Zakon o međubankarskim naknadama i posebnim pravilima poslovanja u vezi sa platnim karticama

Na osnovu člana 95 tačka 3 Ustava Crne Gore donosim

Ukaz o proglašenju Zakona o međubankarskim naknadama i posebnim pravilima poslovanja u vezi sa platnim karticama

Proglašavam​​ Zakon o međubankarskim naknadama i posebnim pravilima poslovanja u vezi sa platnim karticama, koji je donijela Skupština Crne Gore 27. saziva na Petoj sjednici Drugog redovnog (jesenjeg) zasijedanja u 2021. godini, dana 29. decembra 2021. godine.

Broj: 01-1366/2

Podgorica, 30. decembar 2021. godine

Predsjednik Crne Gore,

Milo Đukanović, s.r.

Na osnovu člana 82 tačka 2 i člana 91 stav 1 Ustava Crne Gore, Skupština Crne Gore 27. saziva, na Petoj sjednici Drugog redovnog (jesenjeg) zasijedanja u 2021. godini,​​ dana 29. decembra 2021. godine, donijela je

Zakon o međubankarskim naknadama i posebnim pravilima poslovanja u vezi sa platnim karticama

Zakon je objavljen u "Službenom listu CG", br. 145/2021 od 31.12.2021. godine, stupio je na snagu 8.1.2022, a primjenjivaće se nakon isteka dvije godine od dana njegovog stupanja na snagu.

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet

Član 1

Ovim zakonom uređuju se međubankarske naknade koje se naplaćuju prilikom izvršavanja platnih transakcija u Crnoj Gori na osnovu platnih kartica izdatih​​ potrošačima, kod kojih pružalac platnih usluga platioca i pružalac platnih usluga primaoca plaćanja imaju sjedište u Crnoj Gori, kao i posebna pravila poslovanja u vezi sa izdavanjem platnih kartica ili izvršavanjem platnih transakcija na osnovu platnih kartica.

Izuzeci

Član 2

Odredbe ovog zakona ne primjenjuju se na usluge koje se pružaju na osnovu posebnih platnih instrumenata koji se mogu koristiti samo ograničeno i ispunjavaju najmanje jedan od sljedećih uslova:

1) da platni instrumenti omogućavaju imaocu platnog instrumenta sticanje robe ili usluga isključivo u prostorijama izdavaoca ili unutar ograničene mreže pružaoca usluga u skladu sa ugovorom koji je zaključen sa izdavaocem tih instrumenata; ili

2) da se platni instrumenti mogu koristiti samo za sticanje vrlo ograničenog izbora robe ili usluga, ili

3) da platni instrumenti važe samo u Crnoj Gori i da su dostupni na zahtjev privrednog društva, preduzetnika ili subjekta javnog sektora i uređeni aktom nadležnog organa, da bi se ostvarili određeni socijalni ili fiskalni ciljevi, za sticanje određene robe ili usluga od dobavljača koji su sa izdavaocem tih instrumenata zaključili komercijalni ugovor.

Primjena drugog zakona

Član 3

Na međubankarske naknade i posebna pravila poslovanja u vezi sa pitanjima izdavanja platnih kartica, odnosno izvršavanja platnih transakcija na osnovu platnih kartica koji nijesu uređeni ovim zakonom, primjenjuju se odredbe zakona kojima se uređuje platni promet.

Upotreba rodno osjetljivog jezika

Član 4

Izrazi koji se u ovom zakonu​​ koriste za fizička lica u muškom rodu podrazumijevaju iste izraze u ženskom rodu.

Značenje izraza

Član 5

Izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:

1)​​ prihvatilac​​ je pružalac platnih usluga sa sjedištem u Crnoj Gori koji sa primaocem plaćanja ugovara prihvatanje i obradu platnih transakcija na osnovu platnih kartica radi prenosa novčanih sredstva primaocu plaćanja;

2)​​ izdavalac​​ je pružalac platnih usluga sa sjedištem u Crnoj Gori koji se ugovorom obavezuje da platiocu pruža platne usluge izdavanja platnog instrumenta za iniciranje platnih transakcija na osnovu platnih kartica i izvršavanje tih platnih transakcija;

3)​​ potrošač​​ je fizičko lice koje zaključuje ugovor o​​ platnim uslugama u svrhe koje nijesu namijenjene obavljanju njegove djelatnosti;

4)​​ transakcija debitnom karticom​​ je platna transakcija na osnovu platnih kartica, uključujući transakcije platnom karticom sa unaprijed uplaćenim sredstvima, koja nije transakcija kreditnom karticom;

5)​​ transakcija kreditnom karticom​​ je platna transakcija na osnovu platnih kartica za koju se platilac zadužuje u cjelosti ili djelimično na prethodno dogovoreni kalendarski dan, u skladu sa uslovima utvrđenim ugovorom o izdavanju kreditne kartice, bez obzira na to da li se obračunava i plaća kamata;

6)​​ poslovna kartica​​ je platna kartica izdata privrednim društvima, preduzetnicima i subjektima iz javnog sektora, koja je ograničena za upotrebu samo u poslovne svrhe, a plaćanja izvršena njenom upotrebom naplaćuju se sa računa za plaćanje tih subjekata;

7)​​ platna transakcija na osnovu platnih kartica​​ je usluga koja se zasniva na infrastrukturi i pravilima poslovanja kartične platne šeme za izvršavanje platne​​ transakcije bilo kojom karticom, telekomunikacionim, digitalnim ili informaciono-tehnološkim uređajem ili softverom, ako je njen rezultat izvršenje transakcije debitnom ili kreditnom karticom, osim transakcije na osnovu drugih platnih usluga;

8)​​ neto nadoknada​​ je ukupan neto iznos plaćanja, popusta (olakšica) ili podsticaja koje izdavalac prima od kartičnih platnih šema, prihvatioca ili drugog posrednika u vezi sa platnim transakcijama na osnovu platnih kartica ili povezanim aktivnostima;

9)​​ trgovačka naknada​​ je naknada koju primalac plaćanja plaća prihvatiocu u vezi sa platnom transakcijom na osnovu platne kartice;

10)​​ primalac plaćanja​​ je fizičko ili pravno lice koje je određeno kao primalac novčanih sredstava koja su predmet platne transakcije na osnovu platne kartice (trgovac i drugi);

11)​​ platilac​​ je fizičko ili pravno lice koje ima račun za plaćanje i koje daje saglasnost za izvršavanje naloga za plaćanje sa tog računa, odnosno za izvršavanje platne transakcije na osnovu platne kartice, a ako račun za plaćanje ne postoji platilac je fizičko ili pravno lice koje daje nalog za plaćanje;

12)​​ platna kartica​​ je vrsta platnog instrumenta koja platiocu omogućava iniciranje transakcije debitnom ili kreditnom karticom;

13)​​ kartična platna šema​​ je jedinstven skup pravila, praksi, standarda i/ili smjernica za izvršavanje platnih transakcija na osnovu platnih kartica, koja je odvojena od infrastrukture ili platnog sistema koji podržava njeno funkcionisanje i uključuje posebno tijelo koje donosi odluke, organizaciju ili subjekte koji su odgovorni​​ za funkcionisanje te šeme;

14)​​ četvorostrana kartična platna šema​​ je kartična platna šema u kojoj se platne transakcije na osnovu platnih kartica izvršavaju sa računa za plaćanje platioca na račun za plaćanje primaoca plaćanja uz posredovanje šeme, izdavaoca (na strani platioca) i prihvatioca (na strani primaoca plaćanja);

15)​​ trostrana kartična platna šema​​ je kartična platna šema u kojoj sama šema pruža usluge prihvatanja i izdavanja platne kartice, a platne transakcije na osnovu platnih kartica izvršavaju se sa računa za plaćanje platioca u korist računa za plaćanje primaoca plaćanja unutar te šeme, pri čemu se trostrana kartična platna šema, koja ovlasti druge pružaoce platnih usluga za izdavanje platnih instrumenata na osnovu platnih kartica ili prihvatanje platnih transakcija na osnovu kartica, ili oboje, ili izdaje platne instrumente na osnovu kartica sa kobrendingom (co-branding) partnerom ili preko zastupnika, smatra četvorostranom kartičnom platnom šemom;

16)​​ platni instrument​​ je personalizovani uređaj i/ili skup postupaka dogovorenih između korisnika platnih usluga i pružaoca platnih usluga koji se koriste za iniciranje naloga za plaćanje;

17)​​ platni instrument na osnovu platne kartice​​ je platni instrument, uključujući karticu, mobilni telefon, računar ili bilo koji drugi tehnološki uređaj sa odgovarajućom aplikacijom za plaćanje, koji platiocu omogućava iniciranje platne transakcije na osnovu platne kartice, a koja nije kreditni transfer ili direktno zaduženje u smislu zakona kojim se uređuje platni​​ promet;

18)​​ aplikacija za plaćanje​​ je računarski softver ili drugi odgovarajući instrument učitan na uređaju kojim se omogućava iniciranje platne transakcije na osnovu platne kartice i koji platiocu omogućava izdavanje naloga za plaćanje;

19)​​ račun za plaćanje​​ je račun koji se vodi u ime jednog ili više korisnika platnih usluga i koristi za izvršavanje platnih transakcija, uključujući račun za plaćanje na kojem se vodi elektronski novac;

20)​​ nalog za plaćanje​​ je instrukcija koju platilac podnosi svom pružaocu platnih usluga kojom se traži izvršavanje platne transakcije;

21)​​ pružalac platnih usluga​​ je lice koje pruža platne usluge ili izdaje elektronski novac na osnovu odobrenja izdatog u skladu sa zakonom kojim se uređuje platni promet;

22)​​ korisnik platnih​​ usluga​​ je fizičko ili pravno lice koje koristi platnu uslugu u svojstvu platioca i/ili primaoca plaćanja;

23)​​ platna transakcija​​ je prenos novčanih sredstava koje je inicirao platilac, odnosno drugo lice u njegovo ime ili primalac plaćanja, bez obzira na​​ obaveze između platioca i primaoca plaćanja;

24)​​ obrada​​ je usluga tehničke obrade platnih transakcija u smislu aktivnosti potrebnih za postupanje sa nalogom za plaćanje između prihvatioca i izdavaoca;

25)​​ izvršilac obrade​​ je fizičko ili pravno lice koje pruža usluge obrade platnih transakcija;

26)​​ prodajno mjesto​​ je poslovni prostor trgovca u kojem je inicirana platna transakcija, pri čemu je prodajno mjesto:

a) stalna poslovna jedinica u kojoj trgovac posluje nezavisno od mjesta na kojem je smještena internetska stranica ili server preko kojih je platna transakcija inicirana ako se prodaja obavlja na daljinu ili preko ugovora na daljinu (tj. e-trgovine);

b) mjesto na kojem trgovac posluje i preko kojeg je platna transakcija inicirana, ako trgovac nema stalnu poslovnu jedinicu;

c) adresa za korespondenciju kojom se koristi za plaćanje poreza koji se odnose na njegovu poslovnu aktivnost i sa koje je platna transakcija inicirana, ako trgovac nema stalnu poslovnu jedinicu niti mjesto na kojem posluje;

27)​​ platni brend​​ je materijalni ili digitalni naziv, termin, znak, simbol ili njihova kombinacija, kojima se označava kartična platna šema u okviru koje se izvršavaju platne transakcije na osnovu platne kartice;

28)​​ kobedžing (co-badging)​​ je uključivanje dva ili više platnih brendova ili aplikacija za plaćanje istog brenda na isti platni instrument na osnovu platne kartice;

29)​​ kobrending (co-branding)​​ je uključivanje najmanje jednog platnog brenda i najmanje jednog neplatnog brenda ili aplikacije za plaćanje na isti platni instrument na osnovu platne kartice;

30)​​ debitna kartica​​ je vrsta platnog instrumenta koja platiocu omogućava iniciranje platne transakcije debitnom karticom koja nije transakcija karticama sa unaprijed uplaćenim sredstvima;

31)​​ kreditna kartica​​ je vrsta platnog instrumenta koja platiocu omogućava iniciranje platne transakcije kreditnom karticom;

32)​​ kartica sa unaprijed uplaćenim sredstvima​​ je vrsta platnog instrumenta na kojem je pohranjen elektronski novac.

II. OGRANIČENjE VISINE MEĐUBANKARSKIH NAKNADA

Međubankarska naknada

Član 6

Međubankarska naknada je naknada koja se neposredno ili posredno (preko treće strane) plaća za platnu transakciju na​​ osnovu platne kartice između izdavaoca i prihvatioca koji učestvuju u izvršavanju te platne transakcije, a koja uključuje neto nadoknadu i drugi ugovoreni iznos novčanih sredstava koji ima isti predmet i/ili efekat kao međubankarska naknada, a koji izdavalac prima od kartičnih platnih šema, prihvatioca ili bilo kog drugog posrednika u vezi sa platnim transakcijama na osnovu platnih kartica ili povezanim aktivnostima.

Međubankarske naknade za transakcije debitnom i kreditnom karticom izdatom potrošaču

Član​​ 7

Pružaoci platnih usluga za transakciju debitnom karticom izdatom potrošaču ne smiju nuditi niti zahtijevati međubankarsku naknadu po transakciji koja je veća od 0,2 % vrijednosti transakcije.

Pružaoci platnih usluga za transakciju kreditnom karticom izdatom potrošaču ne smiju nuditi niti zahtijevati međubankarsku naknadu po transakciji koja je veća od 0,3 % vrijednosti transakcije.

Odredbe st. 1 i 2 ovog člana ne primjenjuju se na:

1) transakcije poslovnim karticama;

2) podizanje gotovog novca sa bankomata ili na šalteru pružaoca platnih usluga, i​​ 

3) transakcije platnim karticama koje su izdale trostrane kartične platne šeme.​​ 

Pružaoci platnih usluga dužni su da Centralnoj banci Crne Gore (u daljem tekstu: Centralna banka) dostavljaju podatke o naknadama​​ iz st. 1 i 2 ovog člana.

Podatke iz stava 4 ovog člana pružaoci platnih usluga dostavljaju na način i u rokovima koje propisuje Centralna banka.

III. PRAVILA POSLOVANjA

Razdvajanje kartične platne šeme i izvršilaca obrade

Član 8

Posebno tijelo kartične platne šeme i izvršioci obrade:

1) moraju imati odvojeno računovodstvo, organizaciju i postupke donošenja odluka;

2) ne smiju prikazivati zbirno cijene za aktivnosti kartične platne šeme i aktivnosti obrade i ne smiju sprovoditi međusobno subvencioniranje tih​​ aktivnosti;

3) ne smiju praviti razliku između svojih zavisnih društava ili akcionara, sa jedne strane, i korisnika kartičnih platnih šema i drugih ugovornih​​ partnera, sa druge strane, a naročito ne smiju uslovljavati pružanje usluge ugovornom partneru prihvatanjem neke druge usluge koju nude.

Centralna banka može od posebnog tijela kartične platne šeme zahtijevati dostavljanje izvještaja o poslovanju u skladu​​ sa stavom 1 ovog člana.

Kartične platne šeme mogu predvidjeti da poruka o autorizaciji i poruka o obračunu pojedinačne platne transakcije na osnovu platnih kartica budu razdvojene, kao i da ih obrađuju različiti izvršioci obrade.

Odredbe st. 1, 2 i 3 ovog​​ člana ne primjenjuju se na trostrane kartične platne šeme.​​ 

Kobedžing (co-badging) i izbor platnog brenda ili aplikacije za plaćanje

Član 9

Izdavalac ima pravo da, kroz kobedžing (co-badging), uključi dva ili više različitih platnih brendova ili aplikacija​​ za plaćanje na platnom instrumentu na osnovu platne kartice.​​ 

Pravilima kartičnih platnih šema i ugovorima u vezi sa ovlašćenjima o kobedžingu (co-badgingu) ili drugim odgovarajućim mjerama ne može se sprječavati, niti ograničavati izdavalac da postupi u​​ skladu sa stavom 1 ovog člana.

Prilikom zaključivanja ugovora sa pružaocem platnih usluga, potrošač može zahtijevati da mu se izda dva ili više platnih brendova na platnom instrumentu zasnovanom na platnoj kartici, ako pružalac platnih usluga nudi takvu uslugu.

Pružalac platnih usluga dužan je da, u primjerenom roku prije zaključenja ugovora o pružanju platne usluge, potrošaču dostavi jasne i objektivne informacije o platnim brendovima sa kojima je ta usluga povezana, kao i o njihovim karakteristikama, uključujući njihovu funkcionalnost, troškove i sigurnost.

Razlike u tretmanu izdavalaca ili prihvatilaca sadržane u pravilima kartične platne šeme ili ugovorima u vezi sa ovlašćenjima o kobedžing (co-badgingu) različitih platnih brendova ili aplikacija za plaćanje na platnom instrumentu na osnovu platnih kartica, moraju biti zasnovane na objektivnim razlozima i nediskriminatorske.

Posebno tijelo kartične platne šeme ne može izdavaocu i prihvatiocu nametnuti obavezu izvještavanja, obavezu plaćanja naknada ili druge slične obaveze sa istim ciljem ili efektom, za platne transakcije izvršene upotrebom uređaja na kojem postoji njen platni brend u vezi sa platnim transakcijama koje se ne izvršavaju korišćenjem te šeme.

Načela usmjeravanja ili ekvivalentne mjere namijenjene usmjeravanju platnih transakcija kroz posebni kanal ili postupak, kao i drugi tehnički i sigurnosni standardi i zahtjevi u vezi sa upotrebom dva ili više platnih brendova i aplikacija za plaćanje na platnim instrumentima na osnovu platnih kartica, moraju biti nediskriminatorski.

Kartične platne šeme, izdavaoci, prihvatioci, izvršioci obrade i pružaoci tehničkih usluga ne smiju, na platnim instrumentima na osnovu platnih kartica ili na opremi koja se primjenjuje na prodajnom mjestu, uspostaviti automatske mehanizme, softver ili druge uređaje kojima bi se platiocu ili primaocu plaćanja ograničio izbor platnog brenda i/ili aplikacije za plaćanje, prilikom upotrebe platnog instrumenta sa povezanim platnim brendovima.

Primalac plaćanja može na opremi koja se koristi na prodajnom mjestu da instalira automatski mehanizam koji izvršava prioritetni izbor pojedinog platnog brenda ili aplikacije za plaćanje, ali ne smije sprječavati platioca da, za kategorije platnih kartica ili povezanih platnih instrumenata koje​​ primalac plaćanja prihvata, izabere platni brend ili aplikaciju za plaćanje koja je različita od onih odabranih instaliranim automatskim mehanizmom.

Razdvajanje naknada

Član 10

Prihvatilac je dužan da primaocu plaćanja nudi i obračunava pojedinačno trgovačke naknade za različite vrste platnih kartica i različite platne brendove za čiju se upotrebu plaćaju različite međubankarske naknade, osim ako primalac plaćanja prihvatiocu dostavi pisani zahtjev za drugačiji obračun ovih naknada.

U ugovoru o platnoj usluzi koji zaključuje sa primaocem plaćanja prihvatilac je dužan da pojedinačno prikaže informacije o iznosu trgovačke naknade, međubankarske naknade i naknade kartične platne šeme koje se primjenjuju za svaku vrstu platnih kartica i platnih brendova, osim ako primalac plaćanja dostavi prihvatiocu pisani zahtjev za dostavljanje informacija u drugačijem obliku.

Pravilo u vezi sa prihvatanjem svih kartica

Član 11

Kartične platne šeme i pružaoci platnih usluga ne smiju obavezivati primaoce plaćanja, koji prihvataju platni instrument na osnovu platnih kartica koji je izdao jedan izdavalac, da prihvate i druge platne instrumente na osnovu platnih kartica koji su izdati u okviru iste kartične platne šeme.

Odredba stava 1 ovog člana ne odnosi se na platne instrumente​​ izdate potrošačima koji su zasnovani na platnim karticama istog platnog brenda i iste kategorije platne kartice sa unaprijed uplaćenim sredstvima, debitnim ili kreditnim karticama koje podliježu međubankarskim naknadama iz člana 7 ovog zakona.

Odredba stava 1 ovog člana ne utiče na mogućnost da kartična platna šema i pružalac platnih usluga predvide da platne kartice ne mogu biti odbijene po osnovu identiteta izdavaoca ili korisnika platne kartice.

Primalac plaćanja koji odluči da ne prihvati sve kartice ili druge platne instrumente određene kartične platne šeme, dužan je da o tome jasno i nedvosmisleno obavijesti potrošača, istovremeno sa davanjem obavještenja o prihvatanju drugih kartica i platnih instrumenata te kartične platne šeme.

Primalac plaćanja dužan je da obavještenje iz stava 4 ovog člana vidno istakne na ulazu u prodajni objekat i na naplatnom mjestu.

Prilikom korišćenja sredstava komunikacije na daljinu (elektronska trgovina i drugo), primalac plaćanja je dužan da informacije iz stava 4 ovog člana objavi na svojoj internet stranici ili na drugom odgovarajućem elektronskom ili mobilnom mediju, pri čemu ove informacije moraju biti date platiocu u primjerenom roku prije nego što zaključi ugovor sa primaocem plaćanja.

Izdavalac je dužan da obezbijedi elektronsku prepoznatljivost svojih platnih instrumenata, a u slučaju novoizdatih platnih instrumenata na osnovu platnih kartica i njihovu vizuelnu prepoznatljivost, na način koji omogućava primaocu plaćanja i platiocu da nedvosmisleno identifikuju platni brend i vrstu kartice sa unaprijed uplaćenim sredstvima, debitne, kreditne ili poslovne kartice koju je platilac izabrao.

Pravila o usmjeravanju

Član 12

Zabranjena su pravila kojima se u ugovorima u vezi sa davanjem ovlašćenja, pravilima kartičnih platnih šema i ugovorima između prihvatilaca i primalaca plaćanja primaoci plaćanja sprječavaju da:

1) usmjere potrošača na upotrebu određenog platnog instrumenta;

2) daju prednost platnim instrumentima na osnovu platnih kartica određene kartične platne šeme;

3) obavijeste platioca o međubankarskim naknadama i trgovačkim naknadama koje plaća.

Odredbe stava 1 ovog člana ne utiču na primjenu odredbi o naknadama, popustima ili drugim mehanizmima usmjeravanja koje su uređene zakonima kojima se uređuje platni promet i zaštita potrošača.

Informisanje primaoca plaćanja o pojedinačnim platnim transakcijama na osnovu platne kartice

Član 13

Nakon izvršenja pojedinačne platne​​ transakcije na osnovu platne kartice, prihvatilac je dužan da primaocu plaćanja dostavi sljedeće informacije:

1) referentnu oznaku koja primaocu plaćanja omogućava identifikaciju pojedinačne platne transakcije na osnovu platne kartice;

2) iznos pojedinačne platne transakcije u valuti u kojoj je izvršeno plaćanje u korist računa za plaćanje primaoca plaćanja, i

3) iznos svih naknada koje se odnose na pojedinačnu platnu transakciju na osnovu platne kartice, sa posebno naznačenim iznosom trgovačke naknade i međubankarske naknade.

Informacije iz stava 1 ovog člana mogu biti zbirno prikazane po platnom brendu, platnoj aplikaciji, vrsti platnog instrumenta i iznosu međubankarskih naknada koje se primjenjuju na platnu transakciju, ako je primalac plaćanja za to prethodno dao izričitu saglasnost.

Ugovorom između prihvatioca i primaoca plaćanja može se utvrditi da se informacije iz stava 1 ovog člana dostavljaju ili čine dostupnim periodično, a najmanje jednom mjesečno, i na način koji omogućava primaocu plaćanja da​​ ih čuva i reprodukuje u neizmijenjenom obliku.

IV. NADLEŽNI ORGANI I VANSUDSKO RJEŠAVANjE SPOROVA

Nadležni organi

Član 14

Kontrolu poslovanja kreditnih institucija, platnih institucija i institucija elektronskog novca u skladu sa ovim zakonom vrši Centralna banka, na način i po postupku koji je propisan zakonom kojim se uređuje poslovanje kreditnih institucija i zakonom kojim se uređuje platni promet.

Ako se u postupku kontrole iz stava 1 ovog člana utvrdi da je subjekt kontrole iz tog stava postupao suprotno ovom zakonu ili propisima donijetim na osnovu ovog zakona, Centralna banka preduzima prema ovom subjektu mjere koje prema tom subjektu može preduzeti u skladu sa zakonima kojima se uređuje poslovanje kreditnih institucija i platni promet.

Centralna banka vrši kontrolu poslovanja u skladu sa ovim zakonom i kartičnih platnih šema, izvršilaca obrade i drugih pružalaca tehničkih usluga kojima se podržava izvršavanje platnih transakcija koje su predmet ovog zakona, odnosno lica koja su odgovorna za poslovanje​​ ovih subjekata, shodnom primjenom odredaba zakona kojim se uređuje platni promet koje se odnose na kontrolu platnih institucija.

U postupku kontrole iz stava 3 ovog člana, Centralna banka može izreći sljedeće mjere:

1) naložiti usklađivanje poslovanja sa​​ ovim zakonom;

2) privremeno zabraniti pružanje jedne ili više usluga, u trajanju od najviše godinu dana, i

3) naložiti preduzimanje konkretnih aktivnosti neophodnih za usklađivanje poslovanja sa ovim zakonom.

Vansudsko rješavanje sporova

Član 15

U slučaju​​ da se izdavalac ili prihvatilac ne pridržavaju obaveza prema korisniku platnih usluga utvrđenih u skladu sa odredbama ovog zakona ili propisa donijetih na osnovu ovog zakona, korisnik platnih usluga ima pravo na prigovor izdavaocu ili prihvatiocu.

Korisnik​​ platnih usluga iz stava 1 ovog člana ima pravo na zaštitu svojih prava i interesa i putem vansudskog rješavanja sporova, u skladu sa zakonom kojim se uređuje poslovanje kreditnih institucija, zakonom kojim se uređuje platni promet i zakonom kojim se uređuje zaštita potrošača koji koriste finansijske usluge.

Nadzor

Član 16

Nadzor nad primjenom odredaba ovog zakona i inspekcijski​​ nadzor koji se odnose na trgovce kao primaoce plaćanja vrše nadležni organi određeni zakonom kojim se uređuje zaštita potrošača.

V. KAZNENE ODREDBE

Prekršaji

Član 17

Novčanom kaznom od 5.000 do 20.000 eura kazniće se pružalac platnih usluga – pravno lice ako:

1) nudi ili zahtijeva međubankarsku naknadu suprotno članu 7 st. 1 i 2 ovog zakona;

2) na zahtjev potrošača odbije da izda dva ili više platnih brendova na platnom instrumentu zasnovanom na platnoj kartici, a pri zaključivanju ugovora potrošaču je nudio takvu uslugu (član 9 stav 3)

3) prije zaključenja ugovora o pružanju platne usluge, potrošaču ne dostavi jasne i objektivne informacije o platnim brendovima sa kojima je ta usluga povezana, kao i o njihovim karakteristikama, uključujući njihovu funkcionalnost, troškove i sigurnost (član 9 stav 4);

4) na platnom instrumentu zasnovanom na platnoj kartici ili na opremi koja se primenjuje na prodajnom mjestu uspostavi automatske mehanizme, softver ili druge uređaje kojima bi se platiocu ili primaocu plaćanja​​ ograničio izbor platnog brenda i/ili aplikacije za plaćanje, prilikom upotrebe platnog instrumenta sa povezanim platnim brendovima (član 9 stav 8);

5) ne nudi i ne obračunava pojedinačno trgovačke naknade za različite vrste platnih kartica i različite platne brendove za čiju se upotrebu plaćaju različite međubankarske naknade, osim u slučaju kada primalac plaćanja prihvatiocu dostavi pisani zahtjev za drugačiji obračun ovih naknada (član 10 stav 1);

6) u ugovoru o platnoj usluzi koji zaključuje sa primaocem​​ plaćanja ne prikaže pojedinačno informacije o iznosu trgovačke naknade, međubankarske naknade i naknade kartične platne šeme koje se primjenjuju za svaku vrstu platnih kartica i platnih brendova, osim u slučaju kada primalac plaćanja dostavi pisani zahtjev za dostavljanje informacija u drugačijem obliku (član 10 stav 2);

7) primaoca plaćanja koji prihvata platni instrument na osnovu platne kartice jednog izdavaoca obaveže da prihvati i druge platne instrumente na osnovu platnih kartica koji su izdati u okviru iste kartične platne šeme (član 11 stav 1);

8) ne obezbijedi elektronsku prepoznatljivost svojih platnih instrumenata, a u slučaju novoizdatih platnih instrumenata na osnovu platnih kartica i njihovu vizuelnu prepoznatljivost, na način koji omogućava primaocu plaćanja i platiocu da nedvosmisleno identifikuju platni brend i vrstu kartice (član 11 stav 7);

9) primaoca plaćanja spriječi da usmjeri potrošača na upotrebu bilo kog platnog instrumenta, da daje prednost platnim instrumentima na osnovu platnih kartica​​ određene kartične platne šeme ili da obavijesti platioca o međubankarskim naknadama i trgovačkim naknadama koje plaća (član 12 stav 1);

10) nakon izvršenja pojedinačne platne transakcije na osnovu platne kartice, primaocu plaćanja ne dostavi informacije iz člana 13 stav 1 ovog zakona.

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu pružaoca platnih usluga iz stava 1 ovog člana novčanom kaznom od 1.000 do 2.000 eura.

Član 18

Novčanom kaznom od 2.000 do 10.000 eura kazniće​​ se primalac plaćanja - pravno lice ako:

1) spriječi platioca da, za kategorije platnih kartica ili povezanih platnih instrumenata koje primilac plaćanja prihvata, izabere platni brend ili aplikaciju za plaćanje koja je različita od onih odabranih instaliranim automatskim mehanizmom (član 9 stav 9);

2) jasno i nedvosmisleno ne obavijesti potrošača da ne prihvata sve platne instrumente određene kartične platne šeme, istovremeno sa davanjem obavještenja o prihvatanju drugih kartica i platnih instrumenata te kartične platne šeme (član 11 stav 4);

3) informacije iz člana 11 stav 4 ovog zakona ne istakne vidno na ulazu u prodajni objekat i na naplatnom mjestu (član 11 stav 5);

4) u slučaju trgovine korišćenjem sredstava komunikacije na daljinu, informacije iz člana 11 stav 4 ovog zakona ne objavi na svojoj internet stranici ili na drugom odgovarajućem elektronskom ili mobilnom mediju ili ne pruži ih platiocu u primjerenom roku prije zaključenja ugovora (član 11 stav 6).

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se​​ i odgovorno lice u pravnom licu iz stava 1 ovog člana novčanom kaznom 200 eura do 1.000 eura.

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se za prekršaj primalac plaćanja - preduzetnik novčanom kaznom od 500 do 3.000 eura.

VI. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Rok​​ za donošenja propisa

Član 19

Propisi za sprovođenje ovog zakona donijeće se u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Važenje platnih instrumenata na osnovu platnih kartica

Član 20

Platni instrumenti na osnovu platnih kartica, izdati do dana početka primjene ovog zakona, važiće do isteka roka važenja koji je označen na tim platnim instrumentima.

Usklađivanje poslovanja

Član 21

Pružaoci platnih usluga dužni su da svoje poslovanje usklade sa odredbama ovog zakona do dana početka primjene ovog zakona.

Prestanak primjene

Član 22

Odredbe ovog zakona primjenjivaće se do dana pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji.

Stupanje na snagu

Član 23

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore”, a primjenjivaće se nakon isteka dvije godine od dana njegovog stupanja na snagu.

Broj: 09-1/21-2/4

EPA 276 XXVII

Podgorica, 29. decembar 2021. godine

Skupština Crne Gore 27. saziva

Predsjednik,

Aleksa Bečić, s.r.