) ocjene tog lica iz člana 125 ovog zakona.
Profesionalno vojno lice iz stava 1 ovog člana za koje ne postoje bezbjednosne smetnje iz člana 47 stav 1 tačka 10 ovog zakona postavlja se na formacijsko mjesto.
Postavljenje po prijemu u službu
Član 97
Lica iz člana 49 st. 4 i 6 ovog zakona, postavljaju se na odgovarajuće formacijsko mjesto, u skladu sa ovim zakonom.
Postavljenje na formacijsko mjesto svog ili neposredno višeg čina
Član 98
Profesionalno vojno lice postavlja se na formacijsko mjesto svog čina ili neposredno višeg čina.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, profesionalno vojno lice može se postaviti na formacijsko mjesto za koje je formacijom iz člana 29 st. 1 i 2 ovog zakona određen čin koji je za dva čina viši od čina koji ima, najduže dvije godine.
Postavljenje na formacijsko mjesto nižeg čina
Član 99
Izuzetno od člana 98 stav 1 ovog zakona, profesionalno vojno lice postavlja se na formacijsko mjesto neposredno nižeg čina od čina koji ima:
1) zbog ukidanja formacijskog mjesta ili izmjene formacijskog čina u strukturi formacijskog mjesta na koje je postavljeno, a ne postoji mogućnost postavljenja na formacijsko mjesto čina koji ima;
2) na lični zahtjev;
3) kad je stavljeno na raspolaganje ili udaljeno od dužnosti, a po prestanku razloga za stavljanje na raspolaganje ili udaljenje od dužnosti ne postoji mogućnost postavljenja na formacijsko mjesto u smislu člana 98 stav 1 ovog zakona;
4) kad se pojedina formacijska mjesta ne mogu popuniti, a potrebe službe to nalažu;
5) kad vojno-ljekarska komisija predloži promjenu formacijskog mjesta, a ne postoji mogućnost za postavljenje na drugo odgovarajuće formacijsko mjesto.
U slučajevima iz stava 1 tač. 1, 3, 4 i 5 ovog člana, profesionalno vojno lice može biti postavljeno na formacijsko mjesto nižeg čina od čina koji ima najduže dvije godine.
U slučaju iz stava 1 tač. 1, 3, 4 i 5 ovog člana, profesionalnom vojnom licu pripada osnovna zarada prema položajnoj grupi koju je ostvario na prethodnom formacijskom mjestu, ako je to za njega povoljnije, a vrijeme provedeno na formacijskom mjestu neposredno nižeg čina od čina koji ima, računa se kao vrijeme provedeno na prethodnom formacijskom mjestu, odnosno smatra se da je postavljen na prethodno formacijsko mjesto, kao uslov za unapređivanje u viši čin.
Postavljenje u drugo mjesto službovanja
Član 100
Profesionalno vojno lice može, zbog potreba službe, biti postavljeno na formacijsko mjesto u drugo mjesto službovanja, u skladu sa ovim zakonom.
Za postavljenje iz stava 1 ovog člana nije potreban pristanak profesionalnog vojnog lica.
Postavljenje u posebnim slučajevima
Član 101
Profesionalno vojno lice može biti postavljeno na drugo formacijsko mjesto kad vojno-ljekarska komisija utvrdi da bi, zbog njegovog zdravstvenog stanja, rad na ranijem formacijskom mjestu bio štetan po njegovo zdravlje.
Postavljenje po završetku obrazovanja ili usavršavanja
Član 102
Po završetku obrazovanja ili usavršavanja iz člana 117 stav 1 ovog zakona, profesionalno vojno lice postavlja se na odgovarajuće formacijsko mjesto ili na drugo formacijsko mjesto u skladu sa ovim zakonom.
Vršilac dužnosti
Član 103
Umjesto profesionalnog vojnog lica, koje je privremeno spriječeno da vrši dužnost duže od mjesec dana, određuje se vršilac dužnosti.
Na formacijsko mjesto oficira za vršioca dužnosti određuje se oficir, a na formacijsko mjesto podoficira određuje se podoficir.
Vršilac dužnosti može se odrediti i na upražnjeno formacijsko mjesto.
Profesionalno vojno lice određuje se za vršioca dužnosti u skladu sa kriterijumima za postavljenje iz člana 96 ovog zakona.
Vršenje dužnosti u smislu st. 1 i 3 ovog člana, može trajati najduže 18 mjeseci od dana stupanja na dužnost.
Vršiocu dužnosti vrijeme provedeno na dužnosti iz stava 5 ovog člana, računa se kao vrijeme provedeno na formacijskom mjestu, ako je to uslov za unapređivanje.
Vršilac dužnosti zadržava prava ranijeg formacijskog mjesta, ako je to za njega povoljnije.
Izuzetno od st. 2 i 4 ovog člana, na formacijsko mjesto komandira voda, za vršioca dužnosti može se odrediti i podoficir iako ne ispunjava uslove za postavljenje iz člana 96 ovog zakona, što se u svakom pojedinačnom slučaju posebno obrazlaže.
Pretpostavljeni ne može biti određen za vršioca dužnosti na formacijsko mjesto svog potčinjenog.
Privremeno upućivanje
Član 104
Ministar, na predlog načelnika Generalštaba može, zbog potreba službe, privremeno uputiti lice u službi u Vojsci na rad u drugu organizacionu jedinicu Generalštaba, komandu ili jedinicu Vojske i Ministarstvu na period do šest mjeseci.
Protiv akta iz stava 1 ovog člana može se izjaviti žalba Komisiji za žalbe, u skladu sa zakonom kojim se uređuju prava i obaveze državnih službenika i namještenika.
Žalba iz stava 2 ovog člana ne odlaže izvršenje.
Imenovanje na dužnost
Član 105
Profesionalno vojno lice imenuje se na dužnost vojno diplomatskog predstavnika, u skladu sa zakonom.
Vrijeme trajanja komandne dužnosti
Član 106
Profesionalno vojno lice može da obavlja istu komandnu dužnost najduže pet godina.
Izuzetno, zbog potreba službe, trajanje dužnosti iz stava 1 ovog člana može se produžiti za još jednu godinu.
Razrješenje zbog potreba službe
Član 107
Oficir i podoficir, može se, zbog potreba službe razriješiti od dužnosti formacijskog mjesta na koje je postavljen, odnosno imenovan.
Oficir i podoficir iz stava 1 ovog člana mora se postaviti na odgovarajuće formacijsko mjesto u roku od šest mjeseci od dana razrješenja od dužnosti.
Za vrijeme razrješenja od dužnosti iz stava 1 ovog člana oficir i podoficir imaju prava koja su imali na formacijskom mjestu sa kojeg su razriješeni i dužni su da vrše poslove koje im odredi načelnik Generalštaba.
Razrješenje zbog isteka mandata
Član 108
Profesionalno vojno lice razrješava se od dužnosti zbog isteka mandata na koji je imenovano.
Lice iz stava 1 ovog člana, do postavljenja na drugo formacijsko mjesto, ostvaruje prava koje je imalo na formacijskom mjestu na koje je bilo postavljeno prije imenovanja.
Razrješenje od dužnosti zbog obrazovanja i usavršavanja profesionalnog vojnog lica
Član 109
Profesionalno vojno lice koje je upućeno na obrazovanje ili usavršavanje razrješava se dužnosti, ako obrazovanje ili usavršavanje traje duže od jedne godine.
Profesionalno vojno lice koje je upućeno na obrazovanje ili usavršavanje radi promjene specijalnosti razrješava se dužnosti, bez obzira na trajanje obrazovanja ili usavršavanja.
Profesionalnom vojnom licu vrijeme provedeno na obrazovanju ili usavršavanju računa se u vrijeme provedeno u službi u Vojsci sa pravima koja proizilaze iz čina koji ima i dužnosti sa koje je upućeno na obrazovanje ili usavršavanje, osim prava na staž osiguranja sa uvećanim trajanjem i unapređuje se pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.
Razrješenje od dužnosti zbog zdravstvenih razloga
Član 110
Profesionalno vojno lice koje je iz zdravstvenih razloga spriječeno da obavlja službu u Vojsci duže od šest mjeseci razrješava se od dužnosti.
Profesionalno vojno lice iz stava 1 ovog člana, zadržava prava prema činu koji ima i dužnosti sa koje je razriješeno.
Razrješenje od dužnosti zbog korišćenja roditeljskog odsustva
Član 111
Profesionalno vojno lice koje koristi pravo na roditeljsko odsustvo, razrješava se od dužnosti.
Profesionalno vojno lice iz stava 1 ovog člana, zadržava prava prema činu koji ima i dužnosti sa koje je razriješeno.
Raspolaganje
Član 112
Profesionalno vojno lice stavlja se na raspolaganje, ako:
1) poslije ukidanja formacijskog mjesta na koje je postavljeno ne može biti postavljeno na drugo formacijsko mjesto;
2) po prestanku razloga zbog kojih je udaljeno od dužnosti ne može biti postavljeno na drugo formacijsko mjesto;
3) po prestanku razloga iz člana 110 ovog zakona ne može biti postavljeno na formacijsko mjesto.
Profesionalno vojno lice stavljeno na raspolaganje u skladu sa stavom 1 ovog člana ima za to vrijeme prava prema svom činu, napreduje pod uslovima propisanim ovim zakonom i dužno je da vrši poslove koje mu odredi pretpostavljeni.
Profesionalno vojno lice može biti na raspolaganju najduže jednu godinu u neprekidnom trajanju.
Profesionalno vojno lice koje je prije stavljanja na raspolaganje radilo ili imalo pravo da radi polovinu radnog vremena zbog njege djeteta sa težim smetnjama u razvoju ili je samohrani roditelj sa djetetom do sedam godina života ili je roditelj djeteta sa teškim invaliditetom, može biti na raspolaganju najduže godinu dana u neprekidnom trajanju.
Za vrijeme raspolaganja profesionalno vojno lice ima pravo na zaradu koju je ostvarilo u mjesecu koji prethodi mjesecu u kojem je stavljeno na raspolaganje.
Profesionalno vojno lice, kome prestane služba istekom roka iz stava 3 ovog člana, ima pravo na otpremninu u visini od dvanaestostrukog iznosa bruto zarade koju je ostvarilo u mjesecu koji prethodi mjesecu u kojem mu prestaje služba.
Udaljenje od dužnosti
Član 113
Lice u službi u Vojsci udaljava se od dužnosti:
1) za vrijeme dok se nalazi u pritvoru;
2) za vrijeme izdržavanja kazne zatvora;
3) ako je zatečeno u vršenju disciplinskog prestupa ili ako je protiv njega pokrenut krivični postupak ili postupak zbog disciplinskog prestupa, ako bi njegovo prisustvo na dužnosti bilo štetno po interese službe.
Vrijeme udaljenja od dužnosti ne računa se u vrijeme za unapređivanje, osim ako se utvrdi da nije postojao razlog za udaljenje.
Žalba na rješenje o udaljenju od dužnosti ne odlaže njegovo izvršenje.
U slučaju iz stava 1 tačka 3 ovog člana, lice u službi u Vojsci za vrijeme udaljenja od dužnosti ne može dolaziti na posao.
Kriterijumi za raspoređivanje civilnih lica
Član 114
Civilno lice, kad to potrebe službe zahtijevaju, raspoređuje se na odgovarajuće radno mjesto, u zavisnosti od:
1) specijalnosti;
2) posebnih znanja, sposobnosti i uslova utvrđenih za radno mjesto;
3) ocjene tog lica iz člana 125 ovog zakona.
Civilno lice koje ispunjava kriterijume iz stava 1 ovog člana raspoređuje se na formacijsko mjesto ako ne postoje bezbjednosne smetnje iz člana 47 stav 1 tačka 10 ovog zakona.
Pravo na izjašnjavanje
Član 115
Prije donošenja odluke, odnosno rješenja o stanjima u službi i prestanku službe, licu u službi u Vojsci mora se omogućiti da se izjasni o činjenicama i okolnostima koje su od značaja za donošenje odluke, odnosno rješenja, osim o rezultatima ispitnog postupka.
Odluke o unapređivanju, postavljenju, razrješenju i privremenom upućivanju
Član 116
Odluke o unapređivanju, postavljenju, razrješenju i privremenom upućivanju lica u službu u Vojsci sadrže skraćeno obrazloženje.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, odluke o unapređivanju, postavljenju i razrješenju lica u službi u Vojsci koje donosi Savjet ne obrazlažu se.
XI. OBRAZOVANjE, USAVRŠAVANjE, STIPENDIRANjE I KARIJERNI RAZVOJ
Izbor lica u službi u Vojsci za obrazovanje ili usavršavanje
Član 117
Obrazovanje ili usavršavanje lica u službi u Vojsci sprovodi se na obrazovnim i drugim institucijama u zemlji i inostranstvu, u skladu sa potrebama službe i obezbijeđenim finansijskim sredstvima.
Na obrazovanje ili usavršavanje može se uputiti lice u službi u Vojsci koje ispunjava uslove u pogledu čina, dužnosti koju obavlja, odgovarajućeg znanja stranog jezika i ako je završilo prethodne nivoe vojnog usavršavanja i druge uslove koje zahtijeva institucija na kojoj se sprovodi obrazovanje ili usavršavanje.
Izbor lica u službi u Vojsci za obrazovanje ili usavršavanje vrši se putem internog oglasa koji objavljuje Ministarstvo i koji sadrži: naziv organizatora obrazovanja ili usavršavanja, mjesto, vrstu, uslove i vrijeme trajanja obrazovanja ili usavršavanja, broj lica u službi u Vojsci koja se upućuju na obrazovanje ili usavršavanje, adresu, rok i način podnošenja prijave na oglas i dokaze koje kandidat mora da priloži uz prijavu.
Interni oglas iz stava 3 ovog člana sprovodi komisija koju obrazuje ministar.
Lica koja ispunjavaju uslove internog oglasa iz stava 3 ovog člana upućuju se na provjeru znanja, odnosno sposobnosti u skladu sa metodologijom za sprovođenje postupka izbora kandidata za obrazovanje ili usavršavanje koju donosi Ministarstvo.
Nakon sprovedene provjere iz stava 5 ovog člana komisija iz stava 4 ovog člana sačinjava rang listu kandidata za obrazovanje ili usavršavanje koju dostavlja ministru.
Odluku o izboru lica u službi u Vojsci za obrazovanje ili usavršavanje ministar donosi u roku od 15 dana od dana dostavljanja rang liste iz stava 6 ovog člana.
O odluci iz stava 7 ovog člana svi kandidati se obavještavaju pisanim putem, u roku od 15 dana od dana donošenja odluke.
Izuzetno od stava 3 ovog člana, kad to potrebe službe zahtijevaju, lice u službi u Vojsci koje ispunjava uslove u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti i uslove iz stava 2 ovog člana, može se po odobrenju ministra, a na predlog rukovodioca organizacione jedinice Ministarstva ili načelnika Generalštaba Vojske uputiti na obrazovanje, odnosno usavršavanje i bez sprovođenja postupka internog oglašavanja.
Ugovor o obrazovanju ili usavršavanju
Član 117a
Prava i obaveze lica u službi u Vojsci koje se upućuje na obrazovanje ili usavršavanje koje traje najmanje šest mjeseci uređuju se ugovorom koji zaključuje ministar ili lice koje on ovlasti i lice koje se upućuje na obrazovanje ili usavršavanje.
Obaveze po završetku obrazovanja ili usavršavanja
Član 118
Lice u službi u Vojsci koje je upućeno na obrazovanje ili usavršavanje dužno je da u službi u Vojsci provede dvostruko više vremena od vremena trajanja obrazovanja ili usavršavanja, ako ugovorom nije drukčije određeno.
U slučaju da lice u službi u Vojsci ne provede u službi u Vojsci vrijeme iz stava 1 ovog člana, obavezno je da nadoknadi troškove obrazovanja, odnosno usavršavanja i druge troškove nastale tokom obrazovanja, odnosno usavršavanja u skladu sa ugovorom.
Izbor lica za stipendiranje
Član 119
Ministarstvo, na osnovu javnog oglasa može stipendirati državljane Crne Gore koji su upisali ili pohađaju osnovne studije i koji nijesu u službi u Vojsci, zbog potreba prijema u službu u Vojsci.
Za stipendistu može biti izabrano lice iz stava 1 ovog člana koje ispunjava uslove iz člana 47 stav 1 ovog zakona, uslove u pogledu godina života i uspjeha, odnosno prosječne ocjene tokom obrazovanja.
Javni oglas iz stava 1 ovog člana sprovodi komisija koju obrazuje ministar.
Komisija iz stava 3 ovog člana utvrđuje ispunjenost uslova iz stava 2 ovog člana i, u skladu sa metodologijom za sprovođenje postupka izbora stipendiste koju donosi Ministarstvo, sačinjava rang listu kandidata za stipendiste koju dostavlja ministru.
Odluku o izboru stipendiste ministar donosi u roku od 15 dana od dana dostavljanja rang liste iz stava 4 ovog člana.
O odluci iz stava 5 ovog člana svi kandidati se obavještavaju pisanim putem, u roku od 15 dana od dana donošenja odluke.
Prava i obaveze stipendiste uređuju se ugovorom koji zaključuje sa ministrom ili licem koje ministar ovlasti.
Stipendista za koga se u toku obrazovanja utvrdi da ne ispunjava uslove u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti za službu u Vojsci neće biti primljen u službu u Vojsci i nije obavezan da nadoknadi troškove obrazovanja.
Sadržaj i način objavljivanja javnog oglasa iz stava 1 ovog člana, bliže uslove iz stava 2 ovog člana i visinu iznosa stipendije propisuje Ministarstvo.
Obaveze po završetku vojne akademije ili stipendiranja
Član 120
Kadet, odnosno stipendista koji je završio obrazovanje za koje mu je dodijeljena stipendija, dužan je da provede u službi u Vojsci dvostruko više vremena od vremena trajanja obrazovanja ili stipendiranja.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, kadet koji završi vazduhoplovnu vojnu akademiju, dužan je da kao pilot provede u vojnoj službi dvije godine duže od lica iz stava 1 ovog člana, ako ugovorom nije drukčije određeno.
Kadet, odnosno stipendista obavezan je da Ministarstvu nadoknadi školarinu i druge troškove u skladu sa ugovorom ako:
- svojom krivicom ne završi vojnu akademiju, odnosno obrazovanje za koje mu je dodijeljena stipendija;
- ne bude primljen u službu u Vojsci zbog neispunjavanja uslova iz člana 47 stav 1 tač. 1, 4 i 6 do 10 ovog zakona;
- ne provede u službi u Vojsci vrijeme iz st. 1 i 2 ovog člana.
Karijerni razvoj profesionalnog vojnog lica
Član 121
Karijerni razvoj profesionalnog vojnog lica je proces postupnog sticanja znanja, vještina i sposobnosti koje predstavljaju osnov za postavljenje na odgovarajuće formacijsko mjesto, odnosno dužnost, na druge ili više dužnosti i unapređivanje u viši čin.
Karijerni razvoj lica iz stava 1 ovog člana, planira, organizuje i sprovodi Ministarstvo, na osnovu: ocjene iz člana 125 ovog zakona, čina, obrazovanja, usavršavanja, vremena provedenog u službi, godina života, kao i drugih okolnosti od značaja za vršenje službe u Vojsci.
Način sprovođenja karijernog razvoja profesionalnog vojnog lica, propisuje Ministarstvo.
XII. OCJENjIVANjE, NAGRAĐIVANjE, ODLIKOVANjA I DRUGA PRIZNANjA
Opšti principi
Član 122
Lice u službi u Vojsci ocjenjuje se radi utvrđivanja rezultata rada u službi, odlučivanja o njegovom profesionalnom i karijernom razvoju, podsticanja na stručno usavršavanje i veće motivacije za vršenje dužnosti.
Ocjenjivanje lica u službi u Vojsci vrši se objektivno, transparentno i nepristrasno.
Kriterijumi za ocjenjivanje profesionalnog vojnog lica
Član 123
Kriterijumi za ocjenjivanje profesionalnog vojnog lica su:
1) vojno-stručna osposobljenost;
2) ostvareni rezultati u radu;
3) samostalnost i kreativnost u radu;
4) sposobnost komandovanja, odnosno rukovođenja;
5) odnos prema potčinjenim, odnosno pretpostavljenim;
6) fizička sposobnost.
Po kriterijumu iz stava 1 tačka 4 ovog člana ocjenjuje se samo profesionalno vojno lice koje vrši komandnu dužnost, odnosno rukovodi organizacionom jedinicom u Ministarstvu ili Vojsci.
Profesionalno vojno lice koje je vojno-ljekarska komisija oslobodila od provjere fizičke sposobnosti ne ocjenjuje se po kriterijumu fizička sposobnost.
Kriterijumi za ocjenjivanje civilnog lica
Član 124
Kriterijumi za ocjenjivanje civilnog lica su:
1) osposobljenost za rad na radnom mjestu;
2) ostvareni rezultati u radu;
3) samostalnost i kreativnost u radu;
4) sposobnost rukovođenja;
5) odnos prema potčinjenim, odnosno pretpostavljenim.
Po kriterijumu iz stava 1 tačka 4 ovog člana ocjenjuje se samo civilno lice koje rukovodi organizacionom jedinicom u Ministarstvu ili Vojsci.
Ocjene
Član 125
Lice u službi u Vojsci ocjenjuje se ocjenom:
- "odličan" ako ostvaruje izvanredne rezultate u radu na formacijskom, odnosno radnom mjestu na koje je postavljeno, odnosno raspoređeno, pokazuje nivo stručnosti iznad prosjeka i pokazuje izuzetnu motivaciju za rad;
- "vrlo dobar" ako ostvaruje veoma dobre rezultate u radu, kvalitet realizovanih zadataka je na zahtijevanom nivou i obezbjeđuje pouzdano vršenje poslova na formacijskom mjestu, odnosno radnom mjestu, pokazuje prosječnu stručnost i motivisanost za rad;
- "dobar" ako su rezultati koje u radu ostvaruje na minimalnom nivou, kvalitet poslova koje obavlja na formacijskom, odnosno radnom mjestu, često zahtijeva doradu i naknadne intervencije, pokazuje niži nivo stručnosti i motivacije za rad;
- "ne zadovoljava" ako ne ostvaruje minimum zahtijevanih rezultata u radu, ispoljava nezainteresovanost i neodgovorno izvršava poslove na formacijskom, odnosno radnom mjestu na koje je postavljeno, uprkos tome što neposredni rukovodilac ili starješina organa ima primjedbe na njegov rad i upozorava ga na propuste i nepravilnosti i ne pokazuje potrebnu stručnost.
Period ocjenjivanja
Član 126
Lice u službi u Vojsci ocjenjuje se jednom u dvije godine, a najkasnije u roku od mjesec dana od dana isteka perioda od dvije godine od posljednje date ocjene.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, lice u službi u Vojsci ocjenjuje se:
1) istekom roka od jedne godine od dana prijema u službu u Vojsci;
2) danom predaje dužnosti ako se postavlja, odnosno raspoređuje na drugo formacijsko, odnosno radno mjesto ili ako se razrješava od dužnosti iz člana 94 stav 1 tačka 2 ovog zakona, ako je od davanja posljednje ocjene prošlo najmanje šest mjeseci;
3) ako pretpostavljeni ili inspektor odbrane prilikom obilaska jedinice, odnosno kontrola utvrdi da je stanje u jedinici kojom komanduje nezadovoljavajuće, odnosno ako su rezultati rada na poslovima koje vrši slabi zbog njegovog nezalaganja i nemarnog ili neodgovornog odnosa prema službi;
4) danom isteka perioda od šest mjeseci od dana ocjenjivanja ocjenom "ne zadovoljava";
5) najkasnije u roku od mjesec dana od dana pravosnažnosti presude kojom je osuđen zbog krivičnog djela, odnosno od dana izvršnosti odluke kojom mu je za disciplinski prestup izrečena disciplinska kazna iz člana 161 stav 1 tač. 1 do 4 ovog zakona;
6) danom isteka perioda od šest mjeseci od dana prestanka udaljenja od dužnosti.
Lice u službi u Vojsci koje je u kalendarskoj godini vršilo dužnost manje od šest mjeseci, bez obzira na razloge, ne ocjenjuje se.
Način ocjenjivanja
Član 127
Ocjenu iz člana 125 ovog zakona daje pretpostavljeni na položaju komandira, odnosno komandanta jedinice ranga čete ili višeg ranga ili komandant broda, na predlog neposredno pretpostavljenog licu koje se ocjenjuje.
Ocjenu rada lica u službi u Vojsci koja su postavljena, odnosno raspoređena u Generalštab Vojske daje pretpostavljeni kojeg određuje načelnik Generalštaba.
Ako je pretpostavljeni iz st. 1 i 2 ovog člana koji daje ocjenu, neposredno pretpostavljeni licu koje se ocjenjuje, ocjena se daje bez predloga ocjene.
Načelnika Generalštaba ocjenjuje ministar.
Lice u službi u Vojsci koje je raspoređeno na rad u Ministarstvu, drugom organu državne uprave, državnom organu, privrednom društvu ili pravnom licu ocjenjuje načelnik Generalštaba, na predlog rukovodioca organizacione jedinice u kojoj je raspoređeno.
Mjerila u okviru kriterijuma iz člana 123 stav 1 i člana 124 stav 1 ovog zakona i način ocjenjivanja lica u službi u Vojsci propisuje Ministarstvo.
Dodjeljivanje odlikovanja
Član 128
Licu u službi u Vojsci može se dodijeliti odlikovanje u skladu sa zakonom.
Dodjeljivanje nagrada i drugih priznanja
Član 129
Licu u službi u Vojsci može se dodijeliti nagrada i drugo priznanje za naročit uspjeh postignut u službi.
Nagradu i drugo priznanje iz stava 1 ovog člana, dodjeljuje ministar, odnosno pretpostavljeni na položaju komandira čete, njemu ravnog ili višeg položaja.
Vrste nagrade i drugog priznanja iz stava 1 ovog člana i postupak njihovog dodjeljivanja licima u službi u Vojsci propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove finansija.
Jubilarna nagrada
Član 130
Licu u službi u Vojsci, za neprekidnu službu u Vojsci, može se isplatiti jubilarna nagrada, ako su obezbijeđena finansijska sredstva.
Uslove za dodjelu i visinu nagrade iz stava 1 ovog člana, propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove finansija.
XIII. ZARADE I NAKNADE
Zarade i naknade
Član 131
Lice u službi u Vojsci ostvaruje pravo na zaradu i naknadu troškova, u skladu sa zakonom kojim se uređuju zarade zaposlenih u javnom sektoru, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.
Naknada za vrijeme udaljenja od dužnosti
Član 132
Licu u službi u Vojsci, koje je udaljeno od dužnosti, isplaćuje se naknada u visini:
1) 2/3 zarade isplaćene u mjesecu prije udaljenja od dužnosti;
2) 3/4 zarade isplaćene u mjesecu prije udaljenja od dužnosti, ako izdržava porodicu.
Licu u službi u Vojsci isplaćuje se neisplaćeni dio zarade, ako je:
1) disciplinski postupak obustavljen ili je oslobođeno za disciplinski prestup;
2) pravosnažnom odlukom krivični postupak obustavljen ili je u disciplinskom postupku utvrđeno da lice u službi u Vojsci nije učinilo disciplinski prestup ili je pravosnažnom presudom suda oslobođen optužbe ili je optužba odbijena.
Naknade i školarina
Član 133
Naknadu troškova školarine za lice u službi u Vojsci koje je upućeno na obrazovanje u zemlji snosi Ministarstvo, u visini koju je odredila obrazovna ustanova na koju je to lice upućeno na obrazovanje.
Licu u službi u Vojsci koje je upućeno na usavršavanje u zemlji ili inostranstvu, odnosno upućeno u inostranstvo na obuku ili vojnu vježbu pripada naknada, čiji iznos propisuje Ministarstvo.
Naknada licu u rezervnom sastavu Vojske
Član 134
Lice u rezervnom sastavu Vojske koje čini ugovornu rezervu, kao i lice u rezervnom sastavu Vojske dok je u službi u Vojsci, ima pravo na novčanu naknadu.
Visinu naknade iz stava 1 ovog člana propisuje Vlada.
Novčana primanja kadeta
Član 135
Kadet ima pravo na novčana primanja.
Uslove, način ostvarivanja i visinu primanja iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove finansija.
XIV. RADNO VRIJEME, ODMORI I ODSUSTVA
Radno vrijeme
Član 136
Raspored, početak i završetak radnog vremena u toku dana ili za duži vremenski period, prema uslovima rada i prirodi posla jedinice i evidencija o prisutnosti na poslu, utvrđuju se propisom Ministarstva.
Rad duži od punog radnog vremena
Član 137
Ministar, na predlog načelnika Generalštaba, može uvesti rad duži od punog radnog vremena zbog vanrednih potreba službe.
Skraćeno radno vrijeme
Član 138
Lice u službi u Vojsci, koje radi na formacijskom, odnosno radnom mjestu čije se štetno dejstvo na zdravlje ne može u potpunosti otkloniti propisanim mjerama zaštite, ima pravo na radno vrijeme kraće od 40 časova u radnoj nedjelji - skraćeno radno vrijeme.
Formacijska, odnosno radna mjesta iz stava 1 ovog člana i trajanje radnog vremena na tim mjestima utvrđuje Ministarstvo.
Godišnji odmor
Član 139
Profesionalno vojno lice ima pravo na godišnji odmor.
Godišnji odmor iz stava 1 ovog člana određuje se prema dužini radnog staža, i to:
1) od jedne do deset godina - 20 radnih dana;
2) od deset do 20 godina - 25 radnih dana;
3) od 20 do 30 godina - 30 radnih dana;
4) preko 30 godina - 35 radnih dana.
Godišnji odmor iz stava 2 ovog člana uvećava se za:
- tri radna dana - profesionalnom vojnom licu koje je lice sa invaliditetom ili roditelj djeteta koje ima smetnje u razvoju;
- dva radna dana - profesionalnom vojnom licu koje je samohrani roditelj djeteta do 15 godina života.
Korišćenje godišnjeg odmora
Član 140
Lice u službi u Vojsci koristi godišnji odmor u toku kalendarske godine, u skladu sa planom korišćenja godišnjih odmora.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, godišnji odmor može da se koristi u dva dijela, na osnovu ličnog zahtjeva ili ako to potrebe službe zahtijevaju.
Ako lice iz stava 1 ovog člana godišnji odmor koristi u djelovima, prvi dio koristi bez prekida u trajanju od najmanje deset radnih dana u toku kalendarske godine, a drugi dio najkasnije do 30. juna naredne godine.
Prekid ili odlaganje korišćenja godišnjeg odmora
Član 141
Ministar može, na predlog načelnika Generalštaba, zbog vanrednih potreba službe, prekinuti ili odložiti korišćenje godišnjeg odmora licu u službi u Vojsci.
Licu u službi u Vojsci, koje zbog razloga iz stava 1 ovog člana ili drugih opravdanih razloga nije iskoristilo godišnji odmor ili dio godišnjeg odmora u skladu sa članom 140 ovog zakona, zavisno od dužine neiskorišćenog godišnjeg odmora, odnosno dijela godišnjeg odmora, pripada naknada štete u visini zarade i drugih primanja koja bi mu pripadala da je koristilo godišnji odmor, kao i naknada stvarnih troškova prouzrokovanih odlaganjem, odnosno prekidom godišnjeg odmora.
Plaćeno odsustvo
Član 142
Lice u službi u Vojsci ima pravo da odsustvuje sa rada, uz naknadu zarade (plaćeno odsustvo), tokom jedne kalendarske godine ukupno najviše do sedam radnih dana u slučajevima:
1) zaključenja braka - pet radnih dana;
2) rođenja djeteta - tri radna dana;
3) rođenja djeteta člana uže porodice - jedan radni dan;
4) selidbe - tri radna dana;
5) polaganja stručnog ispita - pet radnih dana;
6) polaganja pravosudnog ispita - pet radnih dana;
6a) smrti člana uže porodice - sedam radnih dana;
7) smrti srodnika, van uže porodice, zaključno sa trećim stepenom krvnog srodstva, odnosno sa drugim stepenom tazbinskog srodstva - dva radna dana;
8) teške bolesti člana uže porodice - sedam radnih dana;
9) njege djeteta koje ima smetnje u razvoju - tri radna dana;
10) zaštite i otklanjanja posljedica prouzrokovanih elementarnim nepogodama u domaćinstvu - tri radna dana;
11) korišćenja prevencije invalidnosti prouzrokovane povredom na radu ili profesionalnom bolešću i rekreativnog odmora u organizaciji sindikata - pet radnih dana;
12) dobrovoljnog davanja krvi - dva radna dana;
13) dobrovoljnog davanja tkiva i organa - prema ljekarskoj dokumentaciji;
14) učestvovanja u sindikalnim, kulturnim, sportskim ili drugim javnim manifestacijama od nacionalnog i međunarodnog značaja - dva radna dana.
Članovima uže porodice u smislu stava 1 tačka 6a ovog člana smatraju se bračni drug, djeca (bračna, vanbračna, usvojena i pastorčad), braća, sestre, roditelji, usvojilac i staratelj.
Plaćeno odsustvo može se koristiti isključivo u vrijeme kad se slučaj iz stava 1 ovog člana dogodio.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, plaćeno odsustvo iz stava 1 tač. tač. 6a, 7, 8, 10, 11, 12 i 13 ovog člana ostvaruje se nezavisno od broja dana koje je zaposleni u kalendarskoj godini iskoristio po drugim osnovama primjenom stava 1 ovog člana.
Plaćeno odsustvo u slučajevima iz stava 1 tač. 1, 4, 5, 6 i 14 ovog člana, ostvaruje se na osnovu pisanog zahtjeva koje lice u službi u Vojsci podnosi Ministarstvu, a u slučajevima iz stava 1 tač. 2, 3 i 6a do 13 ovog člana, lice u službi u Vojsci, u roku od osam dana, od dana prestanka korišćenja plaćenog odsustva, podnosi dokaz o opravdanosti odsustva.
Ministarstvo vodi evidenciju o ostvarivanju prava na plaćeno odsustvo, sa podacima o svakom konkretnom slučaju.
Lice u službi u Vojsci po povratku iz sastava međunarodnih snaga u inostranstvu ima pravo na plaćeno odsustvo u trajanju od dva radna dana za svaki započeti mjesec u sastavu međunarodnih snaga u inostranstvu.
Vojni pilot, odnosno vojni letač, koji vrši dužnost na vojnom vazduhoplovu, kao i vojni ronilac, koji vrši dužnost na vojnom brodu ili drugom vojnom plovnom sredstvu, ima pravo na odsustvo za oporavak u trajanju od deset radnih dana u toku jedne kalendarske godine.
Licu u službi u Vojsci može se, na predlog načelnika Generalštaba, odobriti do 30 dana neplaćenog odsustva u toku kalendarske godine.
Prekid odsustva
Član 143
Ministar može, na predlog načelnika Generalštaba, prekinuti odsustvo licu u službi u Vojsci zbog vanrednih potreba službe.
Prenošenje ovlašćenja
Član 144
Ministar može poslove odlučivanja o pravima koja se odnose na korišćenje, prekid ili odlaganje korišćenja godišnjeg odmora, kao i o pravima koja se odnose na odsustvo i prekid odsustva, prenijeti na drugo lice, u skladu sa zakonom.
XV. PRESTANAK SLUŽBE U VOJSCI
Prestanak službe
Član 145
Profesionalnom vojnom licu prestaje služba u Vojsci:
1) prestankom, odnosno gubitkom crnogorskog državljanstva;
2) istekom ugovora o službi u Vojsci;
3) utvrđivanjem nesposobnosti za rad u skladu sa propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju;
4) ako ne stupi na dužnost formacijskog mjesta na koje je postavljeno;
5) ako odbije postavljenje iz člana 99 stav 1 tač. 1, 3, 4 i 5 ovog zakona;
5a) ako odbije učešće u međunarodnim snagama u inostranstvu u koje je upućen u skladu sa zakonom kojim se uređuje upotreba jedinica Vojske u međunarodnim snagama, ako tim zakonom nije drukčije propisano;
5b) utvrđivanjem da postoje bezbjednosne smetnje iz člana 47 stav 1 tačka 10 ovog zakona, danom utvrđivanja;
5c) ako ne završi obuku iz člana 49 stav 8 ovog zakona;
6) istekom vremena raspolaganja iz člana 112 stav 3 ovog zakona;
7) ako neopravdano izostane sa službe u Vojsci pet dana uzastopno ili sedam dana sa prekidima u toku 12 mjeseci;
8) ako je dva puta ocijenjeno ocjenom "ne zadovoljava";
9) ako mu je oduzet čin;
10) ako mu je izrečena disciplinska kazna prestanka službe u Vojsci;
11) ako je pravosnažno osuđeno na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od šest mjeseci, odnosno pravosnažno osuđeno za krivično djelo protiv: ustavnog uređenja i bezbjednosti Crne Gore; čovječnosti i drugih dobara zaštićenih međunarodnim pravom; života i tijela; sloboda i prava čovjeka i građanina; polne slobode, braka i porodice, zdravlja ljudi; opšte sigurnosti ljudi i imovine; pravnog saobraćaja; službene dužnosti; pravosuđa; javnog reda i mira; časti i ugleda; Vojske; imovine i državnih organa;
12) na osnovu pisanog sporazuma;
13) na osnovu njegovog pisanog otkaza;
14) ako je u vrijeme prijema u službu u Vojsci postojala smetnja za prijem koju je profesionalno vojno lice prikrilo ili je prilikom prijema u službu prikrilo ili dalo neistinite podatke koji su od značaja za prijem u službu u Vojsci ili za određivanje čina;
15) ispunjenjem uslova iz člana 203 ovog zakona;
16) ispunjenjem uslova za sticanje prava na penziju u skladu sa propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju, kad to potrebe službe zahtijevaju, na predlog načelnika Generalštaba, odnosno rukovodećeg lica u Ministarstvu.
Prestanak službe u Vojsci profesionalnom vojnom licu po ugovoru
Član 146
Profesionalnom vojnom licu po ugovoru, pored uslova iz člana 145 stav 1 tač. 1 do 4, 5a, 5b, 5c i 7 do 14 ovog zakona, služba u Vojsci prestaje:
1) u slučaju organizacionih promjena ili ukidanja jedinice u kojoj je u službi u Vojsci po ugovoru, odnosno ukidanja formacijskog mjesta, a stanje u službi mu se ne može riješiti na drugi način;
2) u drugim slučajevima predviđenim ugovorom o službi u Vojsci.
Profesionalno vojno lice po ugovoru kome prestane služba u Vojsci bez njegove krivice, ima pravo na otpremninu u visini od:
- dvanaestostrukog iznosa bruto zarade koju je ostvarilo u mjesecu koji prethodi mjesecu u kojem mu prestaje služba - ako je u službi u Vojsci provelo najmanje deset godina neprekidno,
- petnaestostrukog iznosa bruto zarade koju je ostvarilo u mjesecu koji prethodi mjesecu u kojem mu prestaje služba - ako je u službi u Vojsci provelo najmanje 20 godina neprekidno.
Postupak za prestanak službe u Vojsci
Član 147
Postupak za prestanak službe u slučajevima iz čl. 145 i 151 ovog zakona pokreće, po službenoj dužnosti, pretpostavljeni na položaju komandanta bataljona, njemu ravnog ili višeg položaja, u roku od osam dana od dana kada je nastao razlog za prestanak službe, odnosno od dana saznanja za taj razlog, a predlog za prestanak službe licu po ugovoru, mjesec dana prije isteka ugovorenog roka.
Postupak za prestanak službe u slučajevima iz člana 145 ovog zakona, osnov je za pokretanje postupka razrješenja profesionalnog vojnog lica od dužnosti.
Razrješenje od dužnosti zbog prestanka službe
Član 148
Profesionalno vojno lice za koje je pokrenut postupak za prestanak službe u Vojsci iz člana 147 stav 1 ovog zakona, razrješava se od dužnosti formacijskog mjesta na koje je postavljeno, najkasnije danom prestanka službe.
Častan i nečastan otpust
Član 149
Profesionalnom vojnom licu se u aktu o prestanku službe naznačava da je otpušteno uz "častan otpust" ili "nečastan otpust".
Licu iz stava 1 ovog člana prestaje služba uz "nečastan otpust" zbog:
1) neopravdanog izostanka sa posla u smislu člana 145 stav 1 tačka 7 ovog zakona;
2) odbijanja postavljenja, odnosno raspoređivanja u smislu člana 145 stav 1 tač. 4 i 5 ovog zakona;
2a) odbijanja učešća u međunarodnim snagama u inostranstvu u smislu člana 145 stav 1 tačka 5a ovog zakona;
2b) utvrđivanja postojanja bezbjednosne smetnje iz člana 47 stav 1 tačka 10 ovog zakona;
3) disciplinske kazne prestanka službe, odnosno oduzimanja čina;
4) pravosnažne presude kojom je osuđeno na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od šest mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti, odnosno donošenja pravosnažne presude za krivično djelo protiv: ustavnog uređenja i bezbjednosti Crne Gore; čovječnosti i drugih dobara zaštićenih međunarodnim pravom; života i tijela; sloboda i prava čovjeka i građanina; polne slobode, braka i porodice, zdravlja ljudi; zaštite na radu; opšte sigurnosti ljudi i imovine; pravnog saobraćaja; službene dužnosti; pravosuđa; javnog reda i mira; časti i ugleda; Vojske; imovine i državnih organa;
5) prikrivanja ili davanja neistinitih podataka koji su od uticaja za prijem u službu.
Licu iz stava 1 ovog člana prestaje služba uz "častan otpust" zbog razloga iz člana 145 stav 1 tač. 1, 2, 3, 5c, 6, 8, 12, 13, 15 i 16 ovog zakona.
Posljedice otpusta
Član 150
Oficir, odnosno podoficir koji je iz službe otpušten uz "častan otpust" zadržava pravo na službeni naziv čina i nošenje vojne uniforme u svečanim prilikama.
Profesionalno vojno lice koje je iz službe otpušteno uz "nečastan otpust" nema pravo na:
1) ponovni prijem u službu u Vojsci;
2) nošenje vojne uniforme u svečanim prilikama;
3) oslovljavanje činom.
Prestanak službe u rezervnom sastavu Vojske
Član 151
Licu u rezervnom sastavu prestaje služba u rezervnom sastavu Vojske u skladu sa zakonom i ugovorom.
Propis o prestanku službe
Član 152
Način prestanka službe u Vojsci profesionalnom vojnom licu i licu u rezervnom sastavu Vojske propisuje Ministarstvo.
XVI. ODUZIMANjE ČINA
Razlozi za oduzimanje čina
Član 153
Profesionalnom vojnom licu i licu u rezervnom sastavu Vojske oduzima se čin, ako:
1) izgubi crnogorsko državljanstvo;
2) mu je izrečena disciplinska kazna "oduzimanje čina";
3) je pravosnažnom presudom osuđeno na kaznu zatvora zbog krivičnog djela protiv ustavnog uređenja i bezbjednosti Crne Gore ili zbog krivičnog djela protiv Vojske;
4) je prilikom prijema u službu ili unapređivanja, prikrilo ili dalo neistinite podatke od značaja za prijem u službu, odnosno unapređivanje.
Lice iz stava 1 ovog člana gubi prava koja su vezana za čin.
Posljedice ponovljenog postupka
Član 154
Ako u slučaju oduzimanja čina na osnovu člana 153 stav 1 tačka 2 ovog zakona, u ponovljenom postupku ili postupku poništavanja ili ukidanja disciplinski postupak bude obustavljen ili donijeto rješenje kojim se profesionalno vojno lice, odnosno rezervni oficir ili rezervni podoficir oslobađa od odgovornosti ili mu bude izrečena druga disciplinska kazna, smatraće se da mu čin nije ni bio oduzet.
XVII. DISCIPLINSKA I MATERIJALNA ODGOVORNOST
Povreda vojne discipline
Član 155
Povreda vojne discipline je svako ponašanje suprotno članu 22 ovog zakona.
Lice u službi u Vojsci koje u vršenju službe ili u vezi sa vršenjem službe povrijedi vojnu disciplinu odgovara za disciplinsku grešku ili disciplinski prestup.
Disciplinska greška je lakša povreda vojne discipline.
Disciplinski prestup je teža povreda vojne discipline.
Pored profesionalnog vojnog lica i civilnog lica, za povredu vojne discipline odgovara i kadet, vojnik na obuci i lice u rezervnom sastavu Vojske.
Disciplinska greška
Član 156
Disciplinska greška je:
1) svaka radnja ili propuštanje radnje koje predstavljaju neuredno vršenje poslova u skladu sa ovim zakonom i pravilima službe u Vojsci;
2) nedolazak na posao u određeno vrijeme i odlazak sa posla prije isteka radnog vremena;
3) neopravdani izostanak sa službe ili od dužnosti u trajanju od jednog dana u toku jedne kalendarske godine;
4) neizvještavanje pretpostavljenog o spriječenosti za dolazak u službu ili na dužnost u roku od 24 časa;
5) nošenje vojne uniforme suprotno propisima o nošenju vojne uniforme;
6) neuredan lični izgled;
7) neuljudan odnos prema potčinjenima i pretpostavljenima;
8) povreda propisa o pozdravljanju, obraćanju, predstavljanju i javljanju.
Disciplinski prestup
Član 157
Disciplinski prestup je:
1) neizvršavanje ili odbijanje izvršenja naredbi, naređenja i odluka pretpostavljenog ili neblagovremeno, nesavjesno i nemarno vršenje službe ili obaveze u službi;
2) samovoljno napuštanje jedinice, odnosno službe u Vojsci;
3) samovoljno obavljanje službe ili dužnosti u Vojsci;
4) zloupotreba službenog položaja ili prekoračenje službenog ovlašćenja;
5) nezakonita upotreba sredstava prinude ili vatrenog ili drugog oružja;
6) povreda propisa o unutrašnjoj i drugoj službi u Vojsci;
7) dolazak na posao u alkoholisanom stanju ili konzumiranje alkohola u toku službe u Vojsci ili tokom obavljanja dužnosti ili korišćenje opojnih droga u toku službe u Vojsci;
8) neovlašćena upotreba sredstava dodijeljenih ili povjerenih radi izvršavanja zadataka ili dužnosti u službi u Vojsci;
9) prisvajanje, nezakonito raspolaganje ili nanošenje štete imovini koju koristi Vojska ili drugoj imovini u vezi sa obavljanjem službe u Vojsci;
10) prikrivanje činjenica o načinu izvršenja službene radnje ili upotrebe sredstava prinude;
11) povreda propisa o tajnosti podataka i podataka o ličnosti;
12) svako javno istupanje suprotno članu 66 ovog zakona;
13) neopravdani izostanak sa službe ili s dužnosti u Vojsci u trajanju dužem od jednog dana u toku jedne kalendarske godine;
14) zloupotreba prava na privremenu spriječenost za rad;
15) falsifikovanje izvještaja ili podnošenje lažnih izvještaja;
16) falsifikovanje, uništenje ili prikrivanje službenih dokumenata, službenih knjiga ili predmeta;
17) nepreduzimanje ili nedovoljno preduzimanje propisanih, naređenih ili drugih mjera za bezbjednost lica, imovine ili povjerenih stvari;
18) svako ponašanje kojim se vrijeđa dostojanstvo lica u službi u Vojsci, a naročito seksualno zlostavljanje ili uznemiravanje ili ponašanje koje je diskriminirajuće po osnovu pola, rase, boje kože, vjeroispovijesti ili nacionalnosti ili drugog ličnog svojstva;
19) nedolično ponašanje kojim se nanosi šteta ugledu Ministarstva ili Vojsci, naročito narušavanje javnog reda i mira, posebno nepristojnim ponašanjem ili sukobljavanjem na javnom mjestu ili bilo koje drugo ponašanje koje remeti javni red i mir, bez obzira na mjesto i vrijeme događaja;
20) nepoštovanje državnih simbola;
21) prikrivanje ili neprijavljivanje počinilaca disciplinskih prestupa;
22) vršenje poslova suprotno ovom zakonu;
23) povreda propisa o zabrani političkog djelovanja, organizovanja štrajka u Vojsci ili udruživanja u međunarodne organizacije, kao i povreda propisa o sindikalnom organizovanju;
24) ponavljanje disciplinskih grešaka, činjenjem najmanje dvije disciplinske greške u toku jedne kalendarske godine;
25) svaka radnja u službi ili u vezi sa službom u Vojsci sa obilježjima krivičnog djela za koje se goni po službenoj dužnosti;
26) povreda propisa o sukobu interesa;
27) svako drugo postupanje suprotno propisima kojim se šteti ugledu Vojske.
Disciplinske sankcije
Član 158
Za povredu vojne discipline izriču se sljedeće disciplinske sankcije:
1) disciplinska mjera;
2) disciplinska kazna.
Za disciplinsku grešku izriče se disciplinska mjera, a za disciplinski prestup disciplinska kazna.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, kadetu, vojniku na obuci i rezervnom vojniku može se izreći samo disciplinska mjera.
Za jednu ili više povreda vojne discipline izvršene u sticaju izriče se jedinstvena disciplinska mjera, odnosno disciplinska kazna.
Opšta pravila za izbor vrste i mjere disciplinske sankcije
Član 159
Prilikom izbora vrste disciplinske sankcije naročito se uzima u obzir:
1) vrsta povrede vojne discipline;
2) posljedice koje je prouzrokovala povreda vojne discipline;
3) stepen krivice lica protiv kojeg se vodi postupak;
4) razlog zbog kojeg je povrijeđena vojna disciplina;
5) okolnosti pod kojima je učinjena disciplinska greška ili prestup;
6) prethodno ponašanje lica protiv kojeg se vodi postupak;
7) priroda njegove službe i dužnosti u Vojsci;
8) odnos prema oštećenom;
9) da li je povredom vojne discipline prouzrokovana šteta i visina štete;
10) druge olakšavajuće i otežavajuće okolnosti.
Disciplinske mjere
Član 160
Disciplinske mjere su:
1) opomena;
2) ukor;
3) smanjenje zarade do 30% u trajanju od jednog do tri mjeseca.
Disciplinska mjera iz stava 1 tačka 3 ovog člana ne može se izreći kadetu, vojniku na obuci i licu u rezervnom sastavu Vojske.
Disciplinske kazne
Član 161
Disciplinske kazne su:
1) nemogućnost unapređivanja u trajanju od jedne do četiri godine;
2) smanjenje zarade 30% u trajanju od četiri do 12 mjeseci;
3) smjenjivanje sa dužnosti u Vojsci uz raspored na formacijsko mjesto neposredno nižeg čina u trajanju od jedne do tri godine;
4) smjenjivanje sa komandne, odnosno rukovodne dužnosti uz zabranu imenovanja na takvu dužnost u trajanju od jedne do pet godina;
5) prestanak službe;
6) oduzimanje čina.
Disciplinska kazna iz stava 1 tačka 2 ovog člana, ne može se izreći rezervnim oficirima i rezervnim podoficirima.
Disciplinske kazne iz stava 1 tač. 2 i 5 ovog člana, mogu se izreći i civilnim licima.
Zastarijevanje pokretanja i vođenja disciplinskog postupka
Član 162
Pokretanje disciplinskog postupka zbog učinjene disciplinske greške zastarijeva u roku od tri mjeseca od dana saznanja pretpostavljenog za disciplinsku grešku i izvršioca, odnosno u roku od šest mjeseci od dana kad je povreda učinjena.
Pokretanje disciplinskog postupka zbog učinjenog disciplinskog prestupa zastarijeva u roku od šest mjeseci od dana saznanja pretpostavljenog za disciplinski prestup i izvršioca, odnosno u roku od jedne godine od dana kad je disciplinski prestup učinjen.
Pokretanje disciplinskog postupka zbog disciplinskog prestupa iz člana 157 tačka 24 ovog zakona zastarijeva u roku od šest mjeseci od kad je postala izvršna posljednja disciplinska odluka.
Vođenje disciplinskog postupka iz st. 1, 2 i 3 ovog člana zastarijeva u roku od dvije godine od dana pokretanja disciplinskog postupka.
Ako disciplinski prestup ima obilježje krivičnog djela, na apsolutno vrijeme zastarjelosti primjenjuju se odredbe Krivičnog zakonika.
Zastarijevanje izvršenja disciplinske sankcije
Član 163
Izvršenje disciplinske mjere zastarijeva u roku od dva mjeseca od dana izvršnosti disciplinske odluke.
Izvršenje disciplinske kazne zastarijeva u roku od četiri mjeseca od izvršnosti disciplinske odluke.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, izvršenje disciplinske kazne prestanak službe zastarijeva u roku od šest mjeseci od dana izvršnosti disciplinske odluke.
Zastarjelost izvršenja disciplinske kazne prekida se svakom radnjom preduzetom radi izvršenja disciplinske kazne.
Zastarjelost izvršenja disciplinske kazne nastupa u svakom slučaju kad protekne dvaput onoliko vremena koliko je propisano u st. 2 i 3 ovog člana.
Evidencija
Član 164
Ministarstvo vodi evidenciju o izrečenim disciplinskim mjerama, odnosno disciplinskim kaznama iz čl. 160 i 161 ovog zakona.
Disciplinska mjera briše se iz evidencije nakon proteka dvije godine od dana kada je disciplinska mjera izvršena.
Rok iz stava 2 ovog člana produžava se za još dvije godine ako je u međuvremenu počinjena nova povreda vojne discipline u roku od jedne godine od dana kad je disciplinska mjera izvršena.
Disciplinska kazna briše se iz evidencije nakon proteka četiri godine od dana kad je disciplinska kazna izvršena.
Rok iz stava 3 ovog člana se produžava za još četiri godine ako je u međuvremenu počinjena nova povreda vojne discipline u roku od dvije godine od dana kada je disciplinska kazna izvršena.
Brisanje disciplinske mjere, odnosno disciplinske kazne iz evidencije vrši se po službenoj dužnosti i smatra se da nije izrečena.
Primjena propisa o upravnom postupku
Član 165
- brisan -
Nadležnost i postupak za raspravljanje odgovornosti zbog disciplinske greške
Član 166
Disciplinski postupak zbog disciplinske greške pokreće i vodi:
1) komandir čete ili lice njemu ravnog ili višeg položaja za pripadnike jedinice Vojske kojom komanduje;
2) načelnik Štaba Generalštaba za neposredno potčinjene, načelnik odjeljenja u Generalštabu ili organizacionoj jedinici Generalštaba istog ranga za potčinjene u tom odjeljenju, odnosno organizacionoj jedinici;
3) načelnik Generalštaba za neposredno potčinjene.
Disciplinski postupak zbog disciplinske greške za lica u službi u Vojsci postavljena, odnosno raspoređena u Ministarstvu, državnom organu, privrednom društvu ili pravnom licu i međunarodnoj organizaciji pokreće i vodi načelnik Generalštaba.
Disciplinski postupak iz st. 1 i 2 ovog člana pokreće se rješenjem o pokretanju disciplinskog postupka.
Protiv rješenja iz stava 3 ovog člana nije dozvoljena žalba.
Izricanje disciplinskih mjera
Član 166a
Disciplinske mjere izriče:
- komandir čete ili lice njemu ravnog ili višeg položaja: opomenu, ukor ili smanjenje zarade u iznosu do 10% u trajanju od jednog mjeseca;
- načelnik Štaba Generalštaba ili odjeljenja u Generalštabu ili organizacione jedinice Generalštaba istog ranga i komandant bataljona: opomenu, ukor ili smanjenje zarade u iznosu do 20% u trajanju do dva mjeseca;
- načelnik Generalštaba: opomenu, ukor ili smanjenje zarade u iznosu do 30% u trajanju do tri mjeseca.
Disciplinske mjere iz stava 1 ovog člana za disciplinske greške lica iz člana 166 stav 2 ovog zakona izriče načelnik Generalštaba.
Izuzetno od člana 166 stav 1 ovog zakona i stava 1 ovog člana ako lice ovlašćeno za pokretanje i vođenje postupka iz člana 166 stav 1 tač. 1 i 2 ovog zakona smatra da za učinjenu disciplinsku grešku treba izreći disciplinsku mjeru za čije izricanje nije nadležan, dužan je da predmet sa obrazloženim predlogom, najkasnije u roku od tri dana, dostavi neposredno pretpostavljenom.
Ako, u slučaju iz stava 3 ovog člana, neposredno pretpostavljeni smatra da nije nadležan za izricanje disciplinske mjere, predlog iz stava 3 ovog člana dostaviće svom neposredno pretpostavljenom.
Žalba protiv odluke o izrečenoj disciplinskoj mjeri
Član 167
Protiv odluke o izrečenoj disciplinskoj mjeri, lice kome je mjera izrečena može izjaviti žalbu u roku od pet dana od dana dostavljanja odluke.
Žalba iz stava 1 ovog člana ne zadržava izvršenje disciplinske mjere.
Po žalbi iz stava 2 ovog člana rješava neposredno pretpostavljeni licu koji je izrekao disciplinsku mjeru, a ako je disciplinsku mjeru izrekao načelnik Generalštaba, rješenje po žalbi donosi ministar.
Protiv odluke iz stava 3 ovog člana, može se pokrenuti upravni spor.
Pokretanje postupka za raspravljanje disciplinske odgovornosti zbog disciplinskog prestupa
Član 168
Postupak za raspravljanje disciplinske odgovornosti zbog disciplinskog prestupa pokreće se odlukom o pokretanju disciplinskog postupka, koji donosi lice koje ovlasti ministar (u daljem tekstu: disciplinski tužilac), na predlog načelnika Generalštaba.
Protiv odluke iz stava 1 ovog člana, nije dozvoljena žalba.
Nadležnost i postupak za raspravljanje o odgovornosti za disciplinski prestup
Član 169
Disciplinski postupak zbog disciplinskog prestupa vodi vojno-disciplinska komisija koju, na predlog načelnika Generalštaba, obrazuje ministar.
Komisija iz stava 1 ovog člana predlaže odluku načelniku Generalštaba.
Načelnik Generalštaba donosi odluku o disciplinskoj odgovornosti za disciplinski prestup na osnovu odluke iz člana 168 stav 1 ovog zakona, ocjene dokaza izvedenih u toku postupka i predloga odluke iz stava 2 ovog člana.
Žalba protiv odluke o izrečenoj disciplinskoj kazni
Član 170
Protiv odluke načelnika Generalštaba o izrečenoj disciplinskoj kazni može se izjaviti žalba, u roku od osam dana od dana dostavljanja odluke.
Po žalbi iz stava 1 ovog člana, odluku donosi ministar.
Protiv odluke iz stava 2 ovog člana, može se pokrenuti upravni spor.
Disciplinska odgovornost lica u rezervnom sastavu Vojske
Član 171
Na disciplinsku odgovornost kadeta, vojnika na obuci i rezervnog vojnika shodno se primjenjuju odredbe čl. 166 i 167 ovog zakona.
Na disciplinsku odgovornost rezervnog oficira, odnosno rezervnog podoficira shodno se primjenjuju odredbe čl. 166 do 170 ovog zakona.
Propis o vojnoj disciplini
Član 172
Postupak za raspravljanje o disciplinskoj odgovornosti, izricanje disciplinskih mjera i kazni, njihovo izvršenje, sadržaj i način vođenja evidencije iz člana 164 stav 1 ovog zakona, kao i organizaciju i rad vojno-disciplinske komisije i disciplinskog tužioca propisuje Ministarstvo.
Zaštitne mjere
Član 173
Vojnom pilotu ili vojnom letaču koji vrši dužnost na vazduhoplovu, vazduhoplovno-tehničkom osoblju koje radi na vazduhoplovu, vojnom padobrancu, vojnom roniocu, vojnom osoblju mornarice koje vrši dužnosti na brodu i drugom plovnom sredstvu, vozaču vojnog motornog vozila, kao i drugom vojnom licu koje radi na poslovima opasnim po život ili imovinu ili štetnim za zdravlje, koje povrijedi pravila službe koju vrši i na taj način ugrozi bezbjednost ljudi ili imovine, u disciplinskom postupku zbog disciplinskog prestupa mogu se izreći zaštitne mjere u skladu sa ovim zakonom.
Vrste zaštitnih mjera
Član 174
Zaštitne mjere su:
1) zabrana samostalnog vršenja određene dužnosti u Vojsci u trajanju do šest mjeseci;
2) zabrana vršenja određene dužnosti u Vojsci u trajanju do šest mjeseci;
3) raspored na drugu dužnost u Vojsci u trajanju do jedne godine;
4) zabrana vršenja letačke službe u Vojsci do jedne godine;
5) privremena zabrana upravljanja vojnim motornim vozilom.
Dužnosti za vrijeme trajanja zaštitne mjere
Član 175
Za vrijeme trajanja zaštitne mjere zabrane samostalnog vršenja određene dužnosti u Vojsci, vojno lice može vršiti dužnost na koju je postavljeno samo pod neposrednom kontrolom pretpostavljenog.
Za vrijeme trajanja zaštitne mjere zabrane vršenja određene dužnosti u Vojsci, vojno lice vrši poslove koje mu odredi pretpostavljeni.
Za vrijeme trajanja zaštitne mjere rasporeda na drugu dužnost u Vojsci, vojno lice vrši dužnost na koju je raspoređeno.
Za vrijeme trajanja zaštitne mjere, vojno lice se stručno osposobljava za dužnost na kojoj se nalazilo do izricanja zaštitne mjere.
Prava za vrijeme zabrane vršenja određene dužnosti
Član 176
Vojnom licu kome je izrečena zaštitna mjera zabrane vršenja određene dužnosti u Vojsci ili rasporeda na drugu dužnost pripadaju prava koja su vezana za poslove, odnosno dužnost koju vrši.
Ublažavanje, smanjenje i zastarjelost zaštitne mjere
Član 177
Na izricanje zaštitnih mjera, njihovo ublažavanje i smanjenje, zastarjelost preduzimanja tih mjera, kao i na postupak po žalbi shodno se primjenjuju odredbe ovog zakona o odgovornosti za disciplinske greške, pri čemu se protiv drugostepene odluke, odnosno prvostepene odluke protiv koje se ne može izjaviti žalba, a kojom je izrečena zaštitna mjera, može pokrenuti upravni spor u roku od 30 dana od dana dostavljanja odluke.
Ako nađe da su prestali razlozi zbog kojih je izrečena zaštitna mjera iz člana 174 tač. 1, 2 i 3 ovog zakona, načelnik Generalštaba će obustaviti dalje izvršenje zaštitne mjere.
Materijalna odgovornost
Član 178
Lice u službi u Vojsci materijalno je odgovorno za štetu koju je tokom vršenja dužnosti ili u vezi sa dužnosti protivpravno, namjerno ili iz krajnje nepažnje prouzrokovalo državnom organu.
Država odgovara za štetu koju lice u službi u Vojsci tokom vršenja dužnosti ili u vezi dužnosti prouzrokuje trećem licu. Treće lice može tražiti naknadu štete i od lica u službi u Vojsci koje je prouzrokovalo štetu, ako je šteta učinjena namjerno.
Na materijalnu odgovornost lica u službi u Vojsci, shodno se primjenjuju propisi o državnim službenicima i namještenicima.
XVIII. PRAVO NA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU, PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE I POMOĆ
Pravo na zdravstvenu zaštitu i osiguranje
Član 179
Lice u službi u Vojsci ostvaruje prava iz zdravstvene zaštite i druga prava iz zdravstvenog osiguranja u skladu sa zakonima kojima se uređuje zdravstvena zaštita i zdravstveno osiguranje.
Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja
Član 180
Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja lice u službi u Vojsci ostvaruje u skladu sa zakonom kojim se uređuje penzijsko i invalidsko osiguranje, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, profesionalno vojno lice kome služba u Vojsci prestane zbog razloga iz člana 203 stav 2 ovog zakona ima pravo na starosnu penziju.
Starosna penzija iz stava 2 ovog člana se određuje na način propisan zakonom kojim se uređuje penzijsko i invalidsko osiguranje, s tim što se prilikom određivanja ličnog koeficijenta, ako je to povoljnije za profesionalno vojno lice, lični koeficijent utvrđuje na osnovu zarade, odnosno naknade zarade ostvarene u kalendarskoj godini koja prethodi godini ostvarivanja prava.
Kalendarska godina koja prethodi godini ostvarivanja prava iz stava 2 ovog člana je poslednja kalendarska godina u kojoj je osiguranik u svojstvu profesionalnog vojnog lica čitave godine bio u osiguranju i ostvario zaradu, odnosno naknadu zarade za svih 12 mjeseci staža osiguranja.
Iznos starosne penzije utvrđen primjenom odredbi st. 2, 3 i 4 ovog člana, uvećava se za 30%, s tim što iznos te penzije ne može biti veći od najvišeg iznosa starosne penzije utvrđene u skladu sa zakonom kojim se uređuje penzijsko i invalidsko osiguranje.
U pogledu ostvarivanja, korišćenja i usklađivanja starosne penzije za lica iz stava 2 ovog člana, primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje penzijsko i invalidsko osiguranje.
Postupak ostvarivanja prava na starosnu penziju iz stava 2 ovog člana sprovodi se kod Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja Crne Gore.
Prekid obrazovanja
Član 181
Kadet kojem je prekinuto obrazovanje zbog povrede ili bolesti koja je nastala za vrijeme obrazovanja, a zbog koje nije zdravstveno sposoban za službu u Vojsci ima pravo na novčanu pomoć za nastavak redovnog obrazovanja u istom nivou kvalifikacije obrazovanja.
Način utvrđivanja pomoći iz stava 1 ovog člana i njenu visinu propisuje Ministarstvo.
Pomoć u slučaju smrti
Član 182
U slučaju smrti lica u službi u Vojsci, njegovoj užoj porodici pripada:
1) jednokratna novčana pomoć u iznosu od 15 obračunskih vrijednosti koeficijenta za zaposlene u javnom sektoru (u daljem tekstu: vrijednost koeficijenta) koji se primjenjuje na dan kad je nastupila smrt lica u službi u Vojsci;
2) troškovi prevoza posmrtnih ostataka do mjesta sahrane;
3) putni troškovi za dva pratioca;
4) troškovi pogrebne opreme i grobnog mjesta, ako porodica poginulog, odnosno umrlog nema grobno mjesto.
U slučaju smrti lica u službi u Vojsci, njegova uža porodica ima pravo na rješavanje stambene potrebe, u skladu sa aktom Ministarstva.
U slučaju smrti člana uže porodice, licu u službi u Vojsci pripada jednokratna novčana pomoć u visini od devet obračunskih vrijednosti koeficijenta koji se primjenjuje na dan kad je nastupila smrt člana uže porodice.
Jednokratna novčana pomoć
Član 183
Lice u službi u Vojsci ima pravo na jednokratnu novčanu pomoć, ako bez njegove krivice:
1) u miru, tokom vršenja službe ili u vezi sa službom u Vojsci zadobije povredu ili oštećenje organizma zbog koje je nastupilo oštećenje organizma od najmanje 20%;
2) nastupi oštećenje organizma od najmanje 60% zbog profesionalne bolesti ili bolesti u vezi sa vršenjem službe u Vojsci, koja je nastala ili se pogoršala kao neposredna posljedica vršenja službe u Vojsci.
Stepen tjelesnog oštećenja iz stava 1 ovog člana, utvrđuje vojno-ljekarska komisija.
Postupak za ostvarivanje prava iz stava 1 tačka 2 ovog člana pokreće se zahtjevom, koji se podnosi najkasnije u roku od pet godina od dana kada je nastupilo tjelesno oštećenje organizma.
Jednokratna novčana pomoć užoj porodici
Član 184
Užoj porodici lica u službi u Vojsci koje je poginulo vršeći dužnost ili umrlo od posljedica zadobijene povrede, odnosno profesionalne bolesti ili bolesti u vezi sa vršenjem službe u Vojsci iz člana 183 stav 1 ovog zakona, pripada jednokratna novčana pomoć u visini od 24 neto zarade poginulog, odnosno umrlog lica koju je ostvarilo u mjesecu koji prethodi mjesecu u kojem je nastupila smrt i naknada pogrebnih troškova iz člana 182 stav 1 tač. 2, 3 i 4 ovog zakona.
Ostvarivanje prava na pomoć iz stava 1 ovog člana isključuje pravo na pomoć iz člana 182 stav 1 ovog zakona.
Jednokratna novčana pomoć i naknada pogrebnih troškova iz stava 1 ovog člana pripada užoj porodici lica čija je smrt nastupila prilikom odlaska ili dolaska na rad u Vojsci ili u toku postupka prijema u službu, odnosno otpuštanja sa službe u Vojsci.
Sredstva iz stava 1 ovog člana obezbjeđuju se u budžetu Crne Gore.
Postupak za dodjeljivanje jednokratne novčane pomoći i naknade pogrebnih troškova iz stava 1 ovog člana, pokreće se po službenoj dužnosti.
Postupak i bliži uslovi za ostvarivanje prava
Član 185
U postupku odlučivanja o pravu na jednokratnu novčanu pomoć iz čl. 182, 183 i 184 ovog zakona primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje upravni postupak.
Bliže uslove za ostvarivanje jednokratne novčane pomoći i naknade pogrebnih troškova iz člana 182 stav 1 tač. 2, 3 i 4, člana 183 i člana 184 stav 1 ovog zakona i njihovu visinu propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove finansija.
Nadležnost za donošenje rješenja
Član 186
O pravu iz čl. 182 i 184 ovog zakona, odlučuje ministar.
Obrazovanje bračnog druga i djece
Član 187
Bračni drug lica u službi u Vojsci, koje pogine ili umre od zadobijene povrede, odnosno profesionalne bolesti ili bolesti u vezi sa vršenjem službe u Vojsci, a ne ispunjava uslove za sticanje prava na porodičnu penziju, može biti upućen na obrazovanje radi sticanja srednjeg opšteg, odnosno stručnog obrazovanja, ako u trenutku smrti lica u službi u Vojsci nema adekvatno obrazovanje i nije u radnom odnosu. Osposobljavanje može trajati najduže četiri godine.
Djeca lica iz stava 1 ovog člana, koja su na redovnom obrazovanju, osim djece koja su u radnom odnosu, a koje je lice u službi u Vojsci izdržavalo do svoje smrti, imaju pravo na novčanu naknadu za vrijeme obrazovanja, ako ne ostvaruju stipendiju po drugom osnovu.
Zahtjev za ostvarivanje prava iz st. 1 i 2 ovog člana može se podnijeti u roku od dvije godine od dana smrti lica u službi u Vojsci.
Bliže uslove za ostvarivanje prava iz st. 1 i 2 ovog člana propisuje Ministarstvo.
XIX. VOJNA OBAVEZA
Vojna obaveza
Član 188
Vojna obaveza državljanina Crne Gore nastaje sa navršenih 18 godina života.
Vojna obaveza prestaje:
1) na kraju kalendarske godine u kojoj vojni obveznik navršava 60 godina života;
2) ako je utvrđeno da ne ispunjava uslove u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti vojnih obveznika;
3) gubitkom crnogorskog državljanstva.
Vojni obveznik
Član 189
Vojni obveznik je crnogorski državljanin koji podliježe vojnoj obavezi u smislu ovog zakona.
Vojni obveznik je dužan da se odazove pozivu Ministarstva radi vršenja vojne obaveze.
Vojni obveznik koji, zbog vjere i ubjeđenja, nije spreman da učestvuje u obavljanju vojne dužnosti koja uključuje upotrebu oružja, ima pravo na prigovor savjesti.
Priprema za odbranu
Član 190
Priprema za odbranu sprovodi se u miru, odnosno u uslovima ratnog ili vanrednog stanja.
Priprema za odbranu u miru obuhvata:
- uvođenje u evidenciju vojnih obveznika i, po potrebi, utvrđivanje ispunjenosti uslova u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti vojnih obveznika,
- dobrovoljno služenje vojnog roka,
- službu u rezervnom sastavu Vojske.
Priprema za odbranu u uslovima ratnog ili vanrednog stanja obuhvata utvrđivanje ispunjenosti uslova u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti vojnih obveznika i obuku radi sticanja neophodnih znanja za obavljanje dužnosti u uslovima ratnog ili vanrednog stanja.
Angažovanje vojnog obveznika
Član 191
- brisan -
Uvođenje u vojnu evidenciju
Član 192
Vojni obveznik uvodi se u evidenciju vojnih obveznika u kalendarskoj godini u kojoj navršava 18 godina života.
Evidenciju iz stava 1 ovog člana vodi Ministarstvo, na osnovu podataka iz matičnog registra rođenih.
Ministarstvo izdaje vojnu knjižicu licu iz člana 25 st. 4 i 6 ovog zakona i vojnom obvezniku na dobrovoljnom služenju vojnog roka.
Lice iz stava 3 ovog člana ne smije iznositi vojnu knjižicu iz Crne Gore.
Sadržaj, obrazac i način izdavanja vojne knjižice propisuje Ministarstvo.
Obuka vojnih obveznika u miru
Član 193
- brisan -
Obuka radi sticanja neophodnih znanja za obavljanje dužnosti u uslovima ratnog ili vanrednog stanja
Član 194
- brisan -
Služenje vojnog roka
Član 195
Na dobrovoljno služenje vojnog roka u trajanju do šest mjeseci može se uputiti vojni obveznik koji ispunjava sljedeće uslove, i to da:
1) nema državljanstvo druge države;
2) nije mlađi od 18 godina života, niti stariji od 25 godina života;
3) ispunjava uslove u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti vojnih obveznika;
4) nije osuđivan na bezuslovnu kaznu zatvora;
5) se protiv njega ne vodi krivični postupak za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti;
6) ne postoje bezbjednosne smetnje iz člana 47 stav 1 tačka 10 ovog zakona.
Ministarstvo raspisuje oglas za izbor lica za služenje vojnog roka, u skladu sa planom organizovanja i sprovođenja služenja vojnih rokova koji donosi Ministarstvo.
Oglas iz stava 2 ovog člana sprovodi komisija koju obrazuje ministar, u skladu sa metodologijom za sprovođenje postupka izbora lica za dobrovoljno služenje vojnog roka koju donosi Ministarstvo.
Odluku o izboru lica za dobrovoljno služenje vojnog roka iz stava 1 ovog člana donosi ministar.
Sa licem iz stava 4 ovog člana Ministarstvo zaključuje ugovor o dobrovoljnom služenju vojnog roka.
Ugovorom iz stava 5 ovog člana uređuju se prava i obaveze Ministarstva i lica koje je izabrano za dobrovoljno služenje vojnog roka.
Dobrovoljno služenje vojnog roka vrši se u skladu sa Planom i programom obuke za dobrovoljno služenje vojnog roka koje donosi Ministarstvo.
Vojni obveznik za vrijeme dobrovoljnog služenja vojnog roka ima pravo na novčanu naknadu čiju visinu određuje ministar.
Način izbora lica za dobrovoljno služenje vojnog roka i način služenja dobrovoljnog vojnog roka propisuje Ministarstvo.
Obuka u uslovima ratnog ili vanrednog stanja
Član 196
U uslovima ratnog ili vanrednog stanja Ministarstvo poziva vojne obveznike radi obuke za sticanje neophodnih znanja za obavljanje dužnosti u uslovima ratnog ili vanrednog stanja.
Obuka iz stava 1 ovog člana sprovodi se u skladu sa programom obuke vojnih obveznika koji donosi Ministarstvo.
Obaveze lica u rezervnom sastavu
Član 196a
Obaveze lica u rezervnom sastavu Vojske nastaju od dana zaključivanja ugovora o službi u ugovornoj rezervi, odnosno od dana određivanja rasporeda u jedinici Vojske i traju do kraja kalendarske godine u kojoj vojni obveznik navršava 60 godina života.
Utvrđivanje ispunjenosti uslova u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti vojnih obveznika
Član 197
Utvrđivanje ispunjenosti uslova u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti vojnih obveznika iz člana 190 stav 2 alineja 1 i stav 3 i člana 195 stav 1 tačka 3 ovog zakona vrši vojno-ljekarska komisija, odnosno, na zahtjev Ministarstva, druga zdravstvena ustanova koja u skladu sa zakonom ispunjava uslove za utvrđivanje ispunjenosti uslova u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti vojnih obveznika.
Uslove u pogledu zdravstvene i psihološke sposobnosti vojnih obveznika iz člana 190 stav 2 alineja 1 i stav 3 i člana 195 stav 1 tačka 3 ovog zakona i način utvrđivanja njihove ispunjenosti propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove zdravlja.
Sticanja svojstva vojnog lica
Član 198
- brisan -
Odlučivanje o vršenju vojne obaveze
Član 199
Rješenje o vršenju vojne obaveze donosi ministar.
Rješenje iz stava 1 ovog člana je izvršno.
Povreda na radu nastala kao posljedica izvršavanja vojne obaveze
Član 200
Povredom na radu smatra se povreda ili bolest koja nastane kao posljedica izvršavanja vojne obaveze.
Povredom na radu smatra se i povreda nastala na putu od stana ili radnog mjesta do zbornog mjesta, odnosno prilikom povratka nakon otpuštanja sa vršenja vojne obaveze.
Organ koji je organizovao aktivnost u toku koje se vojni obveznik razbolio ili povrijedio, po službenoj dužnosti ili na zahtjev vojnog obveznika, utvrđuje vrijeme i mjesto nastanka bolesti ili povrede.
Zahtjev iz stava 3 ovog člana, vojni obveznik podnosi organu koji ga je pozvao.
Putovanje vojnih obveznika u uslovima ratnog ili vanrednog stanja
Član 201
U uslovima ratnog ili vanrednog stanja, Vlada može ograničiti putovanja vojnih obveznika u inostranstvo.
XX. UPRAVLjANjE LjUDSKIM RESURSIMA
Upravljanje ljudskim resursima
Član 202
Upravljanje ljudskim resursima, u smislu ovog zakona, predstavlja jedinstvo svih mjera i aktivnosti u vezi sa planiranjem i prijemom u službu u Vojsci, profesionalnim razvojem, personalnom podrškom i odlivom kadra.
Dužina trajanja službe u Vojsci
Član 203
Profesionalnom vojnom licu služba u Vojsci traje:
1) oficiru i oficiru po ugovoru, podoficiru i podoficiru po ugovoru - do navršenih 35 godina staža osiguranja u efektivnom trajanju i navršenih 55 godina života;
2) vojniku po ugovoru do navršenih 45 godina života.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, profesionalnom vojnom licu prestaje služba u Vojsci kad to potrebe službe zahtijevaju, na predlog načelnika Generalštaba ili rukovodećeg lica u Ministarstvu, uz saglasnost ministra i ako je navršio najmanje 50 godina života i 20 godina staža osiguranja, od kojih najmanje 10 godina efektivno provedenih na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem.
Licu iz stava 1 ovog člana, služba u Vojsci može trajati najduže do 40 godina staža osiguranja i navršenih 55 godina života.
Izuzetno od st. 1 i 3 ovog člana, kad to potrebe službe zahtijevaju, ministar može, na predlog načelnika Generalštaba, odnosno rukovodećeg lica u Ministarstvu, profesionalnom vojnom licu produžiti vrijeme trajanja službe u Vojsci, a najduže do dvije godine.
Dužina trajanja službe u rezervnom sastavu Vojske
Član 204
Licu iz člana 11 ovog zakona služba u rezervnom sastavu Vojske traje do prestanka vojne obaveze.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, kad to potrebe Vojske zahtijevaju, ministar može, na predlog načelnika Generalštaba, licu u rezervnom sastavu Vojske produžiti vrijeme trajanja službe u rezervnom sastavu Vojske.
Produženje službe u ratnom ili vanrednom stanju
Član 205
U slučaju ratnog ili vanrednog stanja, ministar može profesionalnom vojnom licu produžiti vrijeme trajanja službe iz člana 203 ovog zakona.
Služba iz stava 1 ovog člana, produžava se u cilju održavanja potrebnog nivoa borbene spremnosti Vojske.
Evidencija ljudskih resursa
Član 206
Evidencija ljudskih resursa je evidencija o licima u službi u Vojsci, licima u rezervnom sastavu Vojske i kadetima.
Evidencija iz stava 1 ovog člana, obuhvata podatke i dokumente o identifikaciji i kvalifikaciji lica iz stava 1 ovog člana, njihovom obrazovanju i usavršavanju, ugovorima koji su sa njima zaključeni u skladu sa ovim zakonom, ocjene iz člana 125 ovog zakona, kao i druge podatke i dokumenta, koji su bitni za vršenje dužnosti u Vojsci.
Ministarstvo prikuplja, obrađuje i koristi lične podatke o profesionalnim vojnim licima, civilnim licima, licima u rezervnom sastavu Vojske, kadetima i građanima upisanim u vojnu evidenciju sve dok su ti podaci potrebni za odbranu zemlje.
Sadržaj i način vođenja evidencije iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.
XXI. VOJNO-POLICIJSKI POSLOVI
Vojno-policijski poslovi
Član 207
Poslove sprečavanja vršenja i otkrivanja krivičnih djela u Vojsci, pronalaženja i hvatanja učinilaca krivičnih djela u Vojsci i njihovo privođenje nadležnim organima, kontrolu i održavanje vojne discipline, obezbjeđenje određenih lica, objekata i prostora, jedinica Vojske u pokretu i za vrijeme izvršavanja zadataka i obezbjeđenje jedinica oružanih snaga stranih država prilikom prolaska ili boravka na teritoriji Crne Gore, protivterorističku i protivdiverzionu zaštitu u Vojsci, kontrolu i regulisanje saobraćaja vojnih vozila u vojnom krugu i na putevima, vrši vojna policija.
Poslove iz stava 1 ovog člana, vrše ovlašćena lica vojne policije.
U vršenju poslova iz stava 1 ovog člana, ovlašćeno lice vojne policije, primjenjuje ovlašćenja prema vojnim licima, kao i licima koja nijesu u službi u Vojsci ako ih zatekne u rejonu vojnog objekta ili prostora na kojima se nalazi jedinica Vojske ili ih u njima zatekne u vršenju krivičnog djela, ili kad vrši poslove obezbjeđenja određenih lica, objekata ili prostora ili jedinica Vojske u pokretu, odnosno za vrijeme izvršavanja zadataka.
Prilikom preduzimanja ovlašćenja prema licima iz stava 3 ovog člana, koja nijesu u službi u Vojsci, ovlašćeno lice vojne policije je dužno da bez odlaganja o tome obavijesti organ uprave nadležan za policijske poslove i preda mu lice i dokumentaciju.
Ovlašćena lica vojne policije, utvrđuje Ministarstvo.
Vojno-policijska ovlašćenja
Član 208
U cilju vršenja poslova iz člana 207 ovog zakona, ovlašćena lica vojne policije imaju ovlašćenja propisana zakonom, i to da:
1) prikupljaju i obrađuju lične i druge podatke;
2) utvrđuju identitet lica i istovjetnost predmeta;
3) pozivaju;
4) privode;
5) privremeno ograniče slobodu kretanja;
6) daju upozorenje i izdaju naređenja;
7) upotrijebe tuđe saobraćajno sredstvo ili sredstvo veze;
8) privremeno oduzmu predmete;
9) zaustave i pregledaju lica i predmete;
10) upotrijebe sredstva prinude.
Registri i zbirke podataka
Član 209
Vojna policija uspostavlja i vodi registre i zbirke o ličnim i drugim podacima koje prikupi u vršenju poslova iz svoje nadležnosti.
Registri i zbirke podataka iz stava 1 ovog člana, ne mogu da sadrže podatke o ličnosti čije prikupljanje nije u nadležnosti vojne policije.
Registri i zbirke podataka iz stava 1 ovog člana ne mogu da sadrže podatke i dokumenta koji se ne odnose na svrhu radi koje su podaci prikupljeni.
Podaci i dokumenta iz stava 1 ovog člana, uništavaju se bez odlaganja.
Sadržaj i način vođenja registara i zbirki podataka iz stava 1 ovog člana, uvid u podatke, čuvanje, brisanje i uništavanje podataka, propisuje Ministarstvo.
Utvrđivanje identiteta lica i istovjetnost predmeta
Član 210
Ovlašćeno lice vojne policije utvrđuje identitet lica:
1) koje ulazi u objekat ili prostor koji obezbjeđuje vojna policija;
2) koje treba lišiti slobode, dovesti, zadržati ili uputiti nadležnim organima;
3) od kog prijeti opasnost za lica, objekte, prostore ili jedinice koje obezbjeđuje vojna policija;
4) nad kojim se vrši pregled;
5) koje se zatekne u prostoru ili u objektu na kojem je privremeno ograničena sloboda kretanja, ako je provjera identiteta potrebna;
6) za koje je iz bezbjednosnih razloga neophodno utvrditi identitet;
7) koje bez opravdanog razloga prikuplja podatke o licu, objektu ili prostoru u kojem se nalazi ličnost koju vojna policija obezbjeđuje.
Ovlašćeno lice vojne policije je dužno da upozna lice, na njegov zahtjev, sa razlogom provjere njegovog identiteta, osim ako zakonom nije drukčije propisano.
Utvrđivanje istovjetnosti predmeta sprovodi se kad je u postupku potrebno utvrditi obilježja i svojstva predmeta kao i utvrditi odnos između lica, događaja i predmeta.
Pozivanje
Član 211
Ovlašćeno lice vojne policije može pozvati lice za koje postoji vjerovatnoća da raspolaže obavještenjima kad je to neophodno za obavljanje vojno-policijskih poslova.
U pozivu se mora navesti naziv, mjesto i adresa jedinice vojne policije, razlog, mjesto i vrijeme pozivanja.
Ako pozvano lice iz stava 1 ovog člana, dođe u prostorije vojne policije zajedno sa advokatom, mora se dopustiti advokatu da prisustvuje davanju obavještenja iz stava 1 ovog člana.
Ovlašćeno lice je dužno da lice koje se odazvalo pozivu pouči da nije dužno dati traženo obavještenje.
Ovlašćeno lice vojne policije ovlašćeno je izuzetno, da pozove lice neposredno telefonom ili drugim sredstvima elektronske komunikacije, pri čemu je dužno da saopšti razlog pozivanja, a uz njegovu saglasnost može ga i dovesti do službenih prostorija.
Na zahtjev lica koje se odazvalo pozivu, izdaće se potvrda koja sadrži razloge i objašnjenja načina pozivanja.
Privođenje
Član 212
Ovlašćeno lice vojne policije privodi:
1) lice koje ne može da dokaže svoj identitet ili se sumnja u vjerodostojnost njegove lične karte, vojne legitimacije ili druge javne isprave sa fotografijom;
2) lice koje se nije odazvalo pozivu, samo ako je u pozivu na to bilo upozoreno.
Ovlašćeno lice vojne policije je dužno da lice koje privodi, prije privođenja upozna sa razlozima privođenja i o pravu da obavijesti člana porodice ili drugo lice.
Odredbe o privođenju iz stava 1 ovog člana, ne primjenjuju se prema licu koje obavlja takve poslove koji se ne smiju prekidati sve dok mu se ne obezbijedi odgovarajuća zamjena.
Privremeno ograničenje slobode kretanja
Član 213
Ovlašćeno lice vojne policije može privremeno ograničiti pristup, kretanje ili zadržavanje u određenom objektu ili prostoru ili zadržati lice u određenom objektu ili prostoru:
1) ako postoji opasnost za život lica, objekte ili prostore koje obezbjeđuje vojna policija;
2) radi sprječavanja izvršenja krivičnog djela;
3) radi pronalaženja i hvatanja učinilaca krivičnog djela.
Privremeno ograničenje pristupa, kretanja ili zadržavanja u određenom prostoru ili objektu može trajati samo do ostvarenja cilja radi kojeg se ovlašćenje primjenjuje, a najduže 12 časova, ako posebnim zakonom nije drukčije propisano.
Zadržavanje lica u određenom prostoru ili objektu može trajati samo do ostvarenja cilja radi kojeg se ovlašćenje primjenjuje, a najduže šest časova, ako posebnim zakonom nije drukčije propisano.
Kad to dopuštaju okolnosti, ovlašćeno lice će saopštiti razloge sprovođenja radnji iz stava 1 ovog člana.
Davanje upozorenja i izdavanje naređenja
Član 214
Ovlašćeno lice vojne policije upozorava lice za koje postoji vjerovatnoća da:
1) svojim ponašanjem može dovesti u opasnost svoju bezbjednost ili bezbjednost drugog lica ili imovinu, ugroziti bezbjednost saobraćaja ili narušiti vojnu disciplinu;
2) može izvršiti, podstaći ili izazvati drugo lice da počini krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti.
Ovlašćeno lice vojne policije izdaje naređenje radi:
1) otklanjanja opasnosti za lica, objekte ili prostore koje obezbjeđuje vojna policija;
2) sprječavanja izvršenja krivičnog djela za koje se goni po službenoj dužnosti, hvatanja učinioca tog krivičnog djela, kao i pronalaženja i obezbjeđenja tragova koji mogu poslužiti kao dokaz;
3) održavanja ili uspostavljanja narušene vojne discipline;
4) sprječavanja pristupa licu, objektu ili prostoru koje obezbjeđuje, kao i pristupa i zadržavanja na prostoru ili objektu gdje to nije dozvoljeno;
5) sprječavanja nastupanja i otklanjanja posljedica opšte opasnosti;
6) u drugim slučajevima propisanim zakonom.
Upozorenja i naređenja daju se usmeno, pisano ili na drugi način (svjetlosnim ili zvučnim signalima, znakovima, rukom i na drugi način) u skladu sa pravilima službe vojne policije.
Upotreba tuđeg saobraćajnog sredstva ili sredstva veze
Član 215
Tuđe saobraćajno sredstvo, odnosno sredstvo veze može se upotrijebiti ako se na drugi način ne može izvršiti prevoz, odnosno uspostaviti veza, radi:
1) hvatanja učinioca krivičnog djela koji se neposredno goni;
2) prevoženja u najbližu zdravstvenu ustanovu povrijeđenog lica koje je žrtva krivičnog djela, saobraćajne nezgode, elementarne nepogode ili drugog nesrećnog slučaja.
U primjeni ovlašćenja iz stava 1 ovog člana, ovlašćeno lice vojne policije se obavezno legitimiše.
Vlasnik saobraćajnog sredstva ili sredstva veze ima pravo na naknadu troškova i stvarne štete prouzrokovane upotrebom tih sredstava.
Privremeno oduzimanje predmeta
Član 216
Ovlašćeno lice vojne policije u cilju sprječavanja izvršenja krivičnog djela, privremeno oduzima predmet ako:
1) okolnosti slučaja, priroda i svojstva predmeta ukazuju da je predmet namijenjen za izvršenje krivičnog djela;
2) je to neophodno radi zaštite opšte bezbjednosti;
3) je predmet moguće upotrijebiti za samopovrjeđivanje, napad, bjekstvo, skrivanje ili uništavanje dokaza da je učinjeno krivično djelo.
Ovlašćeno lice vojne policije izdaje potvrdu o privremeno oduzetim predmetima.
Potvrda iz stava 2 ovog člana, sadrži podatke o privremeno oduzetom predmetu po kojima se predmet razlikuje od drugih predmeta, kao i podatke o licu od kojeg je predmet oduzet.
Privremeno oduzeti predmet će se vratiti licu od kog je oduzet, kad prestanu razlozi za oduzimanje, ako zakonom nije drugačije propisano.
Lice kojem je privremeno oduzet predmet, poziva se da predmet preuzme u roku koji ne može biti kraći od 30 dana.
Zaustavljanje i pregled lica i predmeta
Član 217
Ovlašćeno lice vojne policije može da zaustavi i izvrši pregled lica i predmeta koje lice nosi sa sobom kad je to neophodno:
1) da se zaštite lica, objekti i prostori koje obezbjeđuje vojna policija;
2) radi pronalaska predmeta podobnih za napad ili samopovrjeđivanje.
Pregledom lica iz stava 1 ovog člana, smatra se spoljni pregled odjeće i obuće.
Pregled predmeta koje lice nosi sa sobom obuhvata pregled predmeta koji su kod lica ili u njegovoj neposrednoj blizini.
Pregled lica mora vršiti lice istog pola, osim kad je neophodan hitan pregled radi oduzimanja oružja ili predmeta podobnim za napad ili samopovrjeđivanje.
Ukoliko ovlašćeno lice vojne policije prilikom pregleda lica i predmeta utvrdi da postoje okolnosti zbog kojih je potrebno izvršiti pretres, izvršiće pretres, u skladu sa Zakonikom o krivičnom postupku.
Upotreba sredstava prinude
Član 218
Sredstva prinude, u smislu ovog zakona su:
1) fizička snaga;
2) ručni sprej sa nadražujućim dejstvom;
3) službena palica;
4) sredstva za vezivanje;
5) specijalna vozila;
6) službeni psi;
7) sredstva za zaprječavanje;
8) hemijska sredstva;
9) posebne vrste oružja i eksplozivnih sredstava;
10) vatreno oružje.
Sredstva iz stava 1 ovog člana, upotrebljavaju se kad je to neophodno radi obezbjeđenja lica, objekata i prostora, odbijanja napada i sprječavanja bjekstva ako se davanjem upozorenja ili izdavanjem naređenja ne može izvršiti službeni zadatak.
Ovlašćeno lice vojne policije će upotrijebiti sredstva prinude samo ako se na drugi način ne može izvršiti zadatak, srazmjerno opasnosti koja prijeti zakonom zaštićenom dobru i vrijednosti, odnosno težini djela koje se sprječava ili suzbija i na suzdržan način.
Ovlašćeno lice vojne policije će uvijek upotrijebiti najblaže sredstvo prinude koje garantuje uspjeh, srazmjerno razlogu upotrebe i na način kojim se službeni zadatak izvršava bez nepotrebnih štetnih posljedica.
Ovlašćeno lice vojne policije će prije upotrebe sredstva prinude na to upozoriti lice prema kome sredstvo namjerava da upotrijebi, ako je to u datoj situaciji moguće i neće dovesti u pitanje izvršenje službene radnje.
Ovlašćeno lice vojne policije prilikom upotrebe sredstava prinude dužno je da štiti ljudske živote, prouzrokuje što manje povreda i materijalne štete, kao i da obezbijedi da se pomoć povrijeđenom ili ugroženom licu što prije pruži i da njegova porodica ili drugi srodnici o tome što prije budu obaviješteni.
Izvještavanje
Član 219
Ovlašćeno lice vojne policije podnosi pisani izvještaj o upotrebi sredstava prinude pretpostavljenom što je prije moguće, a najkasnije 24 časa od upotrebe sredstava prinude.
Zakonitost upotrebe sredstava prinude ocjenjuje ministar ili lice koje on ovlasti.
Ukoliko ministar ili lice koje on ovlasti ocijeni da su sredstva prinude nezakonito upotrijebljena obavezan je da, najkasnije u roku od pet dana od dana saznanja, preduzme mjere za utvrđivanje odgovornosti ovlašćenog lica vojne policije koje je upotrijebilo, odnosno naredilo upotrebu sredstava prinude.
Donošenje propisa
Član 220
Lica, objekte i prostore iz člana 207 stav 1 ovog zakona, način njihovog obezbjeđivanja i druga pitanja od značaja za obezbjeđenja propisuje Vlada.
Način vršenja vojno-policijskih poslova
Član 221
Način vršenja vojno-policijskih poslova iz člana 207 stav 1 ovog zakona i primjena ovlašćenja u vršenju tih poslova, bliže se uređuje pravilima službe vojne policije, koje utvrđuje Ministarstvo.
Pravo na pritužbu
Član 222
Fizičko lice ima pravo da podnese pritužbu Ministarstvu na rad ovlašćenog lica vojne policije kad smatra da je ovlašćeno lice vojne policije u vršenju vojno-policijskih poslova povrijedilo neko njegovo pravo ili mu nanijelo štetu, u roku od tri mjeseca od dana kad je nastala šteta, odnosno kad je povrijeđeno neko njegovo pravo ili sloboda.
Pritužbu iz stava 1 ovog člana Ministarstvo dostavlja Generalštabu radi utvrđivanja postojanja eventualne disciplinske odgovornosti ovlašćenog lica vojne policije iz stava 1 ovog člana u skladu sa ovim zakonom.
O preduzetim radnjama u vezi sa pritužbom iz stava 1 ovog člana Ministarstvo obavještava podnosioca pritužbe pisanim putem, u roku od mjesec dana od dana prijema pritužbe.
Unutrašnja kontrola
Član 223
Kontrolu zakonitosti vršenja vojno-policijskih poslova, a naročito u pogledu poštovanja i zaštite ljudskih prava, vrši Ministarstvo.
Službena legitimacija i značka
Član 224
Ovlašćenom licu vojne policije Ministarstvo izdaje službenu legitimaciju i značku, kojim dokazuje svojstvo ovlašćenog lica vojne policije.
O izdatim legitimacijama i značkama iz stava 1 ovog člana Ministarstvo vodi evidenciju.
Oblik, sadržaj i način izdavanja službene legitimacije i značke i način vođenja evidencije iz st. 1 i 2 ovog člana, propisuje Ministarstvo.
XXII. PARLAMENTARNI NADZOR, DEMOKRATSKA I CIVILNA KONTROLA
Nadležnosti
Član 225
Demokratsku i civilnu kontrolu Vojske vrše Skupština Crne Gore, Vlada i Savjet.
Nadzor nad Vojskom vrši Skupština Crne Gore preko nadležnog radnog tijela.
Godišnji izvještaj o stanju u Vojsci ministar dostavlja na razmatranje nadležnom radnom tijelu Skupštine Crne Gore do kraja prvog kvartala naredne godine.
Na zahtjev nadležnog radnog tijela, ministar dostavlja i posebne izvještaje o stanju u Vojsci.
Ministar podnosi Savjetu izvještaj o stanju u Vojsci i izvještaj o upotrebi pripadnika Vojske Crne Gore u međunarodnim snagama, kao i posebne izvještaje na zahtjev Savjeta.
XXIII. NADZOR NAD SPROVOĐENjEM ZAKONA
Vršenje nadzora
Član 226
Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona i propisa donijetih na osnovu ovog zakona vrši Ministarstvo.
XXIV. FINANSIRANjE VOJSKE
Sredstva
Član 227
Sredstva za rad, programe i aktivnosti Vojske utvrđuju se u budžetu Crne Gore.
XXV. KAZNENE ODREDBE
Prekršaji
Član 228
Novčanom kaznom u iznosu od 150 eura do 1.500 eura kazniće se za prekršaj fizičko lice ako:
1) se ne odazove na poziv za službu u rezervnom sastavu (član 4 stav 2),
2) se bez opravdanog razloga ne odazove pozivu Ministarstva za vršenje vojne obaveze u miru (član 189 stav 2);
3) iznese vojnu knjižicu iz Crne Gore (član 192 stav 4).
XXVI. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Rok za sticanje crnogorskog državljanstva kao uslova za službu u Vojsci
Član 229
Licu u službi u Vojsci koje nema crnogorsko državljanstvo, prestaje služba u Vojsci ako ne stekne crnogorsko državljanstvo u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Mogućnost sticanja višeg nivoa kvalifikacije obrazovanja
Član 230
Oficiru koji ima završenu vojnu školu za oficire u trajanju do tri godine omogućiće se nastavak obrazovanja u Crnoj Gori do sticanja VI nivoa kvalifikacije obrazovanja.
Lice iz stava 1 ovog člana, dužno je da u roku od četiri godine od dana stupanja na snagu ovog zakona stekne VI nivo kvalifikacije obrazovanja.
Prava i obaveze lica iz stava 1 ovog člana, urediće se ugovorom između Ministarstva i tog lica.
Troškove obrazovanja iz stava 1 ovog člana, snosi Ministarstvo.
Lice iz stava 1 ovog člana koje svojom krivicom ne završi obrazovanje, dužno je da Ministarstvu naknadi nastale troškove obrazovanja.
Unapređivanje podoficira u prelaznom period
Član 231
Podoficir, koji na dan stupanja na snagu ovog zakona, ima završenu srednju vojnu školu u četvorogodišnjem trajanju, može se unaprijediti pod uslovima iz člana 84 st. 1 i 2 ovog zakona.
Okončanje započetih postupaka
Član 232
Postupak za utvrđivanje disciplinske odgovornosti iz člana 155 st. 3 i 4 ovog zakona, koji do dana stupanja na snagu ovog zakona nije pravosnažno okončan, okončaće se po Zakonu o Vojsci Crne Gore ("Službeni list CG", br. 88/09, 75/10 i 32/14).
Okončanje započetih postupaka
Član 232a
Postupak za utvrđivanje disciplinske odgovornosti iz člana 155 st. 3 i 4 ovog zakona, koji do dana stupanja na snagu ovog zakona nije pravosnažno okončan, okončaće se po Zakonu o Vojsci Crne Gore ("Službeni list CG", broj 51/17).
Primjena odredbe o pravu na starosnu penziju
Član 233
Odredbe člana 203 stav 2 i člana 180 st. 2, 3 i 4 ovog zakona primjenjuju se do 31.12.2020. godine.
Rok za donošenje podzakonskih akata
Član 234
Propisi za sprovođenje ovog zakona donijeće se u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Do donošenja propisa iz stava 1 ovog člana, primjenjivaće se propisi koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona, ukoliko nijesu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Rok za usklađivanje podzakonskih akata
Član 234a
Podzakonski akti donijeti na osnovu Zakona o Vojsci Crne Gore ("Službeni list CG", broj 51/17) uskladiće se sa ovim zakonom u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Prestanak važenja ranijeg zakona
Član 235
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o Vojsci Crne Gore ("Službeni list CG", br. 88/09, 75/10 i 32/14).
Stupanje na snagu
Član 236
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Crne Gore."
Broj: 31-6/17-1/8
EPA 208 XXVI
Podgorica, 26. jula 2017. godine
Skupština Crne Gore 26. saziva
Predsjednik,
Ivan Brajović, s.r.